راز و رمز و خطوط رمزین در دیونگاشته های محسن کرمی/ جستجوی هنر پیشا الفبایی

در روزگاری الفبایی رمزین وجود داشته که حضوری مشترک در ریاضیات، نجوم و کیمیاگری داشت، من به دنبال هنر پیشا الفبایی و آغازینم.

ایران آرت : نمایشگاه از آخرین آثار محسن کرمی با عنوان "دیونگاشت" در گالری مژده برپاست.

نگاه خاص هنرمند به خط‌های باستانی و خوانش عرفانی از ویژگی‌های مهم آثار است.

گرچه موضوع "دیونگاشت" خط و نوشتار است اما در بسیاری از آثار این نمایشگاه، خط اصل نیست و گویا نوشته‌های نازک و در هم تنیده‌ای است در میان رنگ. شاید این وجه آثار کرمی مخاطب را به یاد نوشته‌های یک استاد ریاضیات روی تخته کلاس بیاندازد. 

کرمی می گوید:" براساس علاقه شخصی ام به فرهنگ و زبان باستانی، مطالعات تطبیقی زبان، فلسفه و اسطوره هندو ایرانی بروی مباحث زبانشناسی پژوهش‌هایی داشته ام و زبان استادی و پهلوی و سانسکریت که ریشه همه آنهاست برایم جذاب است. به همین خاطر هنجار نوشتاری سانسکریت را جاهایی با کوفی هم آهنگ کردم و در کارها استفاده می‌کنم. به سبب پیشینه هنر خوشنویسی و گرافیک این امر برایم بسیار جدی تلقی می شود."

برخی از آثار هنرمند رنگ و بوی اسلامی دارد و به نوشتار خط کوفی نزدیک است. در یکی از مهم‌‌ترین آن‌ها، استفاده از رنگ‌هایی با تم قرمز، در نگاه اول مخاطب را به یاد بیرق‌های مذهبی و نوشته‌های شیعی می‌اندازد. 

برخی آثار یادآور سیاه‌مشق است اما کرمی توانسته به فرم های درهم‌تنیده ای برسد که گویا خاص اوست.

او می گوید:" بر خلاف قاعده‌ای که قرن‌هاست خوشنویسی با ادبیات دارد اینجا خط در خدمت پیام ادبی و شعر نیست. اینجا فلسفه و در عین حال رمز و خطوط رمزین به چشم می‌خورند." 

در آثار محسن کرمی، گاهی به جدول‌های متقاطع و مدور برمی‌خوریم که پیش‌زمینه ذهنی ما از جادو و نوشتار علوم خفیه را زنده می کند، او در این باره می گوید:" در روزگاری الفبایی رمزین وجود داشته که حضوری مشترک در ریاضیات، نجوم و کیمیاگری داشت، من به دنبال هنر پیشا الفبایی و آغازینم."

رنگ در کارهای این هنرمند به یکی از مهم‌ترین ابزار بیان مفهوم تبدیل شده است که اتفاقا از جنبه زیبایی‌شناسی هم قابل اعتنا است. هنرمند گاهی به سمت رنگ‌های گرم و تند رفته و گاهی ترکیبی ملایم از تیرگی و روشنایی را به کار خود آورده است. 

او توضیح داد:" به لحاظ حوزه مطالعاتی و فکری چون وابسته به حکمت اشراق هستم، مفاهیم نور و تاریکی برای من معانی عمیقی دارد و با آنها اصولا در کارهایم معنی می‌سازم. در جهان باستان رنگ‌هایی اصلی وجود داشت که میانه سیاه و سپید در نوسان بوده‌اند و در جهان ایرانی رنگ‌هایی که به رنگ و طیف نور و روشنی نزدیک بوده‌اند بسیار مقدس اند. از طیف کبود که امروزه به آن آبی می‌گویند تا زرگون(طلایی) کیفیت‌های گوناگونی هستند که موقعیت‌های گوناگون خورشید در آسمان اند و همه اینها به سبب پیشینه دانش زمان سنجی و گاه‌شماری نزد مردمان ایران زمین است."

گرچه زیبایی گرافیکی و هندسی نقاشی‌های محسن کرمی در نگاه نخست توجه بازدیدکننده را به خود جلب می‌کند اما مشاهده هر یک از آنها ممکن است زمان زیادی از مخاطب بگیرد. زیرا درون هر یک از آنها پر از رمز و راز و سمبل‌های نوشتاری است. گویا کدهایی از جهان باستان در آنها جاگذاری شده است.

نمایشگاه آثار محسن کرمی تا چهارم آبان (غیر از شنبه) در  گالری مژده به نشانی سعادت آباد، سرو شرقی، علامه شمالی، خیابان هجدهم شرقی، پلاک ۲۷ دایر است.