زمین و ماشینم را فروختم تا زندگی کنم/ روایت فرج علیپور از روزگار سخت موزیسینها
"اثر جدید؟ با چه دلخوشی؟ با کدام پول؟ اول باید شکمت سیر باشد بعد میتوانی بروی سراغ خلق اثر هنری و یک کار جدید و تمام عیار ضبط کنی." اینها را مشهورترین خواننده موسیقی لری میگوید.
ایران آرت: موسیقی لرستان از تولد تا مرگ را در خود جای داده است. از موسیقی تولد تا بلوغ و عروسی و نوای "چمری" عزیزی از دست رفته، همه در نغمات مقام های لری ساری و جاریست و "فرج علیپور" در جایگاهی شایسته، میراث دار هنر این مرز و بوم بوده است و نوای کمانچه لری را در تمام قاره های جهان طنین انداز کرده است.
به جرات میتوان گفت شاید کسی نباشد که نوا دل انگیز "تال"، "داغ شقایق" یا "شادیانه" فرج علیپور پیشکسوت موسیقی لرستان را نشنیده باشد
گفتگوی فارس با این خواننده را در ادامه میخوانید:
در این چند ماه دوران پاندمی کرونا چقدر به شما آسیب وارد شده است؟
ما در این ایام کرونا صد در صد آسیب دیده ایم. البته که تمام دنیا از این بحران متاثر شده اند اما ما هنرمندان که زندگی مان بر اساس کنسرت و اجراهای صحنه و در مجموع حیات هنری مان به اجتماع و توده مردم گره خورده بسیار متضرر شده ایم. بالاخره اکثر هنرمندان حوزه موسیقی از مخارج زندگی اعم از اجاره منزل تا خورد و خوراک و پوشاک مخارج فرزندان از همین اجراها ارتزاق می کنیم و الان دستمان به هیج کجا بند نیست. اوضاع همه ما هنرمندان از هم بدتر است.
من یک قطعه کوچک زمین داشتم که آن را برای همین مخارج زندگی ام در دوران کرونا فروختم. حتی یک خودرو داشتم که آن را فروختم و یک خودروی ارزان تر خریداری کردم تا مابه التفاوت آن را خرج زندگیم کنم. واقعا هیچ چاره ای نداریم. یعنی اگر وام یا بدهی داشته ایم اقساط آن ها را نیز نمیتوانیم پرداخت کنیم و اقساط ماه به ماه روی هم انباشته می شود. قرار بود دولت به آن دسته از هنرمندان که اینچنین گرفتار هستند و وام بدهد و کمکشان کند ولی هیچ کاری انجام ندادند و شرایط بدتر هم شد.
در این ایام کرونا که کنسرت تعطیل شده بیشتر به چه نوع کاری در حوزه موسیقی مشغول هستید؟
ما در این ایام به هیچ کاری دیگر روی نیاورده ایم چون کسی که در زمینه ای تخصص دارد نمی تواند در حوزه ای دیگر فعالیت کند. اگر هم کسی بخواهد در این شرایط کاری دیگر انجام دهد موفق نمی شود چون شرایط خوب نیست و همه اقلام روز به روز در حال گران تر شدن است ضمن اینکه کسانی که کار هنری می کنند سرمایه ای از خودشان ندارند. پس اندازی ندارند و اندک درآمدی که از این راه کسب می کنند دقیقا همچون یک کارگر روز مزد که همان روز آن را صرف خرید اقلام خوراکی می کند و چیزی از آن باقی نمی ماند که بتواند پس انداز کند و برای خودش سرمایه ای برای اینچنین روز مبادایی که برای همه مان پیش آمده به کاری بزند. ازینرو هیچ کاری نمی توانیم انجام بدهیم. هیچ کمکی هم که به ما نمی شود. بالاخره به نحوی می توانند به ما کمک کنند. ما هم که دست و بالمان خالی است و نمی توانیم کاری بکنیم. یعنی امثال من کاری بجز حرفه موسیقی بلد نیستیم که انجام دهیم
آیا اثری جدید در دست تولید دارید؟
اثر جدید؟ با چه دلخوشی؟ با کدام پول؟ اول باید شکمت سیر باشد بعد می توانی بروی سراغ خلق اثر هنری و یک کار جدید و تمام عیار ضبط کنی.
چه شرایطی باید فراهم شود که فرج علیپور دوباره بتواند آثاری چون "داغ شقایق" و "تال" را خلق کند؟
اولین شرایط داسشتن دلخوشی و روحیه خوب است. شرایط به گونه ای باشد که من دغدغه خانواده را نداشته باشم و به فکر بی پولی و بی درآمدی نباشم. به فکر فرزندانم که الان همه مستاجر هستند و در شرایطی شبیه به خودم به سر می برند نباشم. اگر این مسائل و مشکلات نباشد می توانم بروم و با فراغ بال و آسودگی شروع به خلق اثی کنم و با چهار نفر شاعر مراوده و ارتباط داشته باشم و چند ملودی را با ساز زمزمه کنم و از همه مهم تر اینکه کسی یا ارگانی یا اسپانسری باشد که به من بگوید آقای علیپور این اثر را برای ما بسازید و به اصطلاح به عنوان تهیه کننده تمام و کمال از تولید این اثر پشتیبانی کند.
شما تقریبا در تمام قاره های جهان موسیقی لری اجرا کرده اید. واکنش مخاطبان غیر ایرانی و به اصطلاح خارجی به این نوع موسیقی مقامی عموما چگونه است؟ حال آنکه "ماهور" لری بسیار به گام "ماژور" یا بزرگ موسیقی کلاسیک غرب نزدیک است و از منظر فواصل برای شنونده غربی آشناست؟
مخاطبین از "شرق دور" تا "غرب وحشی" از توکیو تا پاریس، برلین، لندن و آنسوی اقیانوس اطلس در نیویورک و تورنتو همه در سطحی بسیار باورنکردنی موسیقی لری را درک کرده و با تمام وجود با آن ارتباط برقرار کرده و از آن لذت می برند.