خشونت نامحسوس/ شیوا زمانفر از نمایشگاه "چراغ گاز" می‌گوید
شیوا زمانفر عقیده دارد ما مدام به صورت نامحسوس خشونت را بر روی یکدیگر اعمال می‌کنیم تا حدی که غیرقابل شمارش می‌شود.
ایران‌آرت: شیوا زمانفر هنرمند نقاش و کاریکاتوریست که نمایشگاه نقاشی‌هایش این روزها با عنوان "چراغ گاز" در گالری ژاله برپاست گفت: سال گذشته مطالبی را درباره خشونت، مطالعه کردم و فکر می‌کردم خشونت اختصاص به زن یا مرد ندارد. همان قدر که یک زن می‌تواند به مرد آسیب برساند مرد هم می‌تواند این کار را انجام دهد و این موضوع به نسبت هر جامعه‌ای فرق می‌کند. در همان زمان به موضوع "چراغ گاز" برخورد کردم.
این هنرمند نقاش گفت: این یک بخش خیلی جزئی در روانکاوی است که زیاد هم درباره آن صحبت نشده است. ما مدام به صورت نامحسوس این خشونت را بر روی یکدیگر اعمال می‌کنیم تا حدی که غیرقابل شمارش می‌شود. ما فکر می‌کنیم خشونت آن است که کسی با مشت پای چشم دیگری را کبود کند، اما اگر مادر و پدری با فشار از فرزندشان بخواهند که او شاگرد اول بشود هم در حق او خشونت کرده‌اند.
زمانفر گفت: چراغ گاز امروزه به عنوان یکی از مسائل مورد بررسی در حوزه روانشناسی است که عنوان آن از عنوان نمایشنامه‌ای برجسته که نسخه‌های بسیاری از آن در تئاتر و سینما ساخته شده است می‌آید. این نمایشنامه در سال ۱۹۳۸ توسط یک نمایشنامه‌نویس برجسته بریتانیایی به نام پاتریک همیلتون نوشته شده است. البته به نظر می‌رسد که ایده اصلی این نمایشنامه از یک قصه فرانسوی قرن هفدهمی به نام "ریش آبی" اقتباس شده باشد. چراغ گاز داستان شوهری است که در راستای نقشه مجرمانه‌ای که در سر دارد، می‌خواهد همسرش را روان‌پریش جلوه دهد. او برای این‌که به همسرش بقبولاند که روانی شده است، نور چراغ‌های گاز، خانه را دست‌کاری می‌کند و بعد هنگامی‌که همسرش به کم و زیاد شدن نور چراغ‌های گاز خانه اشاره می‌کند، مرد ادراک او را به پرسش می‌کشد و طوری وانمود می‌کند که انگار این اتفاق هرگز رخ نداده است. دست‌کاری کردن در وقایع، زن را به این سمت سوق می‌دهد که واقعاً به دیوانه شدن خود باور پیدا کند.
این نقاش افزود: اگر این اتفاق که شکلی عمدی دارد به شکل پیوسته‌ای از سوی فردی دیگر رخ بدهد، انسان به تمام دیده‌ها، شنیده‌ها، باورها و اعتقادهای خود شک می‌کند و این می‌تواند به درون فرد رسوخ کند. شما شک می‌کنید که کار درست چیست و اصلا دارید چه می‌کنید و شما کم کم اعتماد به نفس‌تان را از دست می‌دهید.
او درباره فضای سیاه و سفید آثارش و هم چنین رویکرد فتورئال در نقاشی خود گفت: من هم می‌توانستم از رنگ استفاده کنم و هم نه. نمی‌خواستم از رنگ استفاده کنم چون رنگ حواس را می‌دزدد. شاید رنگ اثر را زیباتر کند، اما من می‌خواستم مخاطب با خود موضوع مواجه باشد. در اتود یکی از آثار من رنگ قرمزی را به تابلو اضافه کردم اما دیدم احتیاجی به آن نیست و اگر بخواهم مفهومی را برسانم همین سیاه و سفید کافی است.
او درباره رابطه نقاشی و کاریکاتور در آثارش گفت: فکر می‌کنم نه از نظر شکلی بلکه از نظر درون‌مایه نقاشی‌ها و کاریکاتورهایم به یکدیگر نزدیک است. درست است که من کاریکاتور چهره می‌کشم اما به هر حال یک کاریکاتوریست بودم و هستم و نسبت به اطراف، نسبت به اجتماع، درونیات آدم‌ها، شناخت خود و... دغدغه دارم و از کنار آن‌ها عبور نمی‌کنم. احساس می‌کنم انتخاب این موضوع کمی به روحیه کاریکاتوریست من ارتباط دارد.
گفتنی است نمایشگاه "چراغ گاز" تا چهارم دی همه روزه به جز شنبه‌ها از ساعات ۱۵ تا ۲۱ در خیابان ایرانشهر ، کوچه نوشهر پلاک ۳ برقرار است.
