فصل داغ اسکار فیلم‌های خارجی / خیز بلند سوئد برای کسب چهارمین جایزه اسکار / فاتح "کن" این بار در هالیوود
این روزها کشورهای مختلف نمایندگان خود در بخش فیلم خارجی‌زبان نودمین دوره جوایز اسکار را معرفی می‌کنند.
ایران آرت: سوئد فیلم "مربع" ("میدان" / The Square) به کارگردانی روبن اوستلوند را به نمایندگی خود از برای رقابت در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار 2018 به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی کرد.
این فیلم مه پیش جایزه نخل طلای هفتادمین جشنواره فیلم کن را دریافت کرد و به زودی در جشنواره فیلم تورنتو نیز نمایش داده می‌شود.
کلاس بانگ، الیزابت ماس، دامینیک وست و تری نوتاری در فیلم انگلیسی‌زبان "مربع" بازی می‌کنند. داستان درباره کیوریتور اصلی یک موزه هنری است که نقشه‌هایش برای تبلیغ یک نمایشگاه از کنترل خارج می‌شود.
پیش از این دو فیلم دیگر اوستلوند نماینده سوئد در اسکار بوده است: "غیرعمدی" در 2009 و "فورس ماژور" در 2014 که فیلم دوم هرچند به فهرست کوتاه نامزدهای اسکار راه پیدا کرد، اما در نهایت نامزد اسکار فیلم خارجی‌زبان نشد.
سوئد تاکنون 14 بار در بخش فیلم خارجی‌زبان نامزد دریافت جایزه شده و سه بار برای فیلم‌های "چشمه باکرگی" (1960)، "همچون در یک آینه" (1961) و "فانی و الکساندر" (1983)، هر سه به کارگردانی اینگمار برگمان، این جایزه را دریافت کرده است. این کشور آخرین بار سال گذشته با کمدی/درام "مردی به نام اووه" به کارگردانی هانس هولم نامزد جایزه فیلم خارجی‌زبان شد، اما جایزه را به "فروشنده" به کارگردانی اصغر فرهادی از ایران واگذار کرد.
در روزهای اخیر بوسنی و هرزگوین، سوئیس، نپال، آذربایجان، جمهوری دومینیکن و عراق نیز نمایندگان خود در بخش اسکار فیلم خارجی‌زبان را به آکادمی معرفی کردند.
بوسنی و هرزگوین فیلم "مردان گریه نمی‌کنند" (Men Don’t Cry) به کارگردانی آلن درلجویک را به نمایندگی از خود به آکادمی معرفی کرد. این فیلم اولین بار در جشنواره کارلووی واری نمایش داده شد و جایزه ویژه داوران و جایزه سینمای اروپا را برد و بعد در جشنواره فیلم سارایوو جایزه تماشاگران جوان را دریافت کرد.
داستان اولین فیلم بلند داستانی درلجویک، دو دهه بعد از پایان جنگ در یوگسلاوی سابق روی می‌دهد و درباره گروهی کهنه‌سرباز است که در یک هتل کوهستانی دورافتاده جمع می‌شوند تا تحت گروه‌درمانی قرار بگیرند.
سال گذشته "مرگ در سارایوو" به کارگردانی دنیس تانوویچ نماینده بوسنی و هرزگوین در بخش اسکار فیلم خارجی‌زبان بود. تانوویچ در 2002 برای فیلم "سرزمین بی‌طرف" اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را برای کشورش به همراه آورد.
"نظم الهی"
فیلم "نظم الهی" (The Divine Order) به کارگردانی پترا وولپه نماینده سوئیس در بخش فیلم خارجی‌زبان است. داستان فیلم در دهه 1970 اتفاق می‌افتد و درباره یک همسر و مادر جوان سوئیسی است که با پدرسالاری مبارزه می‌کند و برای آزادی حق رای زنان کمپین راه می‌اندازد.
"نظم الهی" در جوایز فیلم سوئیس 2017 برنده جوایز بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر زن (ماری لوئنبرگر) و بهترین بازیگر زن نقش مکمل (راشل براونشوایگ) شد. این فیلم در جشنواره ترایبکا هم سه جایزه فیلم منتخب تماشاگران در بخش فیلم بلند داستانی بین‌المللی، جایزه نورا افرون و جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرد. "نظم الهی" در جشنواره فیلم تراورس سیتی به مدیریت مایکل مور هم دو جایزه گرفت.
سوئیس سال گذشته انیمیشن "زندگی من به عنوان یک کدوسبز" به کارگردانی کلود باراس را به آکادمی معرفی کرد که به فهرست کوتاه نامزدهای بخش فیلم خارجی‌زبان راه پیدا کرد و هرچند نامزد اسکار این بخش نشد، اما در بخش فیلم بلند انیمیشن نامزد شد.
