در یک مراسم خلوت
روایت مهدی حسینی از آثار خارجی موزه هنرهای معاصر تهران کتاب شد/ نه منتقدین موزه آمدند نه مدعوین!
در رزوی که رسانه ها از عقب ماندگی چند ماهه وب سایت موزه هنرهای معاصر تهران نوشتند، کتابی که سید مهدی حسینی از حوالی سال 89 نگارشش را آغاز کرد نهم خرداد 96 رونمایی شد.
ایران آرت : کتاب "مروری بر آثار خارجی گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران" از نگاه سید مهدی حسینی، نقاش و پژوهشگر پیشکسوت در این موزه رونمایی شد.
در این مراسم منتقدین موزه هنرهای معاصر، اعم از انجمن نقاشان و برخی گالری داران حضور نداشتند، جالب اینکه مدعوین هم نیامده بودند و مراسمی خلوت برگزار شد.
در این رونمایی که همزمان با برپایی نمایش بخشی از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد، مجید ملانوروزی مدیرکل دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین محجوبی، علیمحمد زارع سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران، بهنام کامرانی، سلطان کاشفی، محمدحسین عماد و جمعی از هنرمندان و هنردوستان حضور داشتند.
در ابتدای مراسم مجید ملانوروزی در سخنان کوتاهی به بیان اهمیت انتشار این کتاب پرداخت و گفت: پیش از این هر آن چیزی که درباره گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران چاپ شده است، به صورت کاتالوگ بوده اما خوشبختانه این کتاب توضیحات جامعی درباره آثار و هنرمندان ارائه میدهد.
او ادامه داد: یکی از مطالبات اصلی جامعه هنری در طول این سه سالی که بنده در موزه بودم این بود که آثار گنجینه روی سایت موزه قرار بگیرد و کتابی جامع درباره آن منتشر شود. در حال حاضر با بهترین کیفیت از تمام آثار گنجینه عکاسی شده است و قرار است در ۵ جلد این آثار منتشر شود. کاری که از زمان آقای شالویی و آقای آقایی آغاز شده بود، ارائه یک کار تحلیلی روی برخی از مهمترین آثار گنجینه به کوشش آقای حسینی بود که خوشبختانه امروز از این کتاب رونمایی می شود.
بیان کرد: معمولاً در موزههای زنده دنیا شما میتوانید تمام رویدادهایی را که درباره یک اثر اتفاق میافتد دنبال کنید، اینکه موزه هر اثرش چند بار به نمایشگاههای دیگر رفته است یا چه کسانی دربارهشان نوشتهاند یا در کدام حراجیها حضور داشتهاند. مثلاً شما باید بدانید آخرین تحلیلها درباره اثر جکسون پولاک که در موزه نگهداری میشود چه بوده است. کاری که امروز آقای حسینی انجام دادهاند برای اولین بار است رخ میدهد و میتواند برای دانشجوها و فرهیختگان بسیار مفید باشد.
سید مهدی حسینی نیز در ادامه این مراسم گفت: این کتاب در بخشهای نقاشی، طراحی، هنرهای چاپی، نقاشان فتورئالیست، آثار مینیمالیسم، مجسمهسازی و هنر مفهومی توسط نشر آبان چاپ شده است.
او ادامه داد: همانطور که آقای ملانوروزی گفتند تا پیش از این از آثار گنجینه کاتالوگهایی چاپ شده است که به ارائه تصویر، تکنیک، سال اجرا و ابعاد اثر پرداخته است. دو کاتالوگ طی این سالها از این آثار موجود است. در زمان مدیریت آقای شالویی در دفتر هنرهای تجسمی، با بنده تماس گرفتند و گفتند همواره در این سالها، نبود یک کتاب مرجع درباره آثار گنجینه موزه به عنوان یک نقص دیده شده است و ما خواهان داشتن اطلاعات اضافهای درباره آثار هستیم و میخواهیم شرحی بر آثار نوشته شود.
