کیانیان: فصل‌الخطاب، قانون اساسی است/«من نوکر مردمم» یعنی پوپولیسم/روحانی و هاشمی به هنر توجهی نکردند
فرهنگ همیشه در سبد قشر متوسط جامعه قرار دارد و وقتی فشار اقتصادی زیاد می‌شود اولین چیزی که از سبد مردم خارج می‌شود همین فرهنگ است
ایران‌آرت: نشست بیان مطالبات اهالی فرهنگ و هنر با حضور رضا کیانیان، صدیق تعریف، عبدالجبار کاکایی و سلمان امین و پیام محمود دولت‌آبادی بعدازظهر امروز سه‌شنبه نهم خردادماه در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد.
رضا کیانیان در مراسم بیان مطالبات دانشجویان در حوزه سینما، موسیقی، شعر و ادبیات در دولت روحانی با بیان اینکه در زمینه فرهنگ پارادوکسی وجود دارد، گفت: جامعه بدون فرهنگ پیشرفت نخواهد کرد و در مقابل قاعدتا فرهنگ زمانی ایجاد می‌شود که جامعه از یک رفاه نسبی برخوردار باشد. مثلا در انتخابات اخیر بحث بر سر محرومیت‌زدایی بود اما آیا فقط با یارانه دادن فرهنگ ایجاد می‌شود؟ در این مباحث، فرهنگ فراموش شد و برای همین می‌گویم تناقضی وجود دارد؛ اگر فرهنگ نباشد نان و آب هم نیست.
کیانیان خاطرنشان کرد: فرهنگ همیشه در سبد قشر متوسط جامعه قرار دارد و وقتی فشار اقتصادی زیاد می‌شود اولین چیزی که از سبد مردم خارج می‌شود همین فرهنگ است چون ما فکر می‌کنیم که نان شب و گرسنه نخوابیدن بزرگترین مساله ماست در حالی که بسیاری از مردم فقیر هستند اما حقیر نیستند و صورت‌شان را با سیلی سرخ می‌کنند اما شرافت‌شان را از دست نمی‌دهند؛ همه اینها فرهنگ است.
کیانیان ادامه داد: امروز سوار یک تاکسی بودم که راننده‌اش پیرمردی بود و می‌گفت؛ قدیم‌ها در سر چهارراه‌ها و پشت چراغ راهنمایی احوال همدیگر را می‌پرسیدیم اما امروز به همدیگر نگاه هم نمی‌کنیم آن موقع می‌گفتند رانندگی شما نشانه شخصیت شماست و ما کیف می‌کردیم اما امروز لایی کشیدن نشانه شخصیت شده. تا گرسنه می‌شویم فرهنگ را فراموش می‌کنیم. اگر بر عکس این موضوع نهادینه شود و در هر صورتی فرهنگ جای خودش را داشته باشد، حتی اگر گرسنه باشیم آن را حفظ کنیم، کشور پیشرفت می‌کند اما تا وقتی فرهنگ را برای نان شب قربانی می‌کنیم پیشرفت نخواهیم کرد.
این بازیگر سیما و تئاتر خاطرنشان کرد: قبلا کاری می‌کردند تا مردم فرهنگ را فراموش کنند تا به راحتی بر آنها مسلط شوند؛ این فرهنگ چگونه و کجا به وجود می‌آید؟ هر وقت جامعه آرامش دارد، شکوفایی فرهنگی اتفاق می‌افتد؛ مثلا در دوره دولت آقای روحانی با اینکه فقر و بیکاری همچنان وجود داشت به فرهنگ هم توجه شد. اما اگر فقط بخواهیم به مردم نان برسانیم و فرهنگ را حذف کنیم نشانه خطرناکی است؛ اگر من به حسن روحانی رای دادم به همین دلیل است هر چند معتقدم آقای روحانی و هاشمی به رغم توجه‌شان به فرهنگ، به هنر توجه چندانی نداشتند.
کیانیان با طرح این سوال که «چه فرهنگی در این دوره اتفاق می‌افتد که می‌رویم و رای می‌دهیم» گفت: همین که آقای روحانی دفترچه حقوق شهروندی چاپ کرده و گفتمان حقوق شهروندی را زنده کرده موضوعی جالب است؛ زیرا این نیاز تاریخی ما به اینجا رسیده که این گفتمان مطرح شود و از طرف دیگر کسی پیدا شده که جرات مطرح کردن حقوق شهروندی را دارد. اگر ما به حقوق اجتماعی‌مان واقف شویم با فرهنگ می‌شویم و اگر نه تا ابد در مبارزه بی‌سرانجامی باقی خواهیم ماند.
کارگرادان نمایش «حرفهای» همچنین در پاسخ به مواردی که از سوی نماینده انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علم و صنعت مطرح شده بود و در آن مواردی همچون بروز پدیده تتلویسم و به صورت تلویحی لزوم حذف آن مطرح شده بود، گفت: من به جزئیات اعتقاد دارم و معتقدم حرفهای کلی می‌تواند قرن‌ها گفته شود و تاثیری هم نگذارد.
کیانیان خطاب به نماینده انجمن اسلامی دانشجویان این دانشگاه گفت: شما به جای طرح سوال یک بیانیه خواندید؛ بیانیه‌ای که پر از دشمنی، خط‌کشی و فحش بود. چرا باید انجمنی یا گروهی به خودش حق بدهد به بقیه توهین کند.
