خرد شدن استخوانهای زنان تا نسل سوم فمنیسم/ فیلم تئاتر «هفت قصه از هفت پری زمینی برای تو» از دو نگاه
فیلم تئاتر «هفت قصه از هفت پری زمینی برای تو» با دراماتورژی، طراحی و کارگردانی روزبه حسینی، با بازی هفت هنرجوی بازیگری: زهرا زمانیان، مهتاب افکار، نگین ، زهرا صحبتی، سمانه غدیری، نیّره غفّاری و الهام مختاری، نوشتارِ سه زن از شاگردانِ کارگاههای نویسندگی (مهرا مُعین، یاسمن ناسخی و نسترن خدادوست)، در شکلی تجربی به انجام رسیده است.
ایران آرت: از مهمترین رویکردهای آموزشی اجرایی در گروه «فیلم و تئاتر وَ ناگهان» به سرپرستی «روزبه حسینی»، برگزاری رپرتوارهای مختلف همراه با وجوه آموزشی در شکل رقابتی و موضوعی بوده است.
این گروه دو دهه است در حوزههای بازیگری، کارگردانی، طراحی و نویسندگی در عرصهی تئاتر، قصهنویسی، شعر، نقد ادبیات و هنر، فیلمسازی تجربی و ... همراه با خروجیِ آثار هنری به صورتِ نمایش، کتاب، نشریه و فیلمهای کوتاه داستانی و مستند، فعالیتِ مستمر داشته است.
«وَ ناگهان» برگزاری رپرتوارهایی در حوزهی نمایشهای اقتباسی، نمایشهای تکنفره از ایده تا اجرا، و سه دوره «رپرتوار مونوگهان ویژگی بازی تکنفرهی زنان با متونِ دستِ اولِ ایرانی» (که پیش از این دو دورهی موفق را در سالهای نود و هفت و نود و هشت در سالنهای اجرای متفاوتی به اجرا درآمدند)، در سابقهی پنج سال گذشتهی خود در کنار اجرای عمومِ نمایشهایی با ترکیب بازیگران حرفهای و هنرجویانِ خود، داراست.
قابل توجه اینکه تمامِ این رپرتوارها شکلِ رقابتی داشته و از یاریِ صاحبنامانِ عرصهی تئاتر، ادبیات و سینما بهرهی بسیار برده است: رؤیا نونهالی، صدرالدین زاهد، اصغر همت، حمید پورآذری، اکتای براهنی، عادل بزدوده، سعید اسدی، رامتین شهبازی و محمد امیریاراحمدی از آن جمله هستند.
با شروع دورانِ تلخِ کرونایی در سال نود و نُه به صورت یک اثر تصویری به عنوان «رپرتوار سوم مونوگهان» (ویژهی بازیگران زن) ضبط، تدوین و در شکل وی اُ دی از سامانهی تیوال از خردادماه هزار و چهارصد، از پلتفرم تیوال به نمایش درآمده تا کنون بازخوردهای متنوعی از به دست آمده. در میانِ نوشتارها و واکنشها دربارهی این اثر که هنرمندانِ مختلفی در عرصههای متفاوت هنری به تماشا نشانده است، دو یادداشت در اختیار ما قرار گرفته است که به ترتیب خواهید خواند.
نگرشی از نسل سوم فمنیسم
«بابک پرهام» نویسنده، ناشر، منتقد و مدرسِ تئاتر
«روزبه حسینی آنچنان که در تمام این سالها نشان داده، خلاق است و متهور در استفاده از تجربههای نو؛ و «هفت قصه از هفت پری زمینی برای تو» از همین تجربیات متهورانه است که باید دیده و درک شود.
«روزبه حسینی» در مقام کارگردان همچون «اودین» (خدای خدایان اسکاندیناوی) آیندهی مجهول هفت زن در قامت بازیگر را نشان مخاطب میدهد؛ «اودین» بر جهانی تاریک و سرد حکومت میکند و تفاوتش با «زئوس» در دنیای فرمانرواییشان است. «اودین» به هیأت انسانی وارد زندگی بندگانش میشود و مسیر زندگی آنها را تغییر میدهد؛ همچون »روزبه حسینی» که به مانند خداوندگارِ فیلم وارد زندگی هر کدام از این زنان می شود و مسیر را تغییر میدهد.
