پای کوروش به تئاتر هم کشیده شد/ انتقاد پری صابری از تفکیک جنسیتی در جامعه/ سانسورچی وجود دارد اما میتوان از آنها رد شد
پری صابری که این روز نمایش «شمس پرنده» را در ایوان عطار کاخ سعدآباد اجرا میکند، به خط کشیهای رایج میان زنان و مردان انتقاد کرد.
ایران آرت: پری صابری کارگردان و بازیگر باسابقه تئاتر ایران، این روزها برای چندین بار نمایش «شمس پرنده» را در ایوان عطار کاخ سعدآباد روی صحنه آورده است. او در گفتوگویی که درباره این نمایش با ایلنا داشته به نگاه مردسالارانه جامعه انتقاداتی را مطرح کرده است.
او در این گفتوگو درباره وجه فمینستی این نمایش در رابطه با موضوع دختر مولانا و شخصیت شمس توضیح داد: زن در یک جامعه مردسالار همیشه زن است؛ درباره حضور کیمیاخاتون در «شمس پرنده» باید بگویم هر وقت دنبال یک شخصیت خیلی برجسته ایرانی بگردید پشتش یک زن حضور دارد. همیشه یک زن هست که آنجا نقش اساسی را بازی میکند؛ در «شمس پرنده» هم «کیمیا» نقش اساسی را بازی میکند. یعنی زن و مرد همدیگر را کامل میکنند؛ نمیشود فقط زن باشد یا مرد. اگر نمایشنامهای به من بدهند که فقط زنها در آن کار کنند یا فقط مردها حضور داشته باشند قبول نمیکنم. من دلم میخواهد این رودرویی مرد و زن را در کار ببینم. چون ما هم زنایم و هم صاحب اندیشهایم و در کنار آن در یک جامعه مردسالار هم زندگی میکنیم. اینجا جامعهای مردسالار است و من این را از یاد نمیبرم.
وی افزود: اسم نمیبرم اما خیلی از دوستان نزدیک من وقتی داشتم این کار را روی صحنه میبردم به طعنه به من گفتند زیربار این کار نمیتوانیم برویم. گفتم حالا بیاییم تماشا کنیم! من این کار را میخواهم اجرا کنم چون اعتقاد دارم، حس میکنم و روی صحنه میآورمش. وقتی هم که روی صحنه آوردیم همه از آن تمجید کردند. یعنی ما همیشه در جامعهای زندگی میکنیم که مردها یک پله خودشان را بالاتر از ما میبینند اما اینطور نیست؛ زن و مرد برای هم ساخته شدهاند. اگر زن نباشد دنیا پیش نمیرود و مرد هم همینطور. یعنی این خلقت آسمانی است که این را خواسته. من جایی را نمیشناسم که فقط مردها یا فقط زنها باشند. اینها هردو باهم دارند حرکت میکنند و تداوم نسل از همینجا شروع میشود. یک مرد تنها که نمیتواند زاینده باشد یا زنی بدون وجود مرد نمیتواند زایش کند و این طبیعی است. اما خب بههرحال جامعه مردسالار است و این را قبول دارم. در اغلب خانوادههای ایرانی مردها خودشان را سالار میدانند و تا حدودی هم هستند و این را انکار نمیکنم.
صابری با اشاره پروژه بعدی خود که قرار است نمایشی با موضوع کوروش باید گفت: کار بعدی من احتمالا «کوروش» خواهد بود و تهیهکنندهاش هم آقای کوثری است و جزو برنامهام برای اجرا قرار دارد. اینها جزو کارهای ملی ماست. بعضیها میگفتند نمیشود کوروش را اجرا کرد؛ اما من گفتم کار را ارائه میکنم، فوقش به من میگویند نه؛ قرار نیست من را بکشند.
این کارگردان باسابقه تئاتر درباره اینکه فکر نمیکند موضوع کوروش با سانسور مواجه شود تاکید کرد: بالاخره در قرن بیست و یکم داریم زندگی میکنیم و اینترنت پدر همه سانسورچیها را درآورده است! همه چیز پخش میشود چون جلوی اینترنت را نمیتوان گرفت و این خوب است چون دنیا بهم متصل شده است. وقتی من شروع کردم و به فرهنگ ایران پرداختم هیچ وقت با سانسور مواجه نشدم. کارهایم را اجرا کردهام و وقتی هم کار را دیدهاند کسی ناراحت نشده است. معتقدم اگر رفتارتان درست باشد کسی با شما کاری ندارد.
وی ادامه داد: اثر «من از کجا، عشق از کجا» درباره زندگی فروغ فرخزاد را درست زمانی روی صحنه آوردم که آقای محمود احمدینژاد رئیسجمهور شده بود؛ همه میگفتند او نمیگذارد کار اجرا شود. اما من گفتم چرا نگذارد؟ چهل روز هم اجرا کردیم. حالا شاید توجه نمیکردند که ما داریم چکار میکنیم. یکی از روسای فرهنگی بعد از دیدن کار به من گفت من نمیدانستم کلام فروغ تا این اندازه مهم است. فکر میکردند فروغ زنی لوده است.
صابری افزود: البته گاهی هم به موارد خیلی بیاهمیتی گیر میدهند. بالاخره خودسانسوریهایی وجود دارد. ولی آدم میتواند بدون اینکه طرف مقابل را تحریک کند و علیه خود بشوراند با مسالمت حرفش را بزند و معمولا قبول هم میکنند؛ بالاخره آنها هم ایرانیاند و دل دارند. گاهی خود مردم مسالهای را سانسور میکنند و دولت کاری ندارد. فکر میکنند درباره کوروش نمیشود حرف زد اما من نوشتم و منتشر هم شد و مجوز و محل اجرا و تمرینش را هم گرفتم.