حسینی اظهار داشت: من از سال ۵۶ با گنجینه آشنا بودم و خوشبختانه در دهه ۶۰ میلادی که زمان تحصیلم در آمریکا بود همزمان شده بود با حضور بسیاری از این هنرمندها که در قید حیات بودند در نیویورک و حتی برخی را از نزدیک ملاقات کردم. در موسسهای که تحصیل میکردم گاهی از این هنرمندها دعوت میشد تا بیایند و ورکشاپهایی برای ما داشته باشند و یا کارهای ما را ببینند و نظر بد
پژوهشگر بیان کرد: به طور مثال آن زمان هنوز ویلِم دِکونینگ دچار آلزایمر نشده بود و ما توانستیم او را از نزدیک ملاقات کنیم. بنابراین با سابقهای که در ذهنم داشتم شروع به مطالعه دوباره این آثار و هنرمندان کردم. در سال ۸۹ نیز کار را تحویل موزه دادم، اما ۶ سال طول کشید تا این آثار چاپ شود. مدیریتها تغییر میکرد و موزه هم دچار مشکلات مالی بود تا در نهایت با ناشر خصوصی وارد مذاکره شدیم و انتشارات آبان پذیرفت از نظر مالی ما را حمایت کند.
حسینی درباره چگونگی نگارش این کتاب گفت: به من گفته شده بود که این کتاب به نحوی نوشته شود که برای عموم مردم و نه فقط برای بخشی از فرهیختگان و متخصصان عرصه هنر قابل فهم باشد. به هر حال در زمان نمایش آثار گنجینه هم مشاهده کردیم مردم زیادی به دیدن آثار آمدند و حتی در ایام نوروز از شهرستانها برای دیدن این نمایشگاه آمدند. تلاش کردم با اطلاعاتی که داشتم شرحی ملموس از این آثار را بنویسم. در نتیجه ابتدا شرحی از میزان تحصیلات، دورههایی که این هنرمندان دیدند، دورهای که در آن زندگی میکردند و گروههایی که به آن تعلق داشتند نوشتم سپس به شرح اثر پرداختم. در بخشهای مختلف هم ابتدا تعریف خاص خودم را از آن عرصه ارائه دادم.
او گفت: طبیعتاً این کتاب هم کتاب کاملی نیست و ممکن است عدهای بگویند نگاهت در این کتاب معمولی است. من همه اینها را میپذیرم و امیدوارم هر نکتهای هر بزرگواری دارد به بنده یا ناشر یا موزه ارائه کند تا اگر کتاب به چاپهای بعدی رسید آن را مورد بازبینی قرار دهیم
در ادامه مراسم سلطان کاشفی از مدرسان رشته پژوهش هنر در دانشگاه درباره این کتاب گفت: دکتر حسینی یکی از متخصصان و نقاشان خوب و سبک آفرین ما هستند بنابراین این مجموعه به دست بهترین کسی که میتوانست آن را بنویسد سپرده شد و با دقتی که او در امر پژوهش دارد این مجموعه نفیس با کمترین کمبودی ارائه شده است. خوشبختانه این آثار حالا دیگر تنها آثاری پنهان در انبار موزه نیستند و دوستداران میتوانند از طریق این کتاب با این آثار ارتباط برقرار کنند.
کامرانی نقاش و مدرس دانشگاه نیز در ادامه در سخنانی درباره این کتاب بیان کرد: من نمیتوانم خوشحالی خودم را از انتشار این کتاب پنهان کنم. آنچه در حوزه هنرهای تجسمی دچار کمبود هستیم بحث کمبود آرشیو و اندیشه ورزی است. ما درباره بسیاری از هنرمندان مدرن و معاصر کشورمان کتابی در دست نداریم. بعد از گذشت سالهای زیادی درباره گنجینه موزه هنرهای معاصر کتابی منتشر شده است که جای خوشحالی دارد و امیدوارم بعدها با مطالب تحلیلی این کتاب کامل شود.
او ادامه داد: گنجینه موزه مناقشات و تب و تابهای زیادی را از سر گذرانده است و جادوی مواجهه با این آثار را باید از فرهیختگان بگیریم. جادوی این آثار وقتی پیدا میشود که با آنها تنها میشویم و این کتاب این فرصت را میدهد که با این آثار خلوت کنیم. خوشبختانه متنهای استاد حسینی که من افتخار شاگردی ایشان را دارم همیشه ساده و قابل درک است. فکر میکنم این کتاب میتواند نکات تازهای را به ما نشان بدهد.
در ادامه با حضور هنرمندان کتاب "مروری بر آثار خارجی گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران" توسط حسین محجوبی، نقاش پیشکسوت رونمایی شد.