خشایار الوند: ما نمیتوانیم با جنسیت و سیاست شوخی کنیم/ جایگزینی برای مدیری و عطاران نیست
چرا باید کاری کنیم که هومن برق نورد بگوید دیگر در تلویزیون بازی نمیکنم؟
ایران آرت: خشایار الوند با اشاره به ملاکهای خود برای نوشتن یک فیلمنامه بیان کرد: من برای خودم ملاک معینی دارم؛ به این معنی که برنامهای را که با فرزند خودم نتوانم ببینم و همچنین برای او پرسش ایجاد کند که این حرفی که زده شد، یعنی چه؟ نباید تولید و پخش شود. من به خط قرمزهای سازمان و جامعه کاری ندارم و برای خودم ملاکی دارم که اگر خجالت بکشم با اعضای خانوادهام، برنامهای را ببینم قطعا برنامهای با آن محتوا نمینویسم.
او با تاکید بر سختی کار طنز اظهار کرد: طنز به دلیل خط قرمزهای بیخود، سلیقهای و متغیر کار سختی شده است؛ یعنی ممکن است یک کار طنز در یک شبکه مجوز بگیرد و در شبکه دیگر به آن مجوز ندهند. برای مثال ترانهای که هر روز در رادیو پیام و هزاران جای دیگر پخش میشود، زمانی که در سریال «دیوار به دیوار» پخش میکنیم، تلقیهای دیگری از آن میشود. این مرزهای مخدوشی است که کار را سخت میکند و نتیجه فعالیت صدنفر متخصص نهایتا زیر دست ناظر پخشی میآید که قسمت قبل و بعد سریال را ندیده است و آن روز دست بر قضا شیفت بوده و میگوید از نظر من این برنامه غیرقابل پخش است و اینجاست که دیگر هیچ کاری از دستت برنمیآید و آزاردهنده است.
این فیلمنامهنویس ادامه داد: یکسری مسائل ملتهب داریم که در برنامه و سریالها سراغشان نمیرویم یا نمیتوانیم سراغشان برویم که در کشورهای دیگر با همین موارد شوخی میکنند، مانند: جنسیت، سیاست، خانواده. در واقع ما از شوخی کردن با این موارد محروم هستیم یا اینکه با فرهنگ ما متناسب نیستند؛ بنابراین یکسری مسائل دمدستی برای کار طنز میماند که به کارهای بیمزهای هم تبدیل میشوند که در نشاط جامعه هم تاثیرگذار نیستند.
او با تاکید بر کار تیمی در تولید یک برنامه اظهار کرد: یک برنامه و سریال را افراد میسازند. درست است که کار تیمی است اما زمانی که رضا عطاران از تلویزیون میرود یک ژانر و پتانسیل هم میرود و دیگر سریالی با آن سبک و شیوه ساخته نمیشود. همچنین زمانی که مهران مدیری سریال نمیسازد، ظرفیتی هم از تلویزیون کم میشود. ما باید ببینیم چگونه عمل کردیم که افراد توانمند این ژانر خسته شدهاند و به سمت بازیگری و کسب درآمد یا فیلمسازی رفتهاند. در واقع شرایط نرمالی برای طنز وجود ندارد و این کار افراد پوست کلفتی میخواهد. ما میبینم که افراد این حوزه، یکی یکی از دور خارج میشوند.
الوند با اشاره به نسل بعد این عرصه بیان کرد: نسل بعدی که در این عرصه پا گذاشتهاند، استعداد دارند اما به جایگاه ده، پانزده سال پیش افرادی که آن حرفه را داشتند، نرسیدهاند. در واقع استعداد درخشانی که بتواند جایگزین مدیری، عطاران و سیروس مقدم شود، نداریم.
او افزود: برای مثال چرا باید کاری کنیم که هومن برق نورد که مردم کارهای طنزش را دوست دارند و پتانسیل این کار را دارد، بگوید دیگر در تلویزیون بازی نمیکنم؟ یک تهیهکننده جوانی در یک پروژهای پول ایشان را نداده است و این اتفاق میافتد. اشتباه یک فرد یا اختلاف مالی نباید به قیمت از دست رفتن یک ظرفیت شود. تولید کار طنزی که بامزه باشد و مردم دوست داشته باشند با این همه گزینهای که برای مردم وجود دارد، سخت است.
او با بیان اینکه مشکل کیفیت برنامههای تلویزیونی در نبود رقابت است، ادامه داد: زمانیکه فقط یک صداوسیما وجود دارد که انحصار را در دست دارد، همین روند ادامه خواهد داشت. اگر تلویزیون خصوصی و شبکههای متعدد ایجاد میشد و آنها با هم رقابت میکردند با خلاقیت میشد راههایی پیدا کرد تا برنامههای درجه یک و استانداردی با حفظ شئونات و قوانین ساخته شوند.