فلسفه‌های هندسی احجام تا خزان حزن‌انگیز / گالری‌گردی ایران آرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری‌گردی این هفته ایران آرت به گالری‌های آتبین، ایرانشهر، مژده و آریا سر زده‌ایم.
ایران آرت: نمایشگاه عکس‌های حمید جبلی با عنوان «ماسوله 67» در گالری آتبین، نمایشگاه مجسمه‌های بنفشه همتی با عنوان «رد غیاب» در گالری ایرانشهر، نمایشگاه نقاشی‌های عارف گرانمایه با عنوان «بدون عنوان» در گالری مژده و نمایشگاه مجسمه و چیدمان‌های متحرک پوریا قره گوزلو در گالری آریا سوژه گالری‌گردی این هفته ایران آرت هستند.
ماسوله پیش از این
حمید جبلی بیش از هر چیز با صدایش میان مردم شناخته می‌شود. او هنرمندی مستعد و با سابقه در عرصۀ بازیگری و صداپیشگی است، اما او پیش از این در زمینۀ عکاسی فعالیت می‌کرده و سال‌ها عکاسی تئاتر انجام می‌داد. او سال گذشته نیز در گالری آتبین نمایشگاه نقاشی برگزار کرد و در حال حاضر در همین گالری نمایشگاهی از عکس‌هایش را برپا کرده است.
این نمایشگاه تحت عنوان «ماسوله 67» شامل عکس‌هایی است که حمید جبلی از روستای ماسوله در شمال ایران گرفته است. جبلی در آن سال به عنوان عکاس فیلم ناصر تقوایی به این منطقه سفر می‌کند و از آنجایی که تولید این فیلم چندین ماه به طول می‌انجامد، جبلی در اثنای کار در روستا به عکاسی می‌پردازد، از عکس‌ها و رفتار مردم مقابل دوربین می‌توان حدس زد که جبلی روزهای بسیاری را در آن روستا و در کنار مردم سپری کرده است.
جبلی در این نمایشگاه عکس‌هایی با ابعاد کوچک و سیاه و سفید را ارائه کرده است. ماسوله‌ای که در عکس‌های جبلی می‌توان دید و یافت با این روستا که امروز می‌بینیم بسیار متفاوت است. این ماسوله در سال 67 بازنمایی شده و ساختار و ظاهر عناصر انسانی در این عکس‌ها بسیار متفاوت از آن چیزی است که امروز از آن منطقه سراغ داریم.
جبلی در این نمایشگاه بیش از 30 عکس را به نمایش گذاشته است و در کنار آن کتابی با همین عنوان چاپ شده است که شامل 80 عکس است. او تلاش کرده عکس‌هایی را برای این نمایشگاه انتخاب کند که بیشتر معماری و ساختار ماسوله را نشان دهد و عکس‌هایی که برای چاپ در کتاب انتخاب شده‌اند عکس‌هایی مستند از مردم ماسوله و شیوۀ زندگی آنهاست.
نمایشگاه آثار حمید جبلی تا 9 بهمن در گالری آتبین ادامه دارد. گالری آتبین در خیابان ولیعصر، قبل از پارک وی، کوچه خاکزاد شمارۀ 42 قرار دارد.
فلسفه‌ای هندسی
هندسه در معماری اسلامی تأثیر و نقش بسیاری داشته است؛ علاوه بر ویژگی تزئینی، نقش ساختاری نیز دارد. در هنر اسلامی ماده به کمک هندسه و حساب اهمیت می‌یابد و از امتزاج این دو، فضایی قدسی به وجود می‌آید.
«داستان نزدیکی فلسفه و هندسه حکایتی قدیمی است که استوار به آکسیوم‌های محکم هستند و از آغاز وعدۀ دستیابی به حقیقت را پیش می‌کشند. بنفشه همتی توانسته با کشاندن گره‌چینی، شگردی که ویژۀ سطح بود و در آن گسترش می‌یافت به گسترۀ حجم و یا کنار گذاشتن یگانه شکل حقیقی به گوهر کنش هنری راه یابد. یعنی نشان دهد که آرمان دستیابی به وحدت محو شدنی است و به جای آن کثرت فرم‌ها نشان از غیاب فرم نهایی دارد. ...» این عبارات بخشی از بیانیۀ نمایشگاه حجم‌های بنفشه همتی است که این روزها در گالری ایرانشهر برپاست.