نپال با فیلم (White Sun) در اسکار امسال رقابت می‌کند. دومین فیلم بلند داستانی دیپاک رونیار درباره خانواده‌ای است که جنگی خونین بین آن‌ها اختلاف انداخته است و تا به سرانجام نرسد پدر خانواده آرام نخواهد گرفت.
"خورشید سفید"
داستان در پس‌زمینه هیمالیا و تاریخ خشن نپال روی می‌دهد، جایی که در فاصله سال‌های 1996 تا 2006 در جریان جنگ بین مائوئیست‌ها و نیروهای وفادار به حکومت پادشاهی حدود 16 هزار نفر کشته شدند. "خورشید سفید" با مرگ ناگهانی چیترا شهردار سابق یک دهکده کوهستانی کوچک شروع می‌شود. برابر با یک رسم محلی، بدن او باید به کوهستان منتقل و نزدیک یک رودخانه سوزانده شود. چاندرا پسر چیترا که سال‌ها با او قهر بود و جنگ با مائوئیست‌ها را رها کرده است، باز می‌گردد و متوجه می‌شود نبردهای قدیمی هنوز در نهان در جریان است.
"خورشید سفید" اولین بار در جشنواره ونیز نمایش داده شد و جایزه اینترفیلم را برد. فیلم در جشنواره‌های مختلف مانند تورنتو، بوسان، سنگاپور و بمبئی نیز نمایش داده شد. نپال در 1999 با فیلم "کاراوان" که اولین نماینده این کشور در بخش فیلم خارجی‌زبان بود، نامزد شد. این کشور از آن زمان به بعد هفت فیلم دیگر نیز معرفی کرده است.
"باغ انار"
آذربایجان فیلم "باغ انار" (Pomegranate Orchard) به کارگردانی ایلگار نجف را به عنوان نماینده خود در بخش فیلم خارجی‌زبان انتخاب کرد. فیلم درباره پیرمردی است که با نوه و عروسش در خانه‌ای قدیمی در یک باغ بزرگ انار زندگی می‌کند. بازگشت ناگهانی پسر خودسر او ریتم زندگی آرام آن‌ها را تغییر می‌دهد. خاطرات تلخ فراموش‌شده باز می‌گردد و چالش‌های جدید ایجاد می‌شود. "باغ انار" اولین بار در دنیا در جشنواره کارلووی واری در بخش مسابقه "شرق غرب" روی پرده رفت.
فیلم "دارکوب‌ها" (Woodpeckers) به کارگردانی ژوزه ماریا کابرا نماینده جمهوری دومینیکن در اسکار 2018 است. این فیلم در بخش مسابقه فیلم‌های داستانی سینمای جهان نمایش داده شد. داستان درباره مردی است که به جرم سرقت به زندانی منتقل می‌شود و در آنجا پی می‌برد زندانیان برای برقراری ارتباط با محکومان زندان زنان که 100 یارد دورتر است، یک زبان اشاره عاشقانه خلق کرده‌اند. او سعی می‌کند شانس خود را امتحان کند، اما با مشکل روبرو می‌شود.
"باد سیاه"
عراق با فیلم "باد سیاه" (The Dark Wind) به کارگردانی حسین حسن فیلمساز کرد در رقابت فیلم خارجی‌زبان حضور دارد. فیلم درباره حمله داعش به شنگال در استان نینوا و به اسارت درآمدن زنان کرد ایزدی است. "باد سیاه" در جشنواره دبی برنده جایزه شد و در جشنواره‌های دیگر مانند بوسان و استکهلم نیز نمایش داده شد. فیلم با حفاظت نیروهای پیشمرگه در مناطق بسیار خطرناکِ تحت کنترل نیروهای داعش فیلمبرداری شد.
آخرین مهلت معرفی فیلم‌های خارجی‌زبان به آکادمی دوم اکتبر 2017 (10 مهر) است. رأی‌گیری برای انتخاب نامزدهای اسکار فیلم خارجی‌زبان در دو مرحله انجام می‌شود. ابتدا 9 فیلم به فهرست کوتاه راه پیدا می‌کنند و در نهایت پنج فیلم به عنوان نامزدهای نهایی معرفی می‌شوند که اسامی آن‌ها 23 ژانویه 2018 (3 بهمن) همراه نامزدهای دیگر بخش‌های جوایز اسکار اعلام خواهد شد.
نودمین دوره جوایز اسکار یکشنبه چهارم مارس 2018 (بامداد دوشنبه 14 اسفند به وقت ایران) برگزار می‌شود.
سال گذشته 85 کشور نمایندگان خود را به اسکار فرستادند که یک رکورد بود.
علی افتخاری
