ببینید: نور مخفی‌های جذاب طراحی‌های زاها حدید

زاها حدید، معمار برجسته عراقی-بریتانیایی غالباً از نورهای مخفی در کارهای خود استفاده می‌کرد.

ایران آرت: زاها حدید، بنیان گذار شرکت معماری زاها حدید، طراحی انقلابی در زمینه معماری بود که همیشه شاید دهه ها از زمان خود جلوتر حرکت می کرد. او که به نام "ملکه خطوط منحنی" لقب گرفته بود، سبکی متفاوت در معماری بنیان گذاشت که به واسطه نماهای مجسمه گونه و فضاهای داخلی منحنی شکل و پیچ در پیچ، شاخص می شد. اگرچه اصولا بناهایی که حدید ساخته است، از بتن، فولاد و شیشه ساخته شده اند اما چیره دستی او در استفاده از نور باعث شده است که روح زندگی در این بناهای خارق عادت دمیده شود.

به گزارش آرل، حدید به جای استفاده از روشنایی های آویز و حتی روشنایی هایی که بر دیوار نصب می شوند، غالبا از نورهای مخفی در کارهای خود استفاده می کرد، چرا که نورهای آویز و نورهای نصب شده بر روی دیوار سیالیت فضای معماری او را مختل می کردند. زاها حدید روشنایی های مخفی را به صورت یکپارچه با طرح های خود تلفیق می کرد و از نور آنها برای نمایش منحنی های خود و ایجاد حرکت در فضا استفاده می کرد.

اگر به دنبال این هستید که چه نوع نور مخفی می تواند برای پروژه آتی شما مناسب باشد، راهکارهای حرفه ای و مبتکرانه شرکت زاها حدید در استفاده از نور، می تواند راهگشای شما باشد:

نورهای مخفی تولید شده توسط شرکت Zumtobel

موزه Maxxi از موزه های معاصر در شهر رم می باشد که به آثار هنری قرن بیست و یکم تعلق گرفته است و در یکی از تاریخی ترین شهرهای جهان قرار دارد. گروه معماری زاها حدید این بنا را به عنوان فرصتی برای آزمایش کانسپت "سیالیت" در نظر گرفتند و یک بنای پویا با فضای داخلی منحنی شکل خلق کردند که کاملا در تقابل با ایستایی کلاسیسزم این شهر است.



نورپردازی داخلی این بنا تاکیدی بر کانسپت فوق می باشد. همه تجهیزات این نورها، هم باد با دیوارها، تیرها و سایر المان های معماری نصب شده اند و این المان ها را به نوعی به "حاملان نور" تبدیل کرده اند. جذاب ترین بخش این بنا در استفاده از نور، قسمت زیرین پله های معلق بناست که با استفاده از تیوب های فلورسنت که در پشت یک نوار پخش کننده نور و شیشه اکرلیک قرار گرفته اند، روشنایی آن تامین شده است. از زیر این پلکان، نورها به گونه ای طراحی شده اند که راهنمای بازدیدکنندگان به گالری هایی که در طبقه فوقانی قرار دارند، می باشد. از بالا نیز، هنگام حرکت روی پله ها، نور از لا به لای فضای خالی بین پله ها به بالا نفوذ می کند و بنابراین به نوعی انگار متریال را از کف پله ها می زداید و به جای متریال کف نور دیده می شود.

مرکز بین المللی فرهنگی جوانان نانجینگ 

مرکز بین المللی فرهنگی جوانان نانجینگ در سال 2014 برای بازی های المپیک جوانان ساخته شد و دارای یک سازه عظیم است که شامل یک مرکز گردهمایی، یک سالن تئاتر، چندین اتاق کنفرانس، سالن پذیرایی و سالن هایی برای اجرای رویدادها می باشد. فضای داخلی این بنا حسی از جریان یافتن "انرژی" را به دست می دهد که این حس به واسطه استفاده از نورهایی به وجود آمده که جهت تاکید بر حرکت افراد در درون فضا به کار رفته اند.

معماران این پروژه با کمپانی  GD-Lighting Design برای تولید مجموعه ای از نورهای مخفی LED همکاری داشتند که این نورها به واسطه مدل سازی پارامتریک به صورت سفارشی تولید شده اند. فضاهای سیرکولاسیون با پانل هایی به شکل الماس و نوارهایی خطی روشن می شوند که راهنمای بازدیدکنندگان به بخش های اصلی بنا هستند. در سالن کنسرت اصلی، درون سقف ها هزاران حفره با قطرهای متفاوت برای نصب نور در نظر گرفته شده است که باعث شده سقف به صورت کهکشانی از نور به نظر بیاید.

