ناگفته های شهردار اسبق تهران و اصفهان از نمایش بخشی از گنجینه هنری اش/ملک مدنی: جریان ملی توسعه فرهنگ در ایران دیده نمیشود
این آثار حداقل به مدت نیم قرن و بعضا چندین قرن، نمایش داده نشده بودند، زیرا در گنجینهها بوده و دستبهدست شده و در آخر به دست من رسیده است. آثاری از دوره صفوی، قاجار، پهلوی .... این نمایشگاه توسط خبرهترین کارشناسان از میان یک مجموعه خیلی بزرگتر انتخابشده...
ایران آرت: این روزها موزه ملی ایران میزبان نمایشگاه "قلمی چند از گنجینه ملک مدنی" است؛ آثاری نفیس از مهم ترین جریانات خوشنویسی اصیل ایران که با حمایت گالری تخصصی ترانه باران در بخش هنر اسلامی موزه ملی ایران برپا شده و نادیده هایی شگفت انگیز از بزرگانی مانند میرعماد، میرزا غلامرضا اصفهانی، زینالعابدین اصفهانی، گلزار، اسماعیل جلایر، ملک محمد قزوینی و... در آن به نمایش درآمده است.
محمد حسن ملک مدنی که نزدیک به هفت سال شهردار اصفهان و کمتر از یک سال شهردار تهران بوده، در مراسم افتتاحیه این رویداد گفته بود خوشنویسی ۲۵۰ سال است در خانواده اش حضور دارد؛ او در خصوص این نمایشگاه گفت :" این آثار حداقل به مدت نیم قرن و بعضا چندین قرن، نمایش داده نشده بودند، زیرا در گنجینهها بوده و دستبهدست شده و در آخر به دست من رسیده است. آثاری از دوره صفوی، قاجار، پهلوی و یکی دو اثر از خوشنویسان معاصر در آن هست. آثار این نمایشگاه توسط خبرهترین کارشناسان از میان یک مجموعه خیلی بزرگتر انتخابشده و حدود ۴۷ اثر به نمایش درآمده است. در این مجموعه تعداد قابلتوجهی کار از هنرمندانی هست که در هیچ موزهای نمونه آن وجود ندارد."
او درباره ابتکار عملش در خصوص نمایش گنجینه اش که معمولا دیگر مجموعه داران از آن پرهیز دارند گفت: "از نظر من هر قدر مجموعهام بیشتر دیده شود و مردم از آن بیشتر درس بگیرند، رضایتم بیشتر جلب میشود. کسانی که میخواهند خوشنویسی کنند یا حس زیباییشناسی دارند و علاقهمند به آثار ملی ایران هستند میتوانند این آثار را ملاحظه کنند و سرمشق خویش قرار دهند. به همین دلیل عقیده دارم این نمایشگاه جنبه آموزشی و زیباییشناسی دارد. باید بستری فراهم شود که کارها نقد شود و زوایای مختلف آنها مورد بررسی قرار گیرد. من به عنوان نگهدارنده این آثار از هر نقد و پژوهشی استقبال میکنم.اما درباره دیگر دوستان دلایل متفاوتی میتواند برای عدم نمایش مجموعهها وجود داشته باشد. شاید دلشان نمیخواهد آن آثار کپی یا عکسبرداری شود. شاید هم به خاطر هزینههایی است که برگزاری نمایشگاه به آنها متحمل میکند. برای برگزاری این نمایشگاهها هزینه زیادی لازم است و با توجه به گرانیها مشکلات زیادی سر راه است. این وظیفه دستگاههای مرتبط با موضوع است که سرمایه گزاری کنند و خدمات ارائه دهند تا این آثار در معرض دید عموم قرار گیرد. نقش موزهها ارتقا سطح فرهنگی است و باید شرایطی را فراهم کنند که ما با آثار پیشینیان خود روبهرو شویم و ببینم چگونه کار میکردند زیرا بعضی از آثاری که خلق میکردند واقعاً شگفتانگیز است."
