ستاره‌های ترک جذاب هستند و مقرون به‌صرفه/ از ماهسون تا نورگل یشیل‌چای در سینمای ایران
پیشتر ستاره‌هایی از سینماهای روسیه و هند در فیلم‌های ایرانی نقش‌آفرینی کرده‌اند اما شواهد نشان می‌دهد مخاطبان سینما و سریال‌های ایرانی به اخبار حضور ستارگان ترکیه‌ای در آثار ایرانی واکنش‌های بهتری نشان می‌دهند.
ایران آرت: پولاد امین در شهروند نوشت: در روزهای اخیر فضای رسانه‌ای سینمای ایران تحت‌تأثیر خبر حضور "ماهسون" خواننده سرشناس ترکیه در یک سریال ایرانی بوده است. خواننده‌ای که در بزنگاه‌های مختلف با ایران و مردمش همدردی کرده- و چهره‌ای محبوب برای بسیاری به شمار می‌آید.
دو روز پیش بود که خبری منتشر شد مبنی بر اینکه ماهسون خواننده سرشناس ترکیه قرار است در سریال "پدرخوانده" به تهیه‌کنندگی "مرتضی شایسته" ایفای نقش کند. سریالی که گفته می‌شود "رحیم طوفان" در دو فصل هجده قسمتی برای پخش در شبکه نمایش خانگی کارگردانی می‌کند.
خبر تولید این سریال را "هادی انبار‌دار" رسانه‌ای کرد که گفته می‌شود مدیرتولید و مجری طرح "پدرخوانده" خواهد بود. او علاوه بر اعلام اینکه "این پروژه بین‌المللی در دو فصل برای پخش از شبکه نمایش خانگی تولید می‌شود که هر فصل از این سریال ۱۸ قسمت خواهد بود" گفت که "برای حضور "ماهسون قرمزی‌گل" خواننده، بازیگر و کارگردان کرد تبار ترکیه مذاکراتی انجام شده است و انتظار می‌رود که او در این سریال به‌عنوان بازیگر حضور یابد".
درباره سریال "پدرخوانده" گفتنی است که سناریوی این فیلم را- که یک ملودرام اجتماعی است که داستانش از ابتدای انقلاب آغاز شده و تا زمان حال ادامه دارد- مجید برزگر و لیلا نیک‌ذات به صورت مشترک نوشته‌اند. همچنین باید گفت که بخش‌هایی از این سریال به کارگردانی "رحیم طوفان" در ترکیه فیلمبرداری می‌شود و قرار است از بازیگران ایرانی و ترک در این سریال استفاده شود. "مرتضی شایسته" تهیه‌کنندگی این سریال را برعهده دارد.
تکذیب
خبر تولید "پدرخوانده" اما از همان ابتدا با چند تکذیب محکم مواجه شد. تکذیب‌هایی که البته به این معنا نیستند که چنین خبری واقعیت ندارد و چنین سریالی ساخته نخواهد شد، بلکه در اصل نوع و زمان انتشار این اخبار را به چالش کشیده و حرفه‌ای‌گری تهیه‌کننده ایرانی را زیرسوال می‌برند!
اولین تکذیب را "سعید رجبی فروتن" معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی به انجام رساند. این مدیر فرهنگی در پاسخ خبرنگار فرهنگی "شهروند آنلاین" گفت که "تاکنون تقاضایی برای ساخت چنین سریالی به دست ما نرسیده است"!
تکذیب‌کننده بعدی خود "ماهسون" بود. او که پیشتر درباره انواع و اقسام اخبار و شایعاتی که حکایت از حضورش در پروژه‌های ایرانی متعددی می‌کردند، واکنشی نشان نداده بود؛ این‌بار به انتشار خبر حضورش در سریال "پدرخوانده" عکس‌العمل نشان داد و انتشار این خبر را یک رفتار غیرحرفه‌ای از سوی گروه تهیه‌کننده ایرانی خواند.
