از هایکو لیلا اوتادی تا هایکو احمد شاملو/ این وسط مبتکر هایکوی بلند کیست؟!
در این ویدئو که البته متعلق به چند شب پیش است، خانم اوتادی در برابر پرسش رامبد جوان درباره شعرهایش، توضیح میدهد که سبک شعری او هایکوست که در ایران چندان شناختهشده نیست و البته تأکید میکند که هایکو میتواند کوتاه یا بلند باشد و لزوما هایکو شعر کوتاه نیست.
ایران آرت: آرش شفاعی در جام جم نوشت:اخیرا بخشی از فیلم حضور لیلا اوتادی بازیگر سینما و تلویزیون در برنامه خندوانه در شبکههای اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است و دست به دست میشود.
در این ویدئو که البته متعلق به چند شب پیش است، خانم اوتادی در برابر پرسش رامبد جوان درباره شعرهایش، توضیح میدهد که سبک شعری او هایکوست که در ایران چندان شناختهشده نیست و البته تأکید میکند که هایکو میتواند کوتاه یا بلند باشد و لزوما هایکو شعر کوتاه نیست.
در این یادداشت میخواهیم کمی درباره صحبتهای این خانم بازیگر بنویسیم.
البته من برخلاف بسیاری از فعالان عرصه فرهنگ و ادبیات اصلا معتقد به این نیستم که شعر و داستان، ملک طلق کسی است و بازیگران و دیگر هنرمندان رشتههای دیگر هنری حق ندارند به این عرصه وارد شوند.
اتفاقا معتقدم ورود هرکس استعداد و ذوقی دارد به این عرصه، باعث میشود ادبیات بیشتر از گذشته رشد کند. منتها این ورود، باید با آگاهی و اطلاعات کامل همراه باشد و بهخصوص درباره یک چهره نامآشنا که مورد توجه گروههای زیادی از مردم بخصوص است، نباید اطلاعات نادرست به مخاطبان داد.
برخلاف نظر سرکار خانم اوتادی، قالب شعری هایکو در ایران بسیار شناخته شده است. ما بیش از نیمقرن است که این قالب شعری را میشناسیم. کتاب «هایکو: شعر ژاپنی از آغاز تا امروز» که عسکریپاشایی و احمد شاملو قبل از انقلاب آن را منتشر کردهاند، تحقیقی جامع درباره این قالب شعری است و جامعه ادبی ایران نهتنها هایکو را میشناسد، بلکه تحتتأثیر آن برخی قالبهای ابداعی نیز به مجموعه پیشنهادهای ادبی در کشور ما اضافه شده است و شاعران نامهای مختلفی چون طرح، شعرک یا پریسکه به این قالبها دادهاند.
البته این قالبها شکل ایرانیشده هایکوی ژاپنی هستند، چرا که هایکو تکعکسهایی از طبیعت است و برمبنای تصویرهای عینی ساخته شده است. اما تقلیدهای ایرانی این قالب، تصویرهای ذهنی و بازیهای زبانی را نیز به هایکو وارد و اضافه کرده است.
بازهم برخلاف نظر خانم اوتادی، اصلا ممکن نیست کسی هایکوی بلند بگوید. هایکو برمبنای امکانات زبان ژاپنی و به صورت هجایی سروده میشود و شامل ۱۷ هجا میشود. به همین دلیل ممکن نیست کسی بتواند هایکوی بلند بگوید، همانطور که ممکن نیست کسی دوبیتی بلند بسراید، چون اصولا دوبیتی دو بیت دارد!
به هرحال لازم دیدیم این توضیحات را برای کسانی که ویدئوی صحبتهای این بازیگر محترم را دیدهاند و مانند ایشان اطلاعات کافی درباره قالبهای ادبی و شعر امروز ندارند، ارائه دهیم و البته امیدواریم که مجموعههای تازه شعری خانم اوتادی را که قبل از انتشار توسط ویراستارانی حرفهای و مسلط بر ادبیات، ویرایش شدهاند؛ خیلی زود بخوانیم و به خوانندگانمان معرفی کنیم.