سانسور را زیاد نکنید، جایگاه هنر ایران را محدود نکنید/ مخالفت هنرمندان تجسمی با طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی
انجمن‌های فعال در رشته‌های مختلف هنرهای تجسمی در نامه‌ای خطاب به رئیس مجلس، نوشتند: با تصویب طرح صیانت، فرصت ترویج فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی در جهان را از ما هنرمندان هنرهای تجسمی ایران نگیرید.
ایران آرت: انجمن‌های فعال در رشته‌های مختلف هنرهای تجسمی در بیانیه‌ای خطاب به محمدباقر قالیباف رئیس مجلس و نمایندگان مجلس یازدهم نسبت به «طرح صیانت» و بررسی آن در مجلس هشدار داده و مخالفت خود را با این طرح به دلایل صنفی و حرفه‌ای اعلام کردند.
مشروح کامل این بیانیه به شرح زیر است:
جناب آقای دکتر محمدباقر قالیباف
رئیس محترم مجلس شورای اسلامی
و
نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی
با سلام،
استحضار دارید که طرحی با نام «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» مشهور به «طرح صیانت» در مجلس شورای اسلامی مطابق با اصل ۸۵ در دست بررسی است، که با مخالفت‌های فراوان و گسترده‌ی شهروندان، کارشناسان فناوری اطلاعات، استارتاپ‌ها و نهادهای صنفی در حوزه‌های مختلف مواجه شده است. ما نیز به عنوان جمعی از انجمن‌های فعال در رشته‌های مختلف هنرهای تجسمی شامل:
۱. انجمن تصویرگران ایران
۲. انجمن خوشنویسان ایران
۳. انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران
۴. انجمن عکاسان ایران
۵. انجمن هنرمندان سفالگر
۶. انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران
۷. انجمن هنرمندان نقاش ایران
مخالفت جدی خود را با این طرح، به دلایل صنفی و حرفه‌ای اعلام می‌کنیم و این طرح اصلاح‌ناپذیر را برای فعالیت حرفه‌ای، کسب و کار، حیات شغلی و آینده جامعه هنرمندان، دانشجویان و هنرجویان هنر و اعضای خود به شدت زیان‌بار می‌دانیم:
محدودسازی فرصت‌های آموزشی بین‌المللی: منابع آموزشی موجود در پلتفرمهای بین‌المللی نظیر یوتیوب، اینستاگرام و شبکه‌های اجتماعی جهانی منابعی بی حد و مرز برای ارتقای مهارتی هنرمندان هنرهای تجسمی است، که فارغ از هر مکتب فکری یا گرایش دیگر، به مثابه منابع علمی مرجع استناد است. اما فراتر از آن امکان برقراری ارتباطات بین‌المللی با هنرمندان جهان به صورت فردی یا در قالب رویدادهای آموزشی زنده، فرصتی بی‌نظیر برای آموزش با تراز جهانی به هنرمندان ایرانی داده است. با بومی‌سازی شبکه‌های ارتباطی و اجتماعی، محدود کردن پهنای باند پلتفرمهای بین‌المللی یا مسدودسازی آنها و محدودسازی فعالیت کاربران تنها با اینترنت طبقانی و VPNهای قانونی، هنرمندان از این موهبت دسترسی به دانش و مهارت‌های روزآمد و از پتانسیل بالای موجود در برقراری تعامل آزاد با هنرمندان جهان محروم می‌شوند. زیرا بسیاری از هنرمندان حاضر نیستند از VPN های قانونی مصرح در طرح استفاده کنند و جزئیات فعالیت‌های خود را در اینترنت در اختیار نهادهای نظارتی بگذارند؛ چرا که اغلب چنین فعالیت‌هایی ممکن است در معرض قضاوت‌های سطحی و غیرکارشناسی در تطابق محتوی و صورت قرار می‌گیرد.
محدودیت در استفاده از منابع بین‌المللی: هنرمندان هنرهای تجسمی امروز نمی‌توانند جدا از رویه‌ها و فناوری‌های جهانی به فعالیت خود ادامه دهند. بسیاری از منابع محتوایی و نرم‌افزاری مورد استفاده فعالان حوزه هنرهای تجسمی از منابع بین‌المللی و به واسطه شبکه‌های اجتماعی عمومی و تخصصی در مقیاس جهانی تأمین می‌شود. استفاده از منابع نرم‌افزاری، به‌روزرسانی آنها، ابزارهای کاربردی آنلاین، منابع محتوایی نظیر مراجع آنلاین دانلود عکس، فونت، مدلهای سه‌بعدی، متریال‌های گرافیکی و... اگرچه در حال حاضر هم با مشکلاتی نظیر فیلترینگ‌های بی‌دلیل یا تحریم‌های ظالمانه برای کاربران مشکلاتی را ایجاد کرده است، اما با محدودسازی پهنای باند بین‌المللی این منابع آنلاین، به حرفه‌ی هنرمندان هنرهای تجسمی ضربه بسیار بزرگتری فرود خواهد آمد.
