از پناهگاه یک هنرمند سوئدی در تهران تا نامه جولی به نبراس / گالری‌گردی ایران آرت در چهار نمایشگاه
در گالری‌گردی این هفته ایران آرت به نمایشگاه‌های گالری شیرین، محسن، طراحان آزاد و مدرسه بیدار سرزده‌ایم.
ایران آرت: نمایشگاه نقاشی‌های شیما فریدنی با عنوان «دوئت با پارتیتور رنگی» در گالری شیرین، نمایشگاه عکس‌های مهدی خندان و وحید دشتیاری در گالری محسن، نمایشگاه نقاشی، ویدئو و چیدمان کنوته وستر با عنوان «مخفیگاه» در گالری طراحان آزاد و نمایشگاه آثار «دسترسی محدود» اثر نبراس هویزاوی و جولیانا لوژان با عنوان «مناظر دستکاری شده» در مدرسه بیدار سوژه‌های این هفته گالری‌گردی ایران آرت هستند.
دوگانه‌ای بین عینیت و ذهنیت
شیما فریدنی در مجموعه جدیدش با عنوان «دوئت با پارتیتور رنگی» در گالری شیرین به طرح موضوعی با محوریت تقابل میان عینیت و ذهنیت می‌پردازد؛ او در بخشی از بیانیه اثرش آورده است: «آثار من دوگانه‌وار شکل گرفته‌اند. دوئت دوگانه‌ای‌ست بین طرح و کار، بین موجودات و فضا، بین عینیت و ذهنیت و پارتیتو صفحه ذهن من است مجموعه رنگ‌ها و نقش‌ها و پالت من. این مناظر برای من به مانند آوازند و این آواز روی دیگر سکوت است. سکوت و آوازی چونان دوئت و دوئلی با خویشتن خویش، در جدال و هماهنگی با پارتیتور رنگی. ...»
فریدنی در این مجموعه وجوه مختلفی از طبیعت را نشان داده است، در ابتدا با طبیعتی مواجه می‌شویم که مشابه این مناظر را در دوره‌های مختلف زندگی چه در زمان حضور در طبیعت و چه به صورت غیابی و از طریق تصاویر و عکس‌ها دیده‌ایم. اما آثار او پا را فراتر از تصویر کردن طبیعت به شکل عادی می‌کند بلکه دست به طرح جدیدی در میان طبیعت می‌زند. او این مناظر را با موجودات و اقلام عجیب و فضایی در می‌آمیزد چنانچه احساس می‌کنیم پا در طبیعتی از جهان و کره دگر گذاشته‌ایم، موجوداتی که از لحاظ ظاهری شباهتی به ما ندارند حتی شبیه به موجودات انقراض یافته نیستند و از دنیای دیگر حرف می‌زنند.
او از جهات و زوایای مختلف به ترسیم گوشه‌ای از طبیعت دنیای ذهنی خود پرداخته است و به ما اجازه می‌دهد در دنیایی قدم بزنیم که در آن می‌توانیم با موجودات عجیب و نادیده شده همراه شویم، اما آنچه در اینجا مورد نظر است پرداختن و توجه به ویژگی خاص طبیعت بکر است؛ طبیعت در جهان عینی که ما آن را تجربه کرده‌ایم و جهان ذهنی که شیما فریدنی در حال تجربه کردن آن است، هر دوی این جهان‌ها دارای سکون و آرامش خاصی هستند و از نظم و همگونی ویژه‌ای برخوردار هستند.
آثار فریدنی اغلب در ابعاد بزرگ پرداخته شده‌اند و از سویی نماینده جهانی دست نیافتنی هستند و از طرفی بسیار باورپذیر و چشم آشنا، ترسیم شده‌اند. این جهان شاید همان دنیایی است که ما هر دم در حافظه تخیل و ذهن خود ترسیم و طراحی می‌کنیم که اکنون فریدنی آن را عینیت بخشیده است.
نمایشگاه آثار شیما فریدنی با عنوان «دوئت با پارتیتور رنگی» تا 16 مرداد در گالری شیرین برپاست. گالری شیرین در خیابان کریم‌خان، خیابان سنایی، کوچه سیزدهم، شماره 5 قرار دارد.
