بالا رفتن قیمت کاغذ و کاسه چه کنم چه کنم در دست/ دلار با بازار کتاب چه میکند؟
این بار حتما شاهد موج جدیدی از بالا رفتن قیمت پشت جلد کتابها خواهیم بود؛ اتفاقی که باعث میشود کتاب بیشتر از قبل از سبد خرید خانوادههای ایرانی حذف شود.
ایران آرت: احسان رضایی در اعتماد نوشت: به طور سنتی ۳۰ درصد هزینه تولید یک کتاب، هزینه کاغذ آن کتاب است. طبیعتا این عدد بالا و پایین هم دارد. کاغذهای مصرفی برای کتابهای کودکان یا کتابهای هنری، خاصتر و گرانتر است و در مقابل، ظرف سالهای اخیر برخی ناشرها راهی پیدا کردهاند که از کاغذهای ارزانقیمت برای آثار ادبی استفاده کنند. اما به هر حال متوسط و میانگین که بگیریم، میشود چیزی حدود یکسوم قیمت تمام شده هر کتاب.
خود این قیمت کاغذ اما الان طوری شده که مثل قیمت دلار و طلا لحظهای اعلام میشود. یعنی قیمت صبح کاغذ با قیمت عصر آن متفاوت است. فرق هم نمیکند که کاغذهای موجود در انبار با دلار چند هزار تومانی وارد شده باشد، فروشنده قیمت برابری ارز را برای خریدهای بعدی خودش هم درنظر میگیرد. تازه این فقط کاغذ است و مواد و خدمات دیگری مثل مرکب چاپ، زینک، مقوا و چسب و... هم هستند. همه اینها یعنی اینکه آشفتهبازار ارز و دلار روی کتاب و کتابخوانی هم تاثیر خواهد گذاشت.
برای اینکه دستتان بیاید از چی حرف میزنیم، بگذارید تاثیرات نوبت قبلی که قیمت دلار همینطوری دیوانهوار زیاد شد بر بازار کتاب را با آمار و ارقام ببینید. طبق آمارهای رسمی خانه کتاب، قیمت متوسط یک کتاب در سال ۹۶ (قبل از نوبت قبلی گرانی دلار) ۱۷ هزار و ۶۰۰ تومان برای هر جلد بود. بعد از تابستان 97 و ماجراهای دلاری آن سال، بهای تولید کتاب هم بالا و بالاتر رفت تا درنهایت قیمت متوسط هر جلد کتاب تولید شده در سال ۹۸ (بعد از گرانی دلار) به ۳۴ هزار و ۴۰۷ تومان رسید. یعنی قیمت کتاب در فاصله سالهای ۹۶ تا ۹۸ دقیقا دوبرابر شد. این در حالی است که با تعطیلی نمایشگاه کتاب تهران به دلیل همهگیری کرونا، ناشرهایی هم که روی فروش این نمایشگاه حساب باز کرده بودند دیگر نقدینگی چندان زیادی هم ندارند. یعنی این بار حتما شاهد موج جدیدی از بالا رفتن قیمت پشت جلد کتابها خواهیم بود؛ اتفاقی که باعث میشود کتاب بیشتر از قبل از سبد خرید خانوادههای ایرانی حذف شود.
میدانم که لابد توی دلتان میگویید هزار قلم چیز مهمتر از کتاب وجود دارد که لنگ قیمت دلار است و دارو و ضروریات دیگری هستند که قبل از کتاب نوبت آنهاست، اما چه کنم؟ خانه اقتصاد مملکت خودش خدایی دارد که لابد حواسش به آن چیزهای ضروریتر هست. این فرهنگ است که معمولا کسی به آن عنایتی ندارد و گرفتار "بعدا بعدا" گفتن میشود و وسط آن همه کار واجب و اقلام ضروری، کمتر کسی حواسش به قیمت کاغذ و کتاب و فرهنگ هست و این یکخورده غمانگیز است.