مرکز حیدر علی اف

طراحی مرکز حیدر علی اف با هدف ایجاد یک مرکز فرهنگی در شهر باکو، پایتخت آذربایجان، صورت گرفته است. این بنا به دور از معماری جعبه ای که معماری شاخص این شهر در دوران حاکمیت جماهیر شوروی بوده است، عملکردهای سه گانه خود که شامل موزه، کتابخانه و فضایی برای اجرای تئاتر می باشد را در زیر یک سقف سیال تجمیع کرده و طراحی بنا به گونه ای است که به نظر می رسد سازه آن در حال ذوب شدن است و به میدان شهری پیرامون آن می ریزد.

در داخل بنا، ایده سیالیت کماکان در طراحی کف ها ، دیوارها و سقف ها ادامه پیدا می کند چرا که این المان های معماری به گونه ای وحدت یافته به داخل یکدیگر کشیده می شوند. شکاف های نوری منحنی شکل با همکاری گروه طراحی نور Maurice Brill   (MBLD) طراحی شده است و به نوعی است که سطوح را روشن کرده و به علاوه بر استمرار و پیوستگی آنها تاکید می کند. Aniket Gore، یکی از شرکای شرکت MBLD در مورد این بنا می گوید: نورپردازی این بنا پاسخی است به نیاز ساختار هندسی این بنا که پیوسته تغییر می کند و بعلاوه رویکرد نورپردازی تاکیدی است بر مشخصه مجسمه گونه بودن طراحی این بنا. طراحی نورپردازی این بنا با استفاده از تیوب های فلورسنتی که به صورت سفارشی خم شده اند و در پشت پخش کننده های انعطاف پذیری قرار گرفته و مخفی شده اند، صورت گرفته است.

خانه Port 

ساختمان Port که بخشی از آن تازه ساز بوده و بخشی از آن قدیمی است و مورد بازسازی قرار گرفته، در شهر آنتروپ بلژیک، به گونه ای طراحی شده است که یک کشتی شیشه ای آینده نگرانه را بر فراز یک ایستگاه آتش نشانی تاریخی و قدیمی از جنس آجر، به نمایش می گذارد. نمای این بنا از شیشه های شفاف و آینه ای تشکیل شده و یک انعکاس کالیدوسکوپی (مشابه عملکرد زیبابین) از بندر مجاور بنا به دست می دهد در عین حال که یک دید پانارومیک از فضای داخلی نیز به وجود می آورد.

در فضای داخلی نوارهای LED مخفی تولید شده توسط شرکت Multiline، شکاف هایی در سقف به وجود آورده که تاکیدی است بر زوایای تند معماری این بنا. به دلیل فرم غیرمتعارف فضاها در این بنا و ستون های کج در فضای داخلی، تمامی این نورها به صورت سفارشی ساخته شده اند. هر یک از این روشنایی ها مجهز به یک محرک Tridonic است که می تواند میزان نور روز را تشخیص داده و به صورت اتوماتیک با توجه به آن، میزان روشنایی خود را برای تامین نور کافی در فضا، متناسب بکند.

کتابخانه و مرکز یادگیری دانشگاه وین 

این کتابخانه و مرکز یادگیری در قلب دانشکده اقتصاد و بازرگانی وین قرار گرفته است. این ساختمان، کتابخانه و مرکز یادگیری اصلی دانشگاه را در خود جای داده و به علاوه اتاق های اساتید و اتاق های کنفرانس بخش های دیگر این بنا می باشند. دو عملکرد این بنا که یکی برای دانشجویان و یکی برای اساتید می باشد هر دو در به صورت تلفیقی در این بنای حجیم و عمومی به شکل دره، جای داده شده اند.

این فضای عمومی به میزان زیادی به واسطه نورگیر سقفی عظیمی که بر فراز آن قرار گرفته است، روشن می شود. این نورگیر به صورت شکافی بر روی سقف قرار گرفته و تعریف کننده دو عملکرد متفاوت بناست. در گرداگرد بنا، ال ای دی های خطی منحنی شکل، نور مکمل موردنیاز را فراهم می آورند، در عین حال که موکد کانسپت در هم آمیختگی بنا هستند. فضای متعلق به دانشجویان و کتابخانه با نورهای مخفی پایین تاب، که در یک شکاف مشکی رنگ قرار گرفته اند، نورپردازی شده است. این نورها، رنگ گرمتری نسبت به نورهای سرد سفیدرنگ در گرداگرد بنا دارند. طراحان نورپردازی این بنا معتقدند: "محل اصلی کسب دانش و تحصیل، درحقیقت قلب این بنا و گرمابخش آن می باشد که بازدیدکنندگان و کاربران این فضا را به استفاده از آن فرا می خواند."