محدودسازی جایگاه هنر ایران در جهان: هنرمندان ایرانی همواره و در همه دوره‌های تاریخی سفیران فرهنگ و تمدن ایران بوده‌اند و به همین خاطر امروزه رد پای آنها در فرهنگ و هنر تمام تمدن‌های بزرگ جهان دیده می‌شود. از طرفی ترویج فرهنگ و هنر ایرانی-اسلامی در مقیاس بین‌المللی همواره مورد تأکید مسئولان و محور بسیاری از سیاست‌گذاری‌ها در حوزه فرهنگ و هنر بوده است. پرسش بنیادی این است که چرا نمایندگان محترم مجلس این فرصت را از هم‌وطنان خود دریغ می‌کنند و با تصویب چنین طرحی، قرار است عملا گستره‌ی فعالیت‌های هنرمندان تجسمی را محدود به پلتفرمهای داخلی کنیم و فرصت بی‌نظیر حضور در شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی را از دست بدهیم! اکنون نیز به خاطر فیلترینگ پلتفرم‌هایی نظیر فیسبوک و یوتیوب (بر خلاف اینستاگرام) حضور هنرمندان ایرانی در این شبکه‌های اجتماعی در مقایسه با سایر ملل بسیار کمرنگ است و در حوزه تولید محتوای غنی با فرهنگ ایرانی و اسلامی از سایر کشورها بسیار عقب مانده‌ایم. این سیاست‌های درونگرایانه نتیجه‌ای جز خودتحریمی در حوزه فرهنگ و هنر ندارد و تمدن غنی ایران را چون جزیره‌ای از مراودات جهانی جدا می‌کند. فی‌المثل هنرمند ایرانی با حمایت مخاطبان بیشمار داخلی در اینستاگرام بیشتر دیده می‌شود و شانس بسیار بالایی برای دیده شدن در مقیاس جهانی نیز پیدا می‌کند. حتی اگر با اینترنت طبقاتی دسترسی این هنرمندان به شبکه‌های اجتماعی جهانی مهیا شود، وقتی کاربران عادی ایرانی به آن دسترسی ندارد، چگونه فعالیت‌های خود را در معرض حمایت ایرانیان بگذارد؟ از طرفی با مسدودسازی یا کاهش پهنای باند (بخوانید کاهش سرعت تا حدی که نتوان از آن به راحتی استفاده کرد) شبکه‌های فراگیری نظیر اینستاگرام، هنرمندان از فرصت‌های مربوط به حضور در نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی مطلع نمی‌شوند.
بنابر این با تصویب طرح صیانت، فرصت ترویج فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی در جهان را از ما هنرمندان هنرهای تجسمی ایران نگیرید.
محرومیت بیشتر از بازار بین‌المللی: اگرچه در حال حاضر با وجود تحریم‌های بین‌المللی ظالمانه، هنرمندان تجسمی در ایران به راحتی نمی‌توانند مراودات مالی بین‌المللی برقرار کنند، اما کماکان با کمک واسطه‌ها و روش‌های غیرمستقیم بسیاری از آنها درآمدهای ارزی و ارتباطات حرفه‌ای بین‌المللی زیادی بدست آورده‌اند. تصویب طرح صیانت نه تنها موجب حمایت مالی از این شهروندان و هنرمندان نخواهد شد، که با محدودسازی حضور آنها در جوامع آنلاین بین‌المللی این فرصت بزرگ ارز آوری در کشور نیز از بین خواهد رفت. امروزه یکی از رایج‌ترین روش‌های فروش آثار هنری یا دریافت سفارشات طراحی، از طریق اینترنت است و با محدودسازی حضور موثر هنرمندان در پلتفرمهای بین‌المللی و کمرنگ شدن رتبه آنها در جستجوگر گوگل، ضربه بزرگی به معرفی هنر ایران و در پی آن اقتصاد هنر وارد می‌شود. این حوزه با حمایت حاکمیتی (بخوانید عدم دخالت در کار هنرمندان) می‌تواند به یکی از بزرگترین درآمدهای ارزی غیرنفتی کشور در قالب فروش محصولات و آثار هنری یا خدمات در این حوزه تبدیل شود. اما با اجرای این طرح فرصت‌سوز قرار است این فرصت بزرگ به کلی بر باد رود. بیش از این هنرمندان ایران را از بازار جهانی جدا نکنید.
