حسین هاشم پور : مجسمه ۲ هزار میلیاردی مامان و بودجه ۶ هزار میلیاردی بانک ایرانی برای مجموعه داری

حسین هاشم پور ، مدیر ایران آرت، نکاتی کمتر گفته شده درباره حضور بانک ها در بازار هنر را مطرح و از یک زد و بند احتمالی عجیب پرده برداشته است.

ایران آرت: حسین هاشم پور : 

یک:

بهار سال گذشته دوستان به شوق آمده بودند که بانک ایرانی نو آمده به جریان مجموعه داری هنری ۶ هزار میلیارد تومان برای خرید آثار اختصاص داده است.

اما خبر چند روز پیش قیمت گذاری روی مجسمه ای از سری مامان « ژوزفین لوئیز بورژوآ » به قیمت ۳۰ تا۴۰ میلیون دلار در حراج ساتبیز، که به پول بسیار بی ارزش شده ما حتی بیش از ۲ هزار میلیارد تومان می شود سرخوردگی و ناامیدی را دامن زد: « خدائیش ما چرا این قدر عقبیم؟! »

دو:

بانک پاسارگاد، در دهه کنونی موفق ترین نمونه سرمایه گذاری میان بانک ها در هنر است؛ آنها حوالی سال ۱۳۸۷ با هوشمندی پالس های مثبت بازار هنر ایران و سهم مطمئنش در بازار خاورمیانه را دریافت کردند و از این رو پیشگام این عرصه شدند.

شرکت پارس آریان، مجری بانک پاسارگاد در عرصه هنر است و یک اتفاق جالب توجه سبب شد تا با اطمینان خاطر دو چندان در عرصه تجسمی حضور یابند:

گویا سال ۲۰۰۸ حراجی کریستیز به صورت خصوصی به مشاوران خود اطلاع می دهد موزه هنرهای اسلامی دوحه ( MIA ) در آستانه افتتاح، خواهان خرید شاهکارهایی از اساتید هنر خاورمیانه است؛ این خبر به اطلاع مجید قاسمی ، مدیر عامل بانک پاسارگاد و علی اکبر امین تفرشی ، عضو هیات مدیره و مدیر ارشد گالری موزه بانک پاسارگاد می رسد. آنها مدتی پیش تر مجسمه ای خاص از پرویز تناولی با عنوان « اوه پرسپولیس » را به صورت نقدی خریده بودند و این اثر از کانادا در حال حمل به سوی تهران بود، لیکن استقبال کریستیز از ارائه این کار ، مسیر این مجسمه را به سوی دبی تغییر می دهد و MIA در حراج به قیمت دو و هشتم میلیون دلار صاحب آن می شود؛ رکوردی خیره کننده برای هنر خاورمیانه که برای همیشه به نام ایران به ثبت رسید. گفته می شود علیرضا سمیع آذر ، چهره شناخته شده هنر که در دهه اخیر حراج تهران را اداره می کند، در این اتفاق تاریخی نقش مهمی ایفا کرد.

به طبع این سود هنگفت اشتیاق بانک پاسارگاد برای حضور پررنگ در هنر را علاوه کرد؛ این روزها به باغ نگارستان دانشگاه تهران در میدان بهارستان بروید بخشی از گنجینه درخشان آنها را می توانید ببینید که گفته می شود در همین مدت اندک، قیمت مستر پیس ها بیش از ۳۰۰ برابر و آثار جوان ترها ۱۰۰ برابر شده اند.

موزه بانک پاسارگاد بدون حاشیه نبوده ، غیر از جنجال بزرگی که علی معلم دامغانی ، رئیس اسبق فرهنگستان هنر تابستان ۱۳۹۶ برای این موزه به پا کرد و ایران آرت هم آن وسط توسط آن شاعر پیشکسوت کم مورد آزار قرار نگرفت، کلکسیون این موزه از سوی رسانه های خارجی و داخلی با شایعات و شبهاتی روبرو شد که هیچگاه هیچ یک از آنها با مستندات متقن همراه نشد. آنچه اکنون به جای است یک موزه مدرن و معاصر بسیار ارزشمند است که می تواند شما را با حدود یکصد سال هنر ایران همنشین کند که خود تحقق یک مسئولیت اجتماعی تحسین برانگیز است.

