زنانی که سودای سیمرغ دارند
چهار بانوی سینماگر با فیلم‌های خود در بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر حضور دارند.
ایران آرت: روزگاری زنان تنها مقابل دوربین قابل تصور بودند، شاید رویایی بعید بود زنی در قامت کارگردان، پشت دوربین بایستد و فریاد "یک، دو، سه، حرکت" سر دهد. در ابتدا مردان هم به سختی برمی تابیدند پیاده سازی ایده های یک زنِ کارگردان را. شهلا ریاحی و فروغ فرخزاد را نخستین کارگردانان ایرانی می نامند، هر چند احمد شیرازی و ابراهیم گلستان، حمایت شان کردند و اگر نبودند، شاید هیچ گاه عنوان کارگردان کنار اسم ریاحی و فرخزاد قرار نمی گرفت. در ادامه زنان بسیاری به صورت جدی وارد عرصه کارگردانی شدند و آثاری خلق کردند که در میان هیاهوی مردان پر مدعا، جایزه برد و به فیلم هایی ماندگار در تاریخ سینمای ایران بدل شد؛ پوران درخشنده، تهمینه میلانی، مرضیه برومند، پریسا بخت‌آور و رخشان بنی اعتماد از جمله فیلمسازان صاحب سبک سینما محسوب می شوند که آثار قابل اعتنایی را کارگردانی کرده و حتی در جشنواره فیلم فجر، دست شان به سیمرغ بلورین رسیده است.
زنی تنها در جشنواره
به گزارش همدلی، در دوره پیشین جشنواره فیلم فجر، زنان حضور کمرنگی داشتند. منیژه حکمت که جزو کارگردانان مولف سینمای ایران به شمار می رود و دو فیلم موفق "زندان زنان" و "سه زن" را در کارنامه دارد، سال گذشته تنها سینماگر زن مهم‌ترین فستیوال سینمایی ایران محسوب می شد. در فجر سی و پنجم، ۶ کارگردان زن در بخش سودای سیمرغ حضور داشتند اما تنها منیژه حمکت با فیلم "جاده قدیم" در جشنواره فیلم فجر سی و ششم حاضر بود. او با "جاده قدیم" به جشنواره رفت و البته حضوری پر حاشیه داشت. نشست پرسش و پاسخ "جاده قدیم" در پردیس ملت، محل اعتراض شدید او به مدیران جشنواره فجر شد. منیژه حکمت ادعا کرد سناریوی جشنواره از قبل نوشته شده و تمام بلیت‌های سینماهای مردمی به ارگان‌های دولتی اختصاص یافته تا سیمرغ‌های مردمی به فیلم‌های خاص برسد. او همچنین تاکید داشت اشتباه کرده فیلمش را در جشنواره به نمایش درآورده است: "آدم بعضی وقت‌ها اشتباه می‌کند و با صدای بلند می‌گویم غلط کردم!"
رقابت 4 زن برای سیمرغ
فجر سی و هفتم اما زنان کارگردان بیشتری را به خود دیده است؛ چهار بانوی سینماگر، آثار خود را به دفتر جشنواره تحویل داده اند که البته همگی جوان هستند و خبری از زنان پیشکسوت در فستیوال سینمایی ایران نیست. نرگس آبیار با "شبی که ماه کامل شد"، آزیتا موگویی با "ایده اصلی"، مونا زندی حقیقی با "بنفشه آفریقایی" و یلدا جبلی با "جمشیدیه" پای به جشنواره گذاشته اند. در این جمع، آبیار از همه مشهورتر است و البته سابقه درخشش در جشنواره فیلم فجر را دارد. فیلم "شیار 143" در سی و دومین جشنواره فیلم فجر توانست سه سیمرغ بلورین بهترین فیلم با آرای مردمی و سیمرغ بلورین ویژه هیات داوران را کسب کند و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را هم برای مریلا زارعی به ارمغان بیاورد. "نفس"، آخرین ساخته آبیار قبل از "شبی که ماه کامل شد" نیز در جشنواره سی و چهارم فیلم فجر مورد توجه قرار گرفت و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را به دستان شبنم مقدمی رساند و حتی به عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۱۸ معرفی شد، هر چند از سوی داوران معتبرترین جایزه سینمایی جهان پذیرفته نشد ولی نام آبیار را به یکی از کارگردانان شاخص سینمای ایران تبدیل کرد.
دومین تجربه یک فیلمسازِ زن
یلدا جبلی هم متولد 1359 در تهران و فارغ التحصیل رشته سینما از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر تهران است. او فعالیت سینمایی خود را از سال 1391 با فیلم "بشارت" به یک شهروند هزاره سوم آغاز کرد. "جمشیدیه" دومین ساخته بلند سینمایی اوست، جبلی چهار سال قبل فیلم "داره صبح میشه" را برای اولین بار در بخش هنر و تجربه سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآورد و البته در بخش بهترین فیلم فیلم هنر و تجربه نامزد هم شد. "جمشیدیه" هم بازیگران نامداری مانند سارا بهرامی، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن از دوره پیشین جشنواره فجر، حامد کمیلی و پانته‌آ پناهی‌ها را در خود دارد. همچنین کیومرث پوراحمد و بهرام عظیمی، دو کارگردان مشهور سینما و انیمیشن در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.
ایده اصلی یک زن
آزیتا موگویی کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده، منشی صحنه، مجری طرح و مدیر تولید فیلم ایرانی است. او سال ۱۳۹۲ با ساخت فیلم "تراژدی" بر اساس فیلمنامه‌ای به قلم رضا کریمی، نخستین تجربه کارگردانی خود را به ثبت رساند که با موفقیت‌های متعددی هم روبرو شد. موگویی توانست برای فیلم "تراژدی" در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر در بخش نگاه نو و برای بهترین کارگردانی نامزد شود. دومین اثر او به عنوان کارگردان، "ایده اصلی" نام دارد که علاوه بر کارگردانی، تهیه کنندگی این فیلم را هم بر عهده دارد. "ایده اصلی" در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ حضور دارد.
بازگشت یک فیلمساز موفق
مونا زندی حقیقی هم کارگردان 46 ساله ای است که از طریق عکاسی صحنه وارد سینما شد و بعد به عنوان منشی صحنه و برنامه‌ریز در چندین فیلم سینمایی فعالیت کرد. از سال ۷۷ فیلمسازی را با ساخت فیلم‌های کوتاه ۳۵ میلی‌متری و مستند آغاز کرد. در سال ۱۳۸۰ در یک کارگردانی مشترک با رخشان بنی اعتماد در مستند بلند "روزگار ما" حضور داشت. در سال ۱۳۸۴ اولین فیلم سینمایی خود به نام "عصر جمعه" را ساخت که جوایز متعدد داخلی و خارجی از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول و جایزه ویژه هیات داوران از بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر را برایش به ارمغان آورد. زندی حقیقی بعد از تجربه مستند و فیلم و سریال تلویزیونی، به سینما برگشته و حالا با "بنفشه آفریقایی" در جشنواره سی و هفتم حضور دارد.