از بین رفتن سرمایه‌گذاری‌های اجتماعی: بسیاری از هنرمندان هنرهای تجسمی طی سال‌ها تلاش و فعالیت، موفق شده‌اند مخاطبان قابل توجهی برای خود در اینستاگرام و پلتفرمهای ارائه آثار هنری پیدا کنند. همانطور که مستحضرید پرسونال برندینگ و ارتباطات اجتماعی یکی از اصلی‌ترین سرمایه‌های هنرمندان هنرهای تجسمی است که ارتباط مستقیم با درآمد و معیشت آنها دارد. اکنون طبق طرح صیانت، با کاهش پهنای باند اینستاگرام و تشویق مردم به مهاجرت (و نه استفاده همزمان) به پلتفرمهای بومی، نتیجه تمام تلاش‌های آنها به یک‌باره از بین رفته و مجددا باید زمان و هزینه بسیار بالایی برای جذب مخاطب در پلتفرمهای جدید مورد تأیید کمیسیون ذکر شده در طرح نمایند. خسرانی که برای برخی از هنرمندان هنرهای تجسمی جبران‌ناپذیر است.
محدودسازی منابع الهام و ارتباطات جهانی: هنرمندان هنرهای تجسمی می‌بایست به صورت مستمر آثار جهانی، سبک‌ها و ترندها، فعالیت هنرمندان بین‌المللی، اخبار نمایشگاه‌ها و رویدادهای هنری و... را دنبال کنند تا بتوانند جایگاه خود را ارتقا دهند. کمتر هنرمندی پیدا می‌کنید که از طریق شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی نظیر اینستاگرام و پینترست آثار و فعالیت‌های سایر هنرمندان خارجی مطرح را دنبال نکند و آثار راه یافته در رویدادهای جهانی را از طریق این پلتفرم‌ها دنبال نکند. محدودسازی پهنای باند این شبکه‌های جهانی یا مسدودسازی آنها به گونه‌ای که حتی با فیلترشکن‌های رایج دسترسی به آنها ممکن نباشد، این منابع الهام را از هنرمندان سلب می‌کند و به انزوای بیشتر هنر و هنرمند ایرانی در جهان می‌انجامد.
دغدغه کنترل‌گری و سانسور بیشتر: هنرمندان هنرهای تجسمی ایران نگرانند که با اجرای طرح صیانت و با توجه به رویکرد حاکم بر روح آن و برخی تجربیات تلخ گذشته، نظارت، کنترل‌گری، محدودسازی فعالیت‌ها و سانسور در فعالیت‌های آنلاین گسترش یابد و با تصمیمات غیرکارشناسی آزادی مورد نیاز هنرمند برای بیان دردهای جامعه یا ارائه آثار ارزشمند از بین برود. هنرمند اگر احساس کند تمام فعالیت‌هایش به واسطه وی‌پی‌ان‌های قانونی و احراز هویت در پلتفرمهای داخلی تحت نظارت است، ممکن است دچار حس خفقان و حتی خودسانسوری شود و بدین ترتیب جلوی بالندگی هنر کشور (که در فضایی آزاد و دور از بدبینی‌ها ممکن است) گرفته خواهد شد.
جناب آقای دکتر قالیباف و نمایندگان محترم مجلس، موارد فوق تنها بخشی از آسیب‌های جدی و غیرقابل اصلاح طرح فوق‌الذکر است که از منظر حرفه و حقوق صنفی به صورت بسیار خلاصه به آنها اشاره شده است. ما معتقدیم دسترسی به اینترنت آزاد بین‌المللی یکی از حقوق مهم شهروندی در دنیای امروز است و قانونگذاران نباید حتی با نیت نیک و اهداف والا آن را از شهروندان بگیرند. ما توصیه می‌کنیم از تجربیات شکست‌خورده پیشین در کنترل‌گری و زیانهای فاجعه‌بار آن نظیر محدودیت برای استفاده از ویدیو، محدودیت استفاده از ماهواره، فیلترینگ ناموفق شبکه‌های ارتباطی و اجتماعی محبوب و... درس بگیریم و خردمندانه، نگاهی رو به جلو، ایجابی و در راستای توسعه‌ی همگام با فناوری‌های جهانی را جایگزین نگاه حذفی و سلبی به فناوری و در راستای محدودسازی بیشتر مردم کنیم.
بدینوسیله به اطلاع می‌رسانیم: ما انجمن‌های فعال در حوزه‌های مختلف هنرهای تجسمی کشور، همراه با بیش از یک میلیون شهروند، دانشجو، هنرجو و مخاطبان هنرهای تجسمی در سراسر ایران در مخالفت با این طرح، و هم‌صدا با نهادهای تخصصی نظیر نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، انجمن تجارت الکترونیک، انجمن کسب و کارهای اینترنتی و همگام با بزرگترین استارتاپ‌ها و پلتفرمهای بومی ایران که مخالفت خود را اعلام کرده‌اند، با تصویب «طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» مخالف هستیم.
در پایان این طرح را به خاطر ماهیتش، اصلاح‌ناپذیر می‌دانیم و مسکوت گذاشتن و خارج کردن این طرح را از دستور کار مجلس شورای اسلامی خواستاریم.