"ماهسون" گفت: "تاکنون تنها یک سناریو به دست من رسیده و این تنها یک پیشنهاد است؛ یعنی اگر سناریو را بخوانم و دوستش داشته باشم و درباره شرایط هم به توافق برسیم، در این سریال بازی خواهم کرد، البته که رسانه‌ای‌کردن آن از سوی طرف ایرانی یک رفتار غیرحرفه‌ای بود".
سریال صدور مجوز
"سعید رجبی فروتن" در روزهای اخیر نقبی هم به موضوع توقف صدور مجوز سریال‌های شبکه خانگی زده و از احتمال ازسرگیری صدور این مجوزها گفته- که چندماهی است موضوع بحث‌های زیادی شده و اختلافاتی عمیق میان وزارت ارشاد و سازمان صداوسیما ایجاد کرده است.
"سعید رجبی فروتن" در این زمینه به ایسنا گفته "آثاری که از قبل موافقت اصولی خود را اخذ کرده بودند، اگر فیلمنامه‌های کامل خود را ارایه کنند، در شورای پروانه ساخت آثار غیرسینمایی بررسی و احتمالا موفق به دریافت پروانه می‌شوند". معاون نظارت سازمان سینمایی درباره تقاضاهای جدید برای ساخت آثار غیرسینمایی (سریال‌ها و دیگر برنامه‌های شبکه نمایش خانگی و وی‌او‌دی‌ها) اما با احتیاط بیشتری سخن گفته است: "به دلیل شرایط حاکم بر سینما و تعطیلی‌های ناخواسته‌ای که به ناوگان سینمایی کشور تحمیل شده، تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران بسیاری تمایل دارند آثار غیرسینمایی از جمله سریال در شبکه نمایش خانگی تولید کنند. در پاسخ به این تقاضاها که کم هم نیستند، در هفته‌های آینده تصمیم‌گیری خواهیم کرد".
موضوع همیشگی
خبر حضور "ماهسون" در سریال "پدرخوانده" فارغ از اینکه تا چه حد واقعیت داشته باشد، یک‌بار دیگر موضوع حضور ستارگان خارجی در فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی را پیش می‌کشد. اتفاقی که تاکنون چندان هم با موفقیت قرین نبوده است.
در واقع می‌توان گفت که پروژه استفاده از بازیگران خارجی در سینما و تلویزیون ایران پروژه موفقی نبوده و در تاریخ سینما و تلویزیون ایران کم پیش آمده که یک ستاره خارجی باعث موفقیت فیلم یا سریالی شده باشد.
این موضوع که تاکنون بهانه‌ای بوده برای جلب‌‌نظر تماشاگران؛ ریشه در سال‌های دور دارد. تجربه‌ای که به جز حضور "آنتونی کوئین" در فیلم "کاروان‌ها"، "پنه‌لوپه کروز" و "خاویر باردم" در فیلم "همه می‌دانند" و "ژولیت بینوش" در "کپی برابر اصل" کمتر منجر به جلب و جذب ستارگان درخشان خارجی شده است.
دورزدن محدودیت‌ها
در سال‌های اخیر، اما به نظر می‌رسد دلایل دیگری هم به بهانه‌های استفاده از بازیگران خارجی افزوده شده است؛ یعنی حالا این موضوع را می‌توان به‌عنوان بهانه‌ای برای عبور از محدودیت‌ها و خوش آب‌ورنگ‌‌کردن فیلم نیز تحلیل کرد. نگاهی که باعث می‌شود سینما و تلویزیون ایران بیشتر سراغ بازیگران زن خارجی رود (که محدودیت حجاب ندارند). فیلم‌هایی چون "تگزاس"، "من سالوادور نیستم"، "خانم یایا" و بی‌شمار فیلم دیگر که از بازیگرانی استفاده کرده‌اند که نه نامی و اشتهاری دارند و نه به گواهی فیلم روی پرده بازیگرند، بهترین گواه برای این مدعا هستند.
