احترام برومند: بسیاری از خدمات داود رشیدی هنوز مخفی است/ ترجمههای مشترک او با بیضایی و صیاد موجود است
تعدادی از عکسهای نمایشهای رشیدی، همینطور وسایل شخصی و کتابهایی که از سوی او ترجمه شده، برخی از جوایز و تندیسها و... در نمایشگاهی به مناسبت زادروز او.
ایران آرت: داوود رشیدی یکی از نامآوران و تأثیرگذاران هنر نمایش در عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون ایران بود که پنجم شهریور سال گذشته بر اثر بیماری درگذشت. تأثیرات این هنرمند بر فرهنگ و هنر ایران غیرقابلانکار است، بهطوریکه از برخی از میراث هنری برجایمانده از او هنوز رونمایی نشدهاند! تا پنجم شهریور قریب یک ماهواندی باقی مانده است تا نخستین سالگرد فقدان این هنرمند برگزار شود، اما پیش از آن، خانواده رشیدی تصمیم گرفتهاند که زادروز او را نیز گرامی بدارند. به قول احترام برومند، همسر زندهیاد رشیدی، «تولد هم به اندازه مرگ آقای رشیدی برایمان اهمیت دارد. به همین دلیل خواستیم روز تولد داوود رشیدی که ٢٥ تیرماه است را هم گرامی بداریم؛ اویی که برای همه ما همچنان عزیز و زنده است». به بهانه زادروز استاد رشیدی، فرانک آرتا در روزنامه شرق گفتوگویی را با احترام برومند ترتیب داده است که میخوانید.
تا پنجم شهریورماه یکماهواندی باقی مانده است. برای برپایی مراسم نخستین سالگرد استاد رشیدی چه برنامهای تدارک دیدهاید؟
خب به قول شما تا آن زمان هنوز یکماهی فرصت داریم، اما قبل از آن میخواهیم زادروز داوود را در ٢٥ تیرماه برگزار کنیم. تولد هم به اندازه مرگ آقای رشیدی برایمان اهمیت دارد. به همین دلیل خواستیم روز تولد داوود رشیدی را که ٢٥ تیرماه است هم گرامی بداریم؛ اویی که برای همه ما همچنان عزیز و زنده است. به نظرم حیف است که تولد را بهکلی فراموش کنیم. بهدنیاآمدن هم خیلی مهم است. چون اگر تولد نبود، مرگ هم معنایی نداشت. به همین دلیل قرار شده نمایشگاهی به مناسبت زادروز آقای رشیدی برگزار کنیم. البته قصدمان این بود که نمایشگاه را در چهلمین روز درگذشت آقای رشیدی برپا کنیم، اما به دلیل تقارن با ماههای محرم و صفر، به حرمت این ماهها برگزار نکردیم. الان خوشبختانه آقای امیر اثباتی اعلام آمادگی کردهاند که نمایشگاه را ٢٥ تیرماه برپا کنیم و تا پنجم شهریورماه ادامه پیدا کند. تا از این طریق تولد و مرگ را به یکدیگر پیوند بزنیم.
این نمایشگاه در کجا برپا خواهد شد؟
این نمایشگاه به ابتکار آقای اثباتی راهاندازی میشود و خودشان هم کارهای اجرائی آن را به سرانجام میرسانند. ما هم گفتیم چقدر خوب میشود که همزمان با زادروز داوود، عدهای دور هم جمع شویم و به دیدن تئاتر برویم. وقتی موضوع را با آقای پیمان شریعتی، مدیر تئاتر شهر، در میان گذاشتیم، ایشان اعلام آمادگی کردند. همینطور مهندس شفیعی هم گفتند که در آن روز نمایش «اعتراف»، به کارگردانی شهاب حسینی، با حضور آقای علی نصیریان برپا میشود. گفتم چه تلاقی خوبی! چون آقای نصیریان سالها با آقای رشیدی دوست و همکار بودند و هر دو ارادت ویژهای به همدیگر داشتند. بنابراین نمایشگاه در سالن انتظار سالن اصلی تئاتر شهر برگزار میشود. بعد، از آقای نصیریان هم خواستیم که صحبت کوتاهی داشته باشند و بعد هم فکر میکنم کار قشنگی است ٥٠،٤٠ نفر از اقوام و دوستان که میهمان من هستند، با هم نمایش «اعتراف» را تماشا کنیم.
محتوای این نمایشگاه چیست؟
تعدادی از عکسهای نمایشهای آقای رشیدی، همینطور وسایل شخصی و کتابهایی که از سوی او ترجمه شده، برخی از جوایز و تندیسها و... .
خانم برومند! معمولا در همهجای دنیا هنرمندانی در اندازه آقای رشیدی بعد از فوتشان، خانه یا محل کارشان را به موزه تبدیل میکنند. آیا چنین اتفاقی درباره آقای رشیدی اتفاق خواهد افتاد؟
من که خیلی تمایل دارم، اما امکانات شخصیام محدود است. چون خانهمان کوچک است و از طرفی هم در مجتمع مسکونی حضور داریم که رفتوآمدهای زیاد برای همسایگان مزاحمت ایجاد میکند. دفتر آقای رشیدی هم استیجاری بود که به محض وخیمشدن حالشان دفتر را هم تعطیل کردیم. البته حیف ... چون ٢٠ سال رشیدی در آنجا اقامت داشت. البته شنیدهام که موزه تئاتر به همت آقای غریبپور در حال راهاندازی است و از این بابت خوشحالم و امیدوارم بتوانیم وسایل شخصی و آثار رشیدی را به آنجا منتقل کنیم.
آیا آثاری از آقای رشیدی برجای مانده که هنوز رونمایی نشده باشد؟
بله. جالب است ایشان ترجمههای مشترک با آقایان بهرام بیضایی، دکتر حسنعلی طباطبایی و صیاد انجام داده بودند که من هنوز دستنوشتههای ایشان را دارم. ضمن اینکه بسیاری از خدمات آقای رشیدی هنوز مخفی است؛ مثلا ایشان از ٥٥ سال پیش به شهرستانها میرفتند و در کنار آقایان، جوانمرد و نصیریان گروههای تئاتری و استعدادها را شناسایی میکردند.
بههرحال این میراث برجایمانده از آقای رشیدی باید حفظ شود.
نهتنها میراث آقای رشیدی، بلکه میراث همه بزرگان این مرزوبوم باید حفظ شود. خوشبختانه در مراسم چهلم هم یکی، دو نمایشنامه ایشان را به نمایش گذاشتیم. یا تلویزیون لطف کرد یکی از نمایشها را در اختیار ما گذاشت. انشاءالله اینها تکثیر شوند و در اختیار نسل جوان قرار بگیرند؛ مثل ثبت جهانی شهر یزد که از اتفاقات بسیار عالی این روزهاست. امیدواریم درباره هنرمندان هم چنین اتفاقی بیفتد.