بازگشت به تاریخ عکاسی
همیشه جست‌وجو در تاریخ عکاسی و بازیابی، تجربه و به کار بستن روشهای قدیمی در عکاسی و به‌ویژه چاپ عکس از سوی هنرمندان و عکاسان معاصر مورد توجه بوده است. مهدی خندان و وحید دشتیاری در نمایشگاه دونفره عکاسی دست به تجربه در روشهای قدیمی چاپ عکس زده‌اند و با به کار بستن دو چاپ مجزای سیانوتایپ و چاپ نقره درباره فرایندی آلترناتیو در ثبت واقعیت؛ یکی در پی بازستانی روح از دست‌رفته عکس و برگردان نسخه جعل به اصل است و دیگری به‌دنبال روح گمشده شهر و برگردان یک اصل به نسخه‌ای جعلی. این دو هنرمند دو مسیر را از نقطه اصل به جعل و بالعکس با تجربیات مکسوبه‌شان طی می‌کنند.
«مثل هیچ‌کدام» اثر مهدی خندان گره‌گاهی از تعامل آدم‌ها با هم، با نمادها و با مکان‌ها در شهری چون تهران است که در آن سوژه‌ها گریزان از منطق زندگی شهری و دلسرد از تعاملات روزانه‌‌شان، ضمن کنترل وضعیت با حفظ فاصله به پرسه‌زدن در شهر مشغول‌اند.
او در این آثار به کلمات عمومی میادین شهری و تابلوهای اعلان پرداخته است که بار معنایی‌شان را باخته و بار نمادین شهری را به دوش می‌کشند. او در این مجموعه شهر را مولد تجربه‌های گوناگون نشان می‌دهد؛ این مجموعه حاصل گشت‌و‌گذارهای عکاس است با موتوری که بر سپرش یک دوربین سوار شده و روایت را همان دوربین در بازه‌های زمانیِ مشخص ثبت می‌کند. افق دیدِ کاهش‌یافته ناظر در این عکس‌ها با آن رنگ و روح لاجون آبی‌اش، چشم‌اندازی زبون و درعین‌حال مخفیانه از فعل مشاهده و رصد سوژه‌هایی ارائه می‌دهد
وحید دشتیاری در مجموعه‌ی «قلم دروغ» که عکس‌ها در آن با شیوه چاپ نقره تولید شده‌اند، به‌دنبال برگرداندن اصالت و روح گمشده عکاسی و بازگشت ستایش یگانگی عکس به نسخه‌هایی همگانی است که دم‌دستی، هرروزه و فاقد اصالت‌اند.
عنوان «قلم دروغ» که الهامی بازیگوشانه از کتاب «قلم طبیعت» هِنری تالبوت است، بر ابتذال و پوچی عکس‌های روزمره اینستاگرامی کاربران تاکید می‌کند.
هرچند عکس‌های به اشتراک گذاشته‌شده در فضای مجازی دارای دو مشخصه زمان و مکان‌اند؛ اما همزمان از هر دو مولفه عاری و بی‌بهره‌اند؛ این عکس‌ها که بارها در بستر ناواقعی دیجیتال به اشتراک و بازنشر گذاشته و بارها مجازی لمس می‌شوند دیگر فاقد آن روح و اصالت یگانه عکس‌اند.
در این دو مجموعه که بیشتر با تکیه بر تکنیک به ویژه تکنیک چاپ ایده‌پردازی و طراحی و ارائه شده‌اند با بهره‌گیری از ویژگی‌های نهفته در تکنیک چاپ به هویت ایده و طرح اولیه معنا بخشیده شده است و خندان و دشتیاری با هوشمندی از تکینک که همان شیوه ارائه اثر محسوب می‌شود در جهت بسط و گسترش ایده استفاده کرده‌اند.
نمایش دو نفره عکس‌های مهدی خندان و وحید دشتیاری تا 16 مرداد در گالری محسن ادامه دارد. گالری محسن در خیابان ظفر شرقی، کوچه ناجی، بلوار مینای شرقی، شماره ۴۲ ، طبقه منفی یک واقع شده است.
پناهگاه
گالری طراحان آزاد این روزها میزبان اثری با عنوان «مخفیگاه» از هنرمند و فیلمساز سوئدی به نان کنوته وستر (Knutte Wester) است، این اثر توسط مهرداد قاسم‌خان کیوریتوری شده است. این نمایشگاه شامل دو اثر ویدئویی و پنج اثر نقاشی در ابعاد کوچک و همچنین یک اثر چیدمان است.