همتی از منظری فلسفی به ساخت و ارائۀ آثارش پرداخته است؛ کثرت و وحدت دو مسئلۀ اساسی از میان مسائل فلسفی اسلامی هستند و همیشه مناقشه بر سر این بوده که از کثرت به وحدت می‌رسیم یا بالعکس از وحدت به کثرت و تقریبأ همسطح با مسئلۀ قیاس و استقرا، رسیدن از کل به جزء یا از جزء به کل است.
بابک احمدی در بخشی دیگر از بیانیه اذعان دارد؛ « ... بنفشه همتی توانسته با کشاندن گرۀ چینی، شگردی که ویژۀ سطح بود و در آن گسترش می‌یافت به گسترۀ حجم و با کنار گذاشتن «یگانه شکل حقیقی» به گوهر کنش هنری راه یابد. یعنی نشان دهد که آرمان دستیابی به وحدت محوشدنی است و به جای آن کثرت فرم‌ها نشان از غیاب فرم نهایی دارد. ردها به معنایی که ژاک دریدا مطرح می‌کرد جای فرم نهایی را گرفته‌اند. ...»
همتی در این مجموعه از گرۀ چینی در هنر ایرانی به عنوان یک شگرد برای تکثر بهره جسته و با نمایش تنوع آن در حجم به تأویل‌های بی‌پایان امر ممکن پرداخته است. در این دنیا تنوع در دیدن وجود دارد و به تعداد مخاطبان می‌توان تنوع در دریافت را داشت و همتی نیز در این نمایشگاه به مخاطب این امکان را داده است که متنوع ببیند و درک کند.
همتی در این نمایشگاه آثاری متعدد از نظر اندازه ارائه کرده است. این آثار بخشی از همان گرۀ چینی هستند که به اشکال و در ابعاد مختلف ساخته و ارائه شده‌اند. برخی از حجم‌های او بر روی دیوار نصب شده‌اند و برخی از سقف آویزان و معلق هستند، برخی به رنگ بنفش و برخی به رنگ خاکستری.
فلسفه بخشی از هنر و بخشی از هر چیزی در دنیاست چرا که به ماهیت و هستی امور و اشیاء اشاره دارد و همتی در این نمایشگاه با رویکردی فلسفی به امری در هنر ایرانی همچون گرۀ چینی پرداخته است و مخاطب را دعوت می‌کند تا متنوع ببیند و دریافت کند.
نمایشگاه آثار بنفشه همتی با عنوان «رد غیاب» تا 9 بهمن در گالری ایرانشهر برپاست. گالری ایرانشهر در خیابان کریم‌خان، خیابان عضدی، خیابان سپند، شمارۀ 69 قرار دارد.
خیال در خیال
پوریا قره‌گوزلو آثار حجم و چیدمانش را در گالری آریا به نمایش گذاشته است. قره‌گوزلو در این مجموعه آثاری از حجم و تک اثری از چیدمان‌هایش را ارائه کرده است که یکی از ویژگی‌های اصلی این نمایشگاه حرکت است. حرکت عنصری است که کمتر در هنرهای تجسمی تحقق می‌یابد مگر به عنوان عنصری نهفته در اجزاء اثر. اما آثار قره‌گوزلو همچون مجسمه‌های چوبی متحرک محسن وزیری مقدم در حرکت و جریان هستند. او حجم‌هایی را متشکل از پر و شاخۀ باریک درخت در محفظه‌هایی شیشه‌ای قرار داده است و پرها و شاخه‌ها دائما در حرکت، چرخش و جنبش هستند این آثار او که مجموعاً سه اثر در نمایشگاه هستند با عنوان «دافینه» نام‌گذاری شده‌اند و دیگر آثار او که در محفظه‌ای شیشه‌ای و شفاف گنبدی شکل قرار دارند تحت عنوان «سه نفرین بزرگ و آفرینش و پیدایش» هستند. آثار حجمی پوریا علاوه بر اینکه در محفظه‌های شیشه‌ای محصور شده‌اند در زیر نور بنفش و قرمز قرار گرفته‌اند و موجی از خیال و رویا را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کنند.
