ببینید: زیباترین بناهایی که شیشههای رنگی دارند
در این گزارش با زیباترین بناهای معمارانه جهان که به شیشههای رنگی مزین شدهاند، آشنا میشوید.
ایران آرت: قدمت شیشههای رنگی تزئینی که در معماری برخی از ساختمانها، خصوصا بناهای مذهبی ای چون کلیساها و مساجد کاربرد دارند، به قرون وسطی باز میگردد. این شیشههای رنگی در قرن ۱۹ میلادی کاربرد گستردهتری پیدا کردند و علاوه بر مکانهای مذهبی در خانههای شخصی، هتلها، ساختمانهای فرهنگی و مراکز خرید نیز به کار گرفته شدند.
از این میان میتوان به صومعه دوران گوتیک در پاریس تا هتلی در مکزیکوسیتی اشاره کرد. در ادامه این نوشته به بررسی زیباترین شیشههای تزئینی در سراسر جهان پرداخته خواهد شد.
این بناها توسط معماران پرآوازهای چون «فیلیپ جانسون»، «اسکار نیمایر» و «آنتونی گائودی» طراحی شدهاند. در این فهرست مسجد «نصیرالملک» در شهر شیراز نیز به چشم میخورد.
کلیسای جامع برازیلیا در برزیل (Cathedral of Brasília)
«ماریانه پرتّی» در سال ۱۹۹۰ میلادی این شیشهها را روی این بنا نصب کرد که بعدها توسط «اسکار نیمایر» تغییراتی در آن به وجود آمد. این بنای ۲۲٫۰۰۰ فوت مربعی با شیشههایی به رنگهای آبی، سبز، سفید و قهوهای مزین شده است.
کلیسای جامع آخن در آلمان (Aachen Cathedral)
این بنا که به ثبت یونسکو نیز رسیده مراحل ساخت آن در سال ۷۹۶ میلادی و در دوران امپراطوری Charlemagne آغاز و تا قرون وسطی ادامه پیدا کرد. این عبادتگاهِ به سبک گوتیک توسط «والتر بنر» و «آنتون وندلیش» و بعد از تخریبهایی که در دوران جنگ جهانی دوم در این بنا اتفاق افتاد بازسازی و طراحی مجدد شد.
کلیسای سنت ژوزف در فرانسه (St. Joseph’s Church, Le Havre)
این بنای نئوگوتیک، در دهه ۶۰ میلادی و در شهر بندریای در فرانسه بنا شد. این اثر به منظور بزرگداشت ۵۰۰۰ نفر از شهروندان این شهر در دوران جنگ جهانی دوم ساخته شد. این شهر در دوران جنگ تقریبا به طور کامل ویران شده بود. «آگوست پرهِ» معمار با به کار بردن شیشههای رنگی و زیبا آن را بازسازی کرد.
سنت چپل در پاریس (Sainte-Chapelle)
«شاه لوئی چهارم» در قرن سوم میلادی این بنا را در Ile de la Cité ساخت و ۱۵ پنل از شیشههای رنگی را برای انبوهی از داستانهای کتاب مقدس به کار گرفت. بعدها با هزینهای معادل ۱۰ میلیون دلار و در مدت ۷ سال بازسازی شد. در این کار پنلها از جای اصلیشان خارج و با لیزر تمیز شدند.
تنکس گیوینگ اسکوئر در دالاس (Thanks-Giving Square)
در سال ۱۹۷۷ میلادی، «فیلیپ جانسون» این بنای مارپیچ در قلب شهر دالاس را با شیشههای رنگی مزین کرد. در این کار از ۷۳ پنل شیشهای که کار دست هنرمند فرانسوی «گابریل لویر» است به کار رفته است.
کلیسای جامع متروپولیتن در ریو د ژنیرو (Metropolitan Cathedral of St. Sebastian)
در سقف لانه زنبوری این کلیسا تکه شیشههای رنگی در مساحت ۲۰۰ فوت گسترانده شده که در سال ۱۹۷۶ میلادی مراحل ساخت آن به پایان رسید. در مکانی که توسط «ادگار فونسکا» طراحی شده، ۲۰٫۰۰۰ نفر میتوانند حضور داشته باشند که موزه Museu de Arte Sacra را در برگرفته است.
مرکز فرهنگی شیکاگو (Chicago Cultural Center)
طاقی که توسط «لوئیس کمفرت تیفانی» در مرکز فرهنگی شیکاگو ساخته شده، قطری در حدود ۳۸ فوت دارد و این اثر را تبدیل به یکی از بزرگترین شیشههای تزئینی جهان کرده. در حدود ۳۰٫۰۰۰ تکه شیشه به اشکالی شبیه به پولکهای ماهی در کنار آهن در نهایت این بنا را در سال ۱۸۹۷ میلادی تکمیل کرد. در همان سال نیز به عنوان نخستین کتابخانه عمومی به روی عموم گشوده شد. در سال ۲۰۰۸ میلادی نیز بازسازیهای دقیق بیشتری بر روی آن انجام پذیرفت و اکنون نیز به نورهای الکتریکی مجهز است.