هجوم لبنانی
تجربه همکاری سینمای ایران با بازیگران کشورهای دیگر در 10سال اخیر بیشتر شده است. در این زمینه لبنانی‌ها حضور پررنگ‌تری دارند و با بازیگرانی چون "دارین حمزه" (کتاب قانون، فرشتگان قصاب، 33روز و شکارچی شنبه) و "لوریت حینو" (گام‌های شیدایی) حضور پررنگی در سینمای ایران داشته‌اند. موضوعی که البته بعد از انتقاد رسانه‌هایی خاص از حضور "دارین حمزه" در یکی دو فیلم که از نظر قوانین حاکم بر سینمای ایران قابل قبول نبودند، لبنانی‌ها از سینمای ایران دور افتادند و جای خود را به ترک‌ها دادند.
ترک‌ها وارد می‌شوند
جای لبنانی‌ها را حالا ترک‌ها گرفته‌اند- که یک زمانی با ستاره‌ای به نام "فخرالدین" که با زنده‌یاد "ناصر ملک‌مطیعی" همکاری‌های زیادی داشت در سینمای ایران محبوبیت زیادی داشتند.
بعد از "فخرالدین" البته تا سالیان زیادی پای ترکیه‌ای‌ها از سینمای ایران بریده شد، تا این اواخر که برای فیلم "جن زیبا"، مهرداد فرید "نورگل یشیل‌چای" را انتخاب کرد که با بازی در سریال "حریم سلطان" نامی آشنا برای تماشاگران ایرانی بود.
"نورگل یشیل‌چای" باعث شد حضور بازیگران ترکیه‌ای- حداقل در مرحله پیش‌تولید- در سینمای ایران تبدیل به یک رویه شود. بازیگرانی که نام‌شان مطرح می‌شود، عکس‌هایشان در رسانه‌ها منتشر می‌شود و تبلیغات زیادی بر پایه حضورشان انجام می‌شود. حالا اگر در مواردی مانند حضور "کیوانچ تاتلیتوغ" در سریال "آقازاده" این همکاری عملی نمی‌شود، غمی نیست و عملا می‌توان گفت که طرف ایرانی به هدفش از این معامله رسیده است. اتفاقی که گفته می‌شود بعید نیست که ماجرای "ماهسون" نیز از این نوع باشد.
چرا ترکیه؟!
درست است که "الیسا کاچر" بازیگر روسی فیلم "استرداد"، "دیا میرزا" بازیگر هندی فیلم "سلام بمبئی" و "ایشا گوپتا" بازیگر هندی "دختر شیطان" هنرپیشگانی اسم و رسم‌دار هستند، اما مخاطبان سینما و سریال‌های ایرانی به اخبار حضور ستارگان ترکیه‌ای در آثار ایرانی واکنش‌های بهتری نشان می‌دهند. شاید این امر به دلیل نزدیکی فرهنگی دو کشور باشد و البته محبوبیت وحشتناک سریال‌های ترکی در ایران. البته شرایط اقتصادی سینمای ایران پای دلیلی دیگر را نیز به این ماجرا باز کرده است. بهانه‌ای که از زبان کارگردان سریال "پدرخوانده" (که بهانه آغاز دوباره این بحث بوده) شنیدنی است.
"رحیم طوفان" که گفته می‌شود در سریال "پدرخوانده" از بازیگران سینمای ترکیه استفاده خواهد کرد، می‌گوید که به دلایل اقتصادی این تصمیم را گرفته است. او می‌گوید: "استفاده از بازیگران ترک هم اقتضای قصه است و هم جذب مخاطب، ضمن اینکه دلیل اقتصادی هم دارد". "طوفان" درباره این مسأله توضیح بیشتری می‌دهد: "یک سوپراستار ترکیه چیزی حدود 120هزار دلار دستمزد دریافت می‌کند و این یک رقم مشخص است و با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که نسبت به سوپراستار ایرانی مقرون به‌صرفه‌تر است".
