درباره فیلم M که قرابت عجیبی با سرنوشت تلخ دختربچه‌های این روزها در ایران دارد
قاف؛ برای بنیتا، اِلسی بکمن و همه هانس بکرت‌های نامرد!
یادداشت علی رستگار
ایران‌آرت، علی رستگار: بچه ها مشغول بازی هستند و مادری با تشر، آنها را به سکوت فرا می‌خواند. غافل از اینکه قاتلی در شهر به نوعی دیگر و دهشتناک، سکوت دائمی معصومیت را متقبل می شود و جان دختران کوچک را می گیرد. اِلسی بکمن هم یکی از بچه هایی است که در راه بازگشت از مدرسه، طعمه قاتل می شود و هیچ وقت به انتظار مادر چشم به راهش پاسخ نمی‌دهد.
تهران و ایران هم این روزها وضعی مشابه فیلم M ساخته فریتس لانگ دارد و دختران معصوم و بی‌گناه، قربانی بیماری و خوی شیطانی نامردها می‌شوند. با این تفاوت که مثل آن فیلم، نشانه‌های ظاهری راهگشایی برای کشف حقیقت و شناسایی قاتل و قاتلان و در امان ماندن بچه‌ها وجود ندارد. در M ، هانس بکرت با بازی درخشان پیتر لوره، قاتل روان پریشی است که با صورت بیمارگون و چشمان درشت از حدقه درآمده و با سوت زدنی ریتمیک، امضایی قابل ردیابی و شناسایی دارد. درنهایت همین ها به اضافه عادت بادکنک خریدن از پیرمردی نابینا برای فریب بچه هاست که مردم را متوجه او می کند و این قاتل را به بن بست می رساند. حتی مردی با کشیدن حرف M به نشانه MOORDENAAR (قاتل به زبان آلمانی) روی کف دستش به وسیله گچ و انتقال این نشان روی پالتوی هانس، به او برچسب می‌زند و کمک بیشتری برای دستگیری اش به مردم می کند، اما در تهران و ایران این روزها قتل و جنایت ها بدون سوت و هشدار و در سکوت انجام می شود و هیچ M یا ق (قافی به نشانه قاتل) هم برای شناسایی جنایتکاران نیست.
اگرچه در نمونه های اخیر ایران، خوشبختانه قاتلان و جنایتکاران و عاملان حوادث، خیلی زود شناسایی و دستگیر شدند و در انتظار مجازات به سر می برند، اما کاش در آرزویی محال می شد قاتلان و بیماران احتمالی دیگر در این زمینه را قبل از وقوع جنایت شناسایی و مهار کرد. نکته مهم در چنین شرایطِ فقر فرهنگی، مادی، اخلاقی، وجدانی و انسانی که با ترکیب کوتاهی و بی تدبیری مسئولان، سبب ساز ظهور و بروز چنین فضای مخوف و اعمال جنایتکارانه برخی می شود، این است که والدین نباید مراقبت و حفاظت همه جانبه از دختران و پسران خود را فراموش کنند و از توجه همیشگی به آنها غافل باشند. لانگ هم شاهکار خود را با این هشدار به پایان می رساند؛ مادر سیاهپوش و داغدار السی که میان دو مادر عزادار و نالان دیگر نشسته، رو به دوربین می گوید: «حکم دادگاه (درباره قاتل)، بچه هامون رو به ما بر نمی گردونه. باید بیشتر مراقب بچه ها باشید.» بعد تصویر فید می شود و صدای مادر در تاریکی همه را مخاطب قرار می دهد: «همه شما.»
بله، همه ما. چون ممکن است پشت پالتو و لباس خیلی ها علامت M یا ق (قاف) حک شده باشد، اما نتوان آنها را با چشم دید و شناسایی کرد. مراقب بچه هایمان باشیم، چون تهران و ایران این روزها پر از هانس بکرت است.
