وضعیت وخیم بنای فرهنگسرای نیاوران/ عکس ها

چند هنرمند که به تازگی برای انجام کارهای اداری به فرهنگسرای نیاوران مراجعه کرده اند عکس هایی از سقف و کف این مجموعه مهم میراثی برای ایران آرت ارسال کرده اند که تکان دهنده است.

ایران آرت: چنان که در عکس ها مشاهده می کنید بخش هایی از سقف و نیز کف فرهنگسرای نیاوران تخریب شده است اما تا این لحظه هیچ خبری از تلاش برای ترمیم و به سازی در کار نیست.

پیگیری ایران آرت، توضیحاتی باور نکردنی درباره این عکس ها به دست داد:

این تخریب به سراسر این سازه تاریخی تسری پیدا کرده است و در دو ساختمان روبروی این مرکز رد تخریب مشهود است: از راهروهای زیر سالن سینما که در ساختمان معروف به مدیریت واقع است، تا سقف واحدهای موسیقی و نمایش که در قسمت فوقانی ساختمان اداری هستند.

گویا مدتهاست با هر بارش بارانی ، آب در راهروهای زیر سالن سینما چنان جمع می شود که سرویس های بهداشتی را به جزیره بدل می کند.

و در بارش باران ۱۸ آبان اخیر سقف قسمت اداری از اتاق دبیرخانه تا اتاق موسیقی و نمایش به شدت نم داده و لابه لایه سقف در حال فرو ریختن است.

وقتی این گزارش تلخ تر می شود که بدانید سالهاست وضعیت سلامت سازه نیاوران دچار تخریب است و در اثر بی تدبیری ها و کم کاری ها، عمق این تخریب گسترش یافته است.

منابع موثق به ایران آرت گفته اند پارکت بخشی از راهروها به دلیل نم دادن و جمع شدن باران های پاییزی و زمستانی سال های قبل از کف زمین جدا شده اند ، مدتها به جهت کیفیت خوب پارکت ها آنها را در گونی نگه داری کردند تا به محض آمدن بودجه دوباره به کف بچسبانند، اما آنقدر در این گونی ها ماندند تا کپک زدند و دور ریخته شدند و چنان که از عکس ها پیداست کف بنا همین طور رها شده است.

هنرمندانی که به تازگی فرهنگسرای نیاوران را دیده اند می گویند باران ۱۸ آبان ۱۴۰۰ اگر تکرار شود و تهران برف ببیند معلوم نیست چه بر سر این سازه خاطره انگیز هنری خواهد افتاد.

یان همه در حالی ست که فرهنگسرای نیاوران در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۲۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است و روشن نیست وزارت میراث فرهنگی از این همه تخریب اطلاع دارد یا خیر؟!!

بنای فرهنگسرای نیاوران از نظر طراحی معماری معاصر ایران دارای اهمیت و یکی از بناهای شاخص معماری مدرن ایران است و عمق این تخریب ها نشان می دهد میراث فرهنگی نظارت معناداری برای حفظ و صیانت از این بنای زیبای ارزشمند انجام نداده است

هفته پیش در حالی خبر رئیس تازه فرهنگسرای نیاوران بازتاب وسیع داشت که هیچکس از وضع اورژانسی و رو به تخریب و نابودی این بنای تاریخی سخنی به میان نیاورد.

در یک دهه اخیر، کیفیت و اهمیت رویدادهای هنری که در فرهنگسرای نیاوران برگزار می شود پایین تر و پایین تر آمد و همین امر سبب شد خبرنگاران و اهالی هنر بسیار کم و به ندرت به تنها فرهنگسرای وزارت ارشاد مراجعه کنند و حتمن همین رصد نشدن، این سازه را به این وضعیت نگران کننده دچار کرده است.

فرهنگسرای نیاوران در دههٔ ۱۳۵۰ توسط کامران دیبا طراحی شد. زیر بنای فرهنگسرای نیاوران ۱۱۰ هزار متر مربع است که در بخش‌هایی از یک باغ خصوصی که بدون استفاده مانده بود، ساخته شد

بنای ساختمان‌های فرهنگسرا با وجود آن که از سبک معماری پست‌مدرن پیروی می‌کند اما با شیوه‌ای مینیمالیستی از معماری سنتی ایرانی الهام گرفته‌ شده‌ است. برای نمونه سردر اصلی فرهنگسرا با الهام از ساختار هشتی معماری سنتی بنا شده‌است.

حیاط مرکزی فرهنگسرا هم یکی دیگر از بخش‌هایی است که با الهام از معماری سنتی ایران ساخته شده؛ حیاط فواره و باغچه دارد که درهای ساختمان به روی آن باز می‌شود. حیاط مرکزی، دروازه ورودی، رواق های ساختمان‌ها و نورگیرهای منحنی‌دار از المان‌های آشنای معماری سنتی ایرانند.

با این وجود، ظاهر ساختمان‌ها در نگاه اول سنتی ایرانی به نظر نمی‌رسند و بیشتر سبک معماری لو کوربوزیه، معمار و طراح مدرن سوئیسی، را به مخاطب می‌رساند. اما با نگاه دقیق‌تر و ریشه‌ای به ساختمان‌ها و سبک معماری می‌توان ریشه‌های ایرانی بناها را دید.

در واقع، کامران دیبا در طراحی فرهنگسرا الگوهای معماری ایرانی را به کار گرفت، بدون اینکه از عناصر عینی این معماری استفاده کرده باشد و برای مثال در ساخت نماهای ساختمان‌ها از بتن مسلح استفاده کرد و با افزودن مقداری پودر سنگ زرد و سفید، رنگی سبز مانند به نماها داد. این رنگ یادآور کاهگل که از عناصر معماری سنتی ایرانی است بود...

حال باید دید وزارت خانه های میراث فرهنگی و ارشاد برای به سازی و بازسازی این ساختمان زیبای متفاوت چه برنامه ای دارند؟