اجراهای نامتعارف می‌توانند تئاتر را زنده نگه دارند؟
یک طراح صحنه با اشاره به اینکه تئاتر جهان و هنرمندانش به ناچار به شکل‌های گوناگونی از اجرا روی آورده‌اند، استفاده از "اجراهای نامتعارف" را یکی از راه‌های عبور از چالش کرونا برای تئاتر دانست و درباره آن توضیح داد.
ایران آرت: مصطفی مرادیان (طراح صحنه) در ایران نوشت: کسی فکرش را هم نمی‌کرد که کرونا در کمتر از چند‌ماه به کلیدی‌ترین واژه جهان بدل شود و زیستی دیگرگونه را بر جهانیان تحمیل کند. تعطیلی مداوم، بسیاری از شغل‌ها را خاموش کرد و بر برخی از شغل‌ها تأثیر مثبت گذاشت! جامعه هنر و هنرمندان در تأثیر از این رویدادها به خاموشی غریبی فرو رفتند و در میان آنها به تئاتر، بواسطه حضوری و جمعی بودنش ضربه‌ای مهلک وارد شد.
برای مثال تماشاخانه‌ها را بدون هیچ استدلال قابل قبولی باز می‌کنند و کافی است کمی از اجرای گروه‌ها بگذرد تا دوباره تعطیلی رسمی آنها اعلام شود و این سبب تضعیف روحیه اجراگران و خسارت‌های مالی برای هنرمندان این حرفه می‌شود. اما اگر کمی دایره جغرافیایمان را وسعت دهیم و به ایران و تئاترش اکتفا نکنیم خواهیم دید که تئاتر جهان و هنرمندانش به ناچار به شکل‌های گوناگونی از اجرا روی آورده‌اند و اگر بخواهیم برای آن نامی بگذاریم «اجراهای نامتعارف» قابل تأمل و تا حدودی جامع خواهد بود. اما باید توجه داشت برخی از هنرمندان بر این باورند که اجرای تئاتر بدون حضور مستقیم تماشاگر، تئاتر نخواهد بود و در دسته هنرهای دیگر جای می‌گیرد و دامن زدن به اجراهایی از این دست سبب تضعیف تئاتر خواهد شد.
این امر ممکن است در کوتاه مدت درست باشد اما در نگاه تاریخی، تئاتر پیوسته با چالش‌هایی از این دست روبه‌رو بوده است. برای مثال با کشف و پیشرفت صنعت سینما هنرمندان تئاتر بر آن بودند که تئاتر به مرگ خود نزدیک می‌شود اما با گذشت سال‌ها متوجه شدند که سینما نه تنها بر تئاتر تأثیر منفی نگذاشته است بلکه زمینه را برای تأثیر و تأثر هر یک بر دیگری فراهم کرده است. با این حال دیگرگونه‌های اجرا که عموماً با استفاده از شبکه جهانی اینترنت به اجرا در می‌آیند بزودی مسیری شفاف و با مانیفست‌های دقیق هنری پیدا خواهند کرد و این هنر به رویدادی بدیع از دل تئاتر و هنرمندان آن تبدیل خواهد شد.
توفیقی که «اجبار» آغازگاه آن بوده است. با این توصیف، با حضور کرونا دو راه پیش روی هنرمندان تئاتر وجود دارد نخست آن‌که به خاموشی روند و به مطالعه مشغول شوند و یا به ناچار شغل‌های دیگری پیشه کنند و یا خود را با شرایط وفق دهند و از درون وقایع حاضر شکل‌های مختلفی از دیگرگونه‌های اجرا را تجربه کنند. بدیهی است که مشکلاتی بر سر راه تولید و انتشار این گونه‌های اجرایی قرار دارد که در این خصوص علاوه بر هنرمندان، مرکز هنرهای نمایشی و به تبع آن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بایستی با یک برنامه و رویکرد دقیق حمایت خود را اعلام کنند. اجراهای نامتعارف به هنرمندان کمک خواهد تا علاوه بر کسب تجربه جدید، از محیط حرفه‌ای کار خود فاصله نگیرند و تجربه‌هایی از تعامل سایر هنرها با یکدیگر به دست آورند.
جهان معاصر سرشار از تلاطم است و ما در جهانی هستیم که سبک و جریان‌های هنری جدید در هر شرایطی سر بر می‌آورند تا هم‌زمان با تکنولوژی و وضعیت جوامع پیش روند و تولید محتوا کنند. باید توجه داشت که همه‌گیری کرونا، به ناچار انسان و اجتماع را با دغدغه‌های یکسانی روبه‌رو کرده است و فعالیت و تولید محتوای هنری در این شرایط می‌تواند در قالب هنری جهانی به نمایش در آید و مخاطبان آن فراتر از مرزها روند. با این حال مقاومت در برابر اجراهای نامتعارف راه به جایی نخواهد برد و بهتر است اجراهای نامتعارف را دریابیم!