در چنین محبثی نمی توان از جلال رسول ٱف، دیگر چهره شناخته شده بانکی نام نبرد، او با حضور در بانک کشاورزی ، از خریدهای هنری این بانک پیش از انقلاب آگاه شد، بعدتر این روند را با حضور در بانک اقتصاد نوین ادامه داد و حتی شو روم و کتابی هم منتشر کرد، این روند را با مدیر عاملی در بانک آینده با سرعت بیشتری ادامه داد و در همین مسند کمک کرد سال ۱۳۹۸ موزه هنرهای معاصر تهران بتواند در پنجاه و هشتمین بینال ونیز شرکت کند؛ اما شوربختانه پایان حضور دکتر رسول ٱف در هر یک از این بانک ها مساوی با توقف حضور این بانک ها در متن بازار هنر بود.

هر چند که از زمستان ۱۳۸۸ گالری محسن با مدیریت احسان رسول ٱف پسر این چهره اقتصادی، حضور موثری در هنر معاصر ایران دارد.

سه:

اما پاسارگاد و دیگر بانک های یاد شده، نخستین بانکی نیستند که پا به این عرصه گذاشته اند، دهه ۵۰ خورشیدی بانک هایی مانند ملی، سپه (و فراتر از همه آنها بانک مرکزی ) و وزارتخانه هایی مانند خارجه، نفت، کشاورزی ، صنعت و معدن و ... شاهکارهایی از هنرمندان ایرانی خریداری کردند که نشان می دهد عمر شناخت از ارزشمندی آثار هنری در ایران به نیم قرن می رسد اما با وجود این زمان، ملاحظه می فرمایید اعدادشان در گردش بازار هنر توسط یک مجسمه ۲۷ ساله هنرمند فرانسوی امریکایی به چالش کشیده می شود.

این روزها خوشبختانه شمار بانک ها در بازار هنر ایران از انگشتان دست فراتر رفته که مایه مباهات است، اما رفتارشان سازمان یافته و مهندسی شده نیست که به طبع تحول آفرین و اثر گذار هم نیست.

چهار:

در خصوص حضور بانک ها و بنگاه های بزرگ اقتصادی در بازار هنر، خبرهای نگران کننده ای هم مکرر شنیده می شود که جای تامل دارد :

وقتی فهرست و تصویر خرید آثار گنجینه بانک های نو آمده منتشر می شود پیداست سر برخی از آنها حسابی کلاه رفته و خریدهای فاقد نگاه کارشناسی در آن موج می زند. البته که احتمالا بعدتر همین خریدهای بی سلیقه و بد ، باز هم سودآور خواهد بود اما اتفاق ناگوار وفور آثار تقلبی در میان چنین مجموعه هایی ست. بی اعتنایی مراجع مربوطه به دامنه دار شدن ناامنی کم سابقه در بازار هنر ایران حتمن به این رویکرد نوین بنگاه های مالی آسیب جدی خواهد رساند.

در این میان متاسفانه نام یکی دو مجموعه دار شنیده می شود که از عدم شناخت موسسات مالی سواستفاده می کنند و با زد و بند به صورت فله ای ،آثاری بدون سند و شناسنامه که بوی مشمئز کننده تقلبی بودن هم می دهند را به بانک ها می فروشند که حتمن آب را بیش از این گل آلود خواهد کرد.

ایران آرت در تلاش است با دستیابی به سندهای متقن دستکم یک نمونه از این معاملات را منتشر کند.

پنج:

رسانه ها گلایه دارند همچنان بانک ها ترجیح می دهند در بازارهای سکه ، مسکن و ارز چرخ بخورند و در این داد و ستد جیب و سفره مردم را هر روز خالی تر کنند.

حتی خبر می رسد بانک های صاحب گالری موزه هم از خرید در بازار هنر دست شسته و سوداگری هایی پیشه می کنند که جای افسوس و تاسف دارد.

با توجه به افت فاحش ارزش ریال ، دور نیست مجموعه داران منطقه بخش بزرگ تری از آثار هنری ارزشمند معاصر و مدرن ما را خریداری کنند در حالی که نسل جوان ایرانی باید نقاشی های استادان یکصد سال اخیر را فقط در اینترنت ببینند!!