مسجد نصیرالملک در شیراز (Nasir al-Mulk Mosque)
این بنا در قرن ۱۹ میلادی با به کارگیری تکنیک استفاده از شیشههای رنگی، ستونهای حک شده و فرشهای دست بافت در جنوب ایران ساخته شد. به دلیل موقعیت استراتژیک قرار گرفتن این مکان در هنگام طلوع خورشید و در ابتدای روز، انعکاسهای رنگیای در این بنا به چشم میخورد که پس از گذشت سالها و زلزلههای فراوانی که در این منطقه آمده به دلیل ساختار چوبی انعطافپذیر آن بدون تغییر باقی مانده است.
صومعه کینز در کمبریج انگلستان (King’s College Chapel)
هنری ششم در سال ۱۴۴۶ میلادی نخستین سنگهای ساخت این بنا را که بعدها تبدیل به یکی از پربازدیدترین طاقهای جهان شد را بنا نهاد. یک قرن بعد با کمک هنری هشتم به این بنا ۲۶ پنل شیشهای اضافه شد. این پادشاه با انجام این کار موقعیت خود را به عنوان متصدی اصلی کلیسای کشور انگستان مستحکم کرد.
لا سنگرا فامیلیا در بارسلونا (La Sagrada Familia)
بی شک یکی از سمبلیکترین آثار «آنتونی گائودی» این کلیسای جامع مدرن در بارسلوناست که در آن انبوهی از شیشههای رنگی شگفتآور به کار گرفته شده. اگرچه بنای اولیه آن در سال ۱۸۸۲ میلادی بنا گذاشته شد اما گائودی، آمال خود را به صورت خیره کنندهای در آن به اجرا درآورد. «جوردی فائولی» به انجام بازسازی این بنا مبادرت کرده و تخمین زده میشود تا سال ۲۰۲۶ میلادی یعنی درست یک قرن بعد از مرگ گائودی به پایان پذیرد.
گالری لافایت در پاریس (Galeries Lafayette)
یکی از محبوبترین مراکز خرید، بازاری بنا شده در قرن ۹ میلادی است که ساخت آن در سال ۱۹۱۲ میلادی به پایان رسید. مسلما اصلیترین نشانه سمبلیک به کار گرفته در این بنا طاق «نئو بیزانتینی» آن با ارتفاع ۱۴۱ فوتی است که توسط یکی از استادکاران شیشهکاری فرانسوی به نام «ژاک گروبه» به کانالهایی با نورهای طلایی در معرض دید خریداران این مرکز طراحی شده است. تخمین زده شده خریداران سالانه ۱٫۵ میلیارد دلار از این مرکز خرید میکنند.
گرن هتل در مکزیکو سیتی (Gran Hotel Ciudad de México)
این فروشگاه زنجیرهای که در سال ۱۸۹۹ میلادی ساخته شد با طراحی ویژه تیفانی به سقفی مزین به شیشههای رنگی در راهرو آن و نمایی کاملا مجلل برای این هتل بدل گردید که بنا بود برای بازیهای المپیک سال ۱۹۶۸ آماده باشد. این سقف مزین به پالتهای سبز، آبی و طلایی که میراث مزوآمریکنها را به یاد میآورد توسط معمار فرانسوی «ژاکوب گروبه» طراحی و با لوسترهای دوران لویی هفدهم همراه شد.
گالری ملی ویکتوریا در ملبورن استرالیا (National Gallery of Victoria)
این گالری که تحت نظارت دولت استرالیا قرار دارد توسط معماری به نام «روی گروندز» طراحی و در سال ۱۹۶۸ میلادی گشایش یافت. در آن زمان «گریت هال» که توسط معمار استرالیایی به نام «لئوناردو فرنچ» و به مدت ۵ سال بنا شده بود با قطعاتی که از فرانسه و بلژیک به آنجا آورده شده بود، بزرگترین سقف شیشهای جهان به شمار میآمد.
یورک مینستر چپتر هواس در انگلستان (York Minster Chapter House)
این مکان با مجموعهای از شیشههای رنگی در یکی از بزرگترین کلیساهای جامع گوتیک بنا شده. در اواخر قرن ۱۳ میلادی برای بزرگداشت شهادت «توماس بکت» در زیر تاج کلیسا بنا شد.
کلیسای نوتردام پاریس (Notre Dame)
این کلیسا در کنار معماری گوتیک فرانسوی خود برای شیشههای رنگی آن نیز شهرت دارد. آنچه در South Rose Window تصویر شده، هدیه لویی نهم است که توسط Jean de Chelles و Pierre de Montreuil طراحی شده و در سال ۱۲۶۰ میلادی در این مکان قرار گرفت. قطر آن ۴۲ فوت و متشکل از ۸۴ پنل است که به چهار دایره تقسیم شده و به سمت پنجره شمالی بنا که یک دهه زودتر ساخته شده بود مشرف است.
پالائو د لا موزیکا در بارسلونا (Palau de la Música Catalana)
این بنای مدرن توسط معماری به نام «لوئیس دومنیک ای مونتانر» در سال ۱۹۰۸ میلادی با فرمهای استیل و شیشههای رنگی ساخته شد که برداشتی سه بعدی از خورشید است. در سال ۱۹۹۷ میلادی به عنوان یک سالن کنسرت موسیقی به ثبت یونسکو رسید. این سالن مملو از آثار هنری همچون مجسمه تنه Anselm Clavé و بتهوون است.