این بازیگر سینما و تئاتر تصریح کرد: مثلا بازیگری در فیلم تبلیغات انتخابات گفته من در سیاست دخالت نمی‌کنم؛ حالا از نظر شما او لمپن سلبریتی شده. اما فرهنگ یعنی اینکه اجازه دهیم هر کسی هر طور که می‌خواهد زندگی کند. بیانیه شما آدم را یاد 50 سال پیش می‌اندازد اما شما انسان معاصری هستند که معتقد به آزادی هستید و نباید مانند گروه‌های مقتدر، تمامیت خواهید باشد. بهتر است یکبار بیانیه‌تان را مرور کنید.
کیانیان یکی از معضلات کشوری مانند ایران را «همسان‌سازی» خواند و گفت: یعنی می‌خواهیم بقیه را شبیه خود کنیم اما چه حقی برای این کار داریم؟ باید اجازه دهیم و امکانات لازم را فراهم کنیم که هر کسی شکل خود شود. آن موقع تازه به خلقت اولیه خودمان برمی‌گردیم. چرا می‌خواهیم در برابر خلقت خدا و طبیعت و جهان بایستیم؟ ما براساس یک قاعده، هر کدام یک شکل هستیم و در ضمن، فردیت مهم‌ترین مساله جهان است. اگر فردیت را رد کنیم دیگر چه فرقی با هیتلر و صدام داریم؟ باید به فردیت احترام گذاشته شود.
کیانیان در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان اینکه من به یک سری کار هنری مشغولم که هیچکدام را برای مردم انجام نمی‌دهم، گفت: این کارها را برای خودم و فردیت و تنهایی خودم انجام می‌دهم. من محصول جامعه‌ای هستم که تفکر و راهبری برای خودش دارد و به آینده‌ای معتقد است و هر کاری می‌کنم از این تفکر برمی‌آید. معتقدم کسانی که می‌گویند ما برای مردم کاری کردیم همیشه از مردم طلبکار هستند و روزی همین مردم باید بدهی‌شان را به او پرداخت کنند اما من چنین تفکری ندارم. من کار خودم را می‌کنم و می‌گویم اگر شما کار من را دوست دارید چه بهتر و اگر دوست ندارید این اجازه را دارید که از کار فرد دیگری خوشتان بیاید چون می‌خواهم خودم را از سنگینی فشار مردم خارج کنم و شما را هم از این فشار آزاد کنم.
کیانیان ادامه داد: آن کسی که خود را نوکر مردم می‌خواند احتمالا فردی ارتجاعی است چون خلاقیت خودش را نادیده می‌گیرد و پوپولیسم یعنی همین. من نمی‌خواهم چیزی را بگویم که اکثریت جامعه می‌گویند. شما وقتی با بیانیه‌ای فردیت من را از بین ببرید؛ خلاقیت من از بین می‌رود و وقتی خلاقیتم از بین برود فرهنگ هم از بین رفته است.
این بازیگر سینما و تئاتر در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه راهکار مشخص برای رسیدن به دموکراسی از نظر او چیست؛ گفت: من وقتی از دریاچه ارومیه یا کمپینی برای آزادی سربازان زندانی می‌گویم همه اینها را برای خودم می‌کنم چون فکر می‌کنم کار درستی است؛ آن را اعلام می‌کنم. شما هم اگر آن را درست می‌دانید به آن بپیوندید.
کیانیان ادامه داد: من حسابم را با همه روشن کردم و اصلا با کسی دشمن نیستم حتی با دشمن خودم چون اصلا نمی‌خواهم چیزی را حذف کنم. وقتی از دریاچه ارومیه می‌گویم برای این است که می‌دانم وقتی این دریاچه خشک شود طوفانی به پا می‌شود که کشاورزی را از بین می‌برد و مهاجرت و جنگ داخلی اتفاق می‌افتاد. در این کمپین‌ها از راست‌ترین تا چپ‌ترین جناح‌ها شرکت داشتند چون با هر دو طیف دوست هستند.
او خاطرنشان کرد: در انتخابات فصل‌الخطاب همه چیست؟ این است که دولتی را انتخاب کنید که قانون اساسی را اجرا کند. وقتی می‌بینیم همان اول کسی قانون اساسی را قبول ندارد به او رای نمی‌دهیم. اگر به قانون اساسی ایرادی هم داریم باید از طریق همان قانون آن را تصحیح کنیم. توصیه من به دانشجویان این است که به حقوق اجتماعی و صنفی خودشان آشنا شوند و حتما در دفترچه حقوق شهروندی این مسائل وجود دارد؛ اگر به آن مراجعه کنید و آگاه شوید دیگر دو هفته مانده به انتخابات دست‌پاچه نمی‌شوید که چه کسی قرار است رای بیاورد.
کیانیان با بیان اینکه امسال اتفاق حیرت‌انگیزی که افتاد این بود که مردم به 250 هزار تومان یارانه نه گفتند. حتی کسانی که محتاج بودند؛ ادامه داد: تعداد کشورهایی که به یارانه نه گفته‌اند بسیار کم است. معتقدم نه باید مردم کشورمان را دست بگیریم و دست بالا که بگوییم هفت هزار سال تاریخ داریم پس عالی هستیم.
کیانیان تصریح کرد: اگر هر کدام از ما به حقوق خودمان آشنا شویم کشور گلستان می‌شود هیچ چیزی در جهان به شکل بنیادی عوض نمی‌شود هر کسی باید به فکر بهتر شدن خودش باشد.