آثار قره‌گوزلو با عرفان اسلامی و علم شهودی بی‌رابطه نیست و در مجموعۀ دافینه می‌توان چرخش و رقص دایره‌وار صوفیان را دریافت و این چرخش به مثابۀ گشتن در پی معشوق و دراز کردن دست طلب به سمت معبود است.
در میان این آثار تک اثر چیدمان شدۀ قره‌گوزلو متشکل از تکه‌های چوبی کوچک و یک اندازه است که به واسطه جریان هوایی در کنار چیدمان به حرکت در می‌آیند.
نمایشگاه آثار پوریا قره‌گوزلو تا 8 بهمن در گالری آریا ادامه دارد. گالری آریا در خیابان ولیعصر، بالاتر از سه راه دکتر بهشتی، کوچۀ زرین، شمارۀ 10 قرار دارد.
جزئیاتی حزن‌انگیز
نمایشگاه نقاشی‌های عارف گرانمایه در گالری مژده برپاست. گرانمایه در این مجموعه آثار به ترسیم طبیعت دست زده است اما به شیوه‌ای متفاوت، او طبیعت را در وضعیتی دیگر دیده است و آن را در آثارش ترسیم کرده است. نقاشی‌های گرانمایه اغلب پیرامون درختان و تنۀ و شاخ و برگ آنهاست، اما این درخت‌ها در موقعیت‌های ویژه‌ای پرداخت شده‌اند. درختانی خشک و تنه‌هایی فرسوده و شاخه‌هایی بی‌برگ. او پاییزی را به تصویر کشیده است که گویی امید به بهار شدن را از دست داده است.
دیدن مناظری از پاییز همیشه جذاب است اما آثار گرانمایه پاییز را به شکلی دیگر نشان می‌دهد، پاییزی که در آن تلألو نوری دیده نمی‌شود و شراره‌های آفتاب برگ‌های افتاده از درختان را طلایی نمی‌کند. سردی و رخوت در رنگ و فرم آثار به خوبی قابل مشاهده و فهم است.
نقاشی‌های عارف گرانمایه ویژگی دیگری هم دارد و آن پرداختن به جزئیات است. جزئیات در آثار او مورد توجه است. او به نحوی به نقاشیِ جزئیات طبیعت پرداخته است که مخاطب گاهی نمی‌تواند میان نقاشی بودن این آثار و یا عکاسانه بودن آنها تمایز قائل شود. ظرافت و دقت در پرداختن آثار از ویژگی‌های کار عارف گرانمایه است.
گرانمایه در نقاشی‌هایش اغلب به جزئیاتی از طبیعت پرداخته است و کادری که انتخاب کرده تنها بخشی از پهنۀ وسیع طبیعت را نشان می‌دهد، بخشی از شاخه‌ها، قسمتی از برگ‌ها و تکه‌ای از زمین. پرداختن به این جزئیات برای او جذاب‌تر از کلیات طبیعت است.
او در آثارش به فرم توجه خاصی نشان داده است، فرم ریشۀ درختان، برگ‌ها با اشکال متفاوت، تکه‌هایی از تنۀ درختان و غیره، در مجموع پرداختن به فرم بخشی از آثار اوست و این اهمیت دادن به فرم را می‌توان در نقاشی‌های متعددی که از شکل درختان تصویر کرده است دریافت.
این مجموعۀ عارف گرانمایه در راستای مجموعۀ قبلی او با موضوع طبیعت بوده است و مخاطب را با زاویۀ دیگری از طبیعت مواجه می‌کند و توقعات و تصورات او را از طبیعت بر هم می‌زند و او را با زوایای دیگری از طبیعت به ویژه پاییز مواجه می‌کند.
نمایشگاه آثار عارف گرانمایه با عنوان «بدون عنوان» تا 5 بهمن در گالری مژده ادامه دارد. گالری مژده در سعادت آباد، علامه شمالی، کوچه 18 شرقی، شمارۀ 27 قرار دارد.