نگاه فمنیستی «روزبه حسینی» نگرشی از نسل سوم فمنیسم است؛ نگاهی از جنس وجودیِ زن در جامعه! آنگونه که اگزیستِ زن در جامعه با تمام روزمرگیها، ظلمات و سایهها در وجود بازیگر متبلور میشود، همانطور که پیش از این آورده شد، نگاه نسل سوم فمینیستی، دلیل وجودی زن در جامعه را مقدس و در عین حال برای خودِ زن مخرب و نابودگر میداند. نابودیای که جامعهی مردسالار با تعصب و نگاه خفّتبار موجب آن است.
ولی غالب بر نگاه فمنیستی «روزبه حسینی»، اندیشهی اومانیستی اوست! قهرمانان داستان، هفت پری زمینی، در مقام انسانی خود در پی کشف و ساختن هویتشان با چنین جامعهای، در نبردی نابرابر خرد شده و دوباره مانند ققنوسی از میان خاکستر خود برمیخیزند.»
«صدای خرد شدن استخوانهای زنان»
«محمدرضا آزادفرد» بازیگر، کارگردان و مدرسِ بازیگری
«هفت قصه از هفت پری زمینی برای تو، تجربهایست که حتا اگر صرف تجربه بودن را ملاک قرار دهیم، باید دید و از آن بهرهمند شد. زنانی که آیندهی نامعلوم خود را در هیأت بازیگر با قسمت رقم زدهی روزبه حسینی، در مقام کارگردان تجربه میکنند. خدای این جهان، خلاق و سرنوشتگر این دنیای تاریک زنانه، کارگردان است که در جایجای نمایش هر آنچه را نپسندد، متوقف میسازد و دوباره از نو شکل میدهد. «روزبه حسینی» در این فیلم تئاتر به مثابهی خلاقیست که آفرینش زنان را از آنچه در بطن جامعه میگیرد، در کارکترهایش رسوب میدهد. زندگی یکنواخت، تاریکی، حتی عدم وضوح، کشداری و روزمرگی در ادامهی مصائب زن بودن در جامعهای که زن را هم مقدس میداند و هم موجب بدبختی و پریشانحالی؛ جامعهای که زن را به چهار میخ عقاید تعصبات پوچ غیرت کورکورانه و تضعیف می.کشاند و نگاهی تحقیرآمیز به او دارد. روزبه حسینی جهانی میسازد که از شِکوهها و شکایتهای همین زنان است. زنانی که در جستجوی عشق، در جستجوی هویت انسانی خود در میان آحاد جامعه، میتوان صدای خرد شدن استخوانهایشان را شنید.»
گفتنیست فیلم تئاتر «هفت قصه از هفت پری زمینی برای تو» با دراماتورژی، طراحی و کارگردانی روزبه حسینی، با بازی هفت هنرجوی بازیگری: زهرا زمانیان، مهتاب افکار، نگین ، زهرا صحبتی، سمانه غدیری، نیّره غفّاری و الهام مختاری، نوشتارِ سه زن از شاگردانِ کارگاههای نویسندگی (مهرا مُعین، یاسمن ناسخی و نسترن خدادوست)، در شکلی تجربی به انجام رسیده است. عمدهی فرایندِ شکلگیریِ کارگاهیِ متون بر اساسِ نگرههای مستند در شکلِ تصویر با هنرجویان شکل گرفته و تقریباً تمامِ تمریناتِ این هفت قطعه به صورتِ مجازی به انجام رسیده است. «سیما شکری» به عنوان مربی بازیگران در تمرینات مبانی به شکلِ حضوری و مشاور هنری کارگردان ، ضیاالدین صفویان به عنوانِ تصویربردار، کسرا آتشی تدوینگر، آروین سیدان آهنگساز در کنار روزبه حسینی در این اثر مشارکت داشتهاند. مدیر اجرایی این اثر را مریم پابرجا و نازنین زنگنه به عنوانِ دستیار، روزبه حسینی را همراهی کردهاند که هر دو از هنرجویانِ کارگاههای بازیگریِ «وَ ناگهان» بودهاند. «هفت قصه از هفت پری زمینی برای تو» در شکل وی اُ دی از سامانهی تیوال در بخشِ فیلم تئاترِ این سامانه قابل تماشاست و ضمناً تماشاگران میتوانند با امکانِ ویژهی طراحی شده برای نظرسنجیِ از مخاطبین، اپیزود منتخب خود را برگزیده و به آن رأی دهند. اپیزودِ برگزیدهی تماشاگران و اپیزودِ برگزیدهی داوران در سال 1401 فرصت اجرای صحنه را (همراه با گسترش اثر)، خواهند داشت.