ملک مدنی با ذکر این نکته که همین نمایشگاه با پشتیبانی گالری ترانه باران و مدیرش خانم محبوبه کاظمی است که از ما حمایت کردند و کمک کردند نمایشگاه برگزار شود تاکید کرد: " اگر این فرهنگ توسعه پیدا کند که بخش خصوصی از هنرمندان معاصر حمایت کند و آثار آنها را خریداری کند یا به آنها سفارش کار بدهد، تأثیر زیادی در پیشرفت هنر خواهد داشت. هنرمند نیاز به حامی دارد، اما اگر هنرش خریدار نداشته باشد هم در روحیهاش تاثیر منفی میگذارد و هم اتفاقی در هنر نمیافتد."
او تصریح کرد:" ما به شدت در مقوله اقتصاد هنر ضعیف هستیم و بد عمل کردیم. اگر هم کاری صورت گرفته است توسط خود هنرمندان یا افرادی بوده که به این مسائل علاقهمند بودند. یک جریان ملی که هدف آن بسط و توسعه فرهنگ باشد در کشور ما دیده نمیشود. هنوز بیشتر شهرهای ما موزه ندارد. این نسلی که تازه دوران کودکی و نوجوانی خود را طی میکند ارتباطش با پیشینه خود قطع شده است. این وظیفه دولت و حکومت است و باید دغدغه آنها باشد که این ارتباط را برقرار کنند. در طول تاریخ هر موقع افراد یا حکومتها از هنرمندان حمایت کردند آثار فاخر خلق شده و ما هنوز از گنجینههای گذشته استفاده میکنیم. اما پس از آن کم اثر تولید کردیم و کم شرایطی را فراهم کردیم که آثار هنری خلق شود.
او تاکید کرد:" در چنین وضعیتی گالری تخصصی مانند ترانه باران و نیز حراج تخصصی خط و خوشنویسی باران غنیمت است و پلی شده مابین صاحبان هنر، آثار هنری و علاقهمندان به داشتن آثار هنری. این رویداد تلاشی است که باید از آن قدردانی کرد. اما باز هم در این زمینه به شدت کمبود داریم. امروزه چیزی به نام خوشنویسی در روستاها و شهرهای کوچک مطرح نیست، درحالیکه قبلا بوده است و در خانواده ما آثاری از دو قرن و نیم پیش وجود دارد که مربوط به مناطق مختلف است. شروع دوباره این موضوع باید دغدغه آموزش و پرورش، وزارت ارشاد و... باشد وگرنه چنین اتفاقی در گستره ملی تسری نمی یابد.
او با یادآوری این نکته که در بحث قیمتگذاری آثار هنری خیلی از آثار کهن ما قیمتی پایینتر از آثار مدرن و معاصر دارند گفت:" هنر مدرن و معاصر متولی دارد اما هنر کهن متولی ندارد. هنر معاصر اقتصادش جهانی است اما هنر کهن اقتصادش بومی است. برای اینکه آثار کهن نیز به قیمتهای واقعی خود دست یابند باید به اهل فن، نخبگان و متخصصان این رشته گوش داد تا چارهاندیشی کنند و بعد هم آن راهکارها اجرا شود. نه اینکه همه نظرات تبدیل به کتاب شود و در قفسه خاک بخورد. بارها دیدهایم که هر جا کوچکترین نسیمی وزیدن گرفته است از آن نتایج فوقالعادهای به دست آمده است.
او در پایان تاکید کرد:" هنر حامی میخواهد. مصرفکننده آثار هنری است که هنرمند را وادار به خلق اثر هنری میکند. درست است که عشق عامل اصلی خلق اثر است، اما هر هنرمندی نمیتواند همه آثارش را برای خود نگه دارد. پس باید بستری فراهم شود، تشویق عمومی وجود داشته باشد و دغدغه مسئولین هم این باشد که از هنرمند حمایت شود. کاری که مجموعهدار میکند باعث تشویق هنرمند به خلق اثر میشود. باید مردم به خرید و گردآوری آثار تشویق شوند. باید خریدن آثار هنری به جای خرید کالای چینی برای آنها جا بیفتد. چه اشکالی دارد مردم به جای لوازم تزیینی چینی یک قطعه خوشنویسی خریداری کرده و به دیگران هدیه دهند. به وجود آوردن این فرهنگ وظیفه دستگاههای حکومتی است تا بتوانند هنر را بسط و توسعه دهند."
نمایشگاه "قلمی چند از گنجینه ملک مدنی" تا ۱۵ دی ماه در موزه ملی ایران به تماشا است.