وستر در یکی از ویدئوهایش به نمایش چند سگ ولگرد می‌پردازد، این سگ‌ها در عین اینکه در شهر زندگی می‌کنند اما فاقد هر نوع امنیت و پناهگاه یا به گفته وستر مخفیگاهی هستند. مردم بدون توجه به سگ‌های بی‌خانمان به ادامه زندگی روزمره‌شان می‌پردازند اما سگی در این میان جان می‌دهد و هم نوعش به کمک او می‌‌شتابد و این بی‌خانمانی ادامه می‌یابد. در ویدئوی دیگر وستر پسربچه‌ای را نشان می‌دهد که در محیطی امن و به دور از هیاهوی انسان‌ها و شهر مدرن قدم می‌زند و می‌گوید من اغلب به اینجا می‌آیم و در اینجا راه میروم، پناه آوردن این پسر نابالغ از هیاهوی شهر به مخفیگاهی زیبا و آرام نشان از آن دارد که شهرهای جدید ارمغانی برای آرامش نه تنها انسان‌ها بلکه حیوانات اهلی هم نداشته‌اند، ما هر روز به دنبال یافتن محلی کوچک اما مخفی برای مخفی شدن‌های‌مان با عنوان «مخفیگاه» هستیم. کنوته وستر در این اثر حجمی از چوب‌ها و شاخه‌‌های خشک درختان درست کرده است که شبیه یک لانه سگ است که در مرکز گالری قرار دارد و نشانه همان مخفیگاه امنی است که عناصر زنده در شهر به دنبال یافتن آن هستند.
علاوه بر این آثار نقاشی‌های کوچکی از وستر بر دیوار نمایشگاه دیده می‌شود این آثار کوچک، زنی را نشان می‌دهد که در مسیری می‌رود و به دنبال مسیری برای رسیدن به چیزی در حال حرکت است اما در نقاشی آخر همان زن را می‌بینیم که فرجام راه را در چهره منعکس شده خود در آینه یافته است.
نگاهی اینچنینی به شهر و تبعات ناشی از آن از یک مستندساز در قلب اروپای مدرن بعید و دور از ذهن نیست اینگونه دقت و ریزبینی تنها از یک هنرمند جست‌وجوگر در شهر انتظار می‌رود.
نمایشگاه آثار کنوته وستر با عنوان «مخفیگاه» تا 15 مرداد در گالری طراحان آزاد ادامه دارد. گالری طراحان آزاد در میدان فاطمی، میدان گل‌ها، میدان سلماس، شماره 5 قرار دارد.
نامه‌ای از جولی به نبراس
اثر نبراس هویزاوی و جولیانا لوژان با عنوان «مناظر دستکاری شده» در بخشی از هشتمین رخداد دسترسی محدود در مدرسه هنر و ادبیات بیدار به نمایش درآمده است.
دسترسی محدود یک رویداد مستقل هنری است که توسط جامعه نیومدیا طراحی و اجرا شده است. این فستیوال شامل ویدیو، فیلم کوتاه، انیمیشن و آثار شنیداری می‌شود. فستیوال دسترسی محدود 10 سال پیش در فضای کوچکی با نام پارکینگ، به عنوان یک جشنواره مستقل برای ویدیو، صدا و اجرا تاسیس شد. دسترسی محدود از سال 2007 آغاز به کار کرده و بسیاری از هنرمندان ایران و جهان آثار خود را در آن به نمایش گذاشتند. در این دوره نیز آثار بسیاری از ایران و دیگر کشورها در پروژه‌های آران، مدرسه بیدار، پروژه‌های نیومدیا، پلت فرم 3، استودیو مارکف و موسسه فرهنگی تیرافکن در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است.
اثر «مناظر دستکاری شده» ویدئویی است از یک سفر و دستیابی به مناطق جدید و اشیای جدید و تازه ساخته شده از مواد دستکاری شده که این اثر ویدئویی به همراه نامه‌ای از جولیانا لوژان به نبراس هویزاوی ارائه شده است. در بخشی از این نامه از زبان جولیانا که خود را در پایان‌نامه جولی معرفی می‌کند می‌خوانیم؛ «... در سال‌های کل‌آرت، فقط به یه چیز فکر می‌کردم، اینکه هر روز یه چیزی درست کنم. اگه یه محصول کامل نشه، دستکم روی چیزی، پروژهای، تحقیقی یا نوشته‌ای کار کنم. تا پیش از کل‌آرت، هیچ‌وقت آدم تولیدکننده‌ای نبودم. هیچ‌وقت از اون آدم‌ها نبودم که ایده پشت ایده دارن و از موضوعی به موضوع بعدی میرن و در این مسیر کنجکاوی‌هاشون رو حل می‌کنند. پس حتماً می‌تونی تصور کنی که وقتی مجبور بودم چیزی تولید کنم یا روی تولید چیزی هر روز کار کنم، چقدر سرگشته می‌شدم. ...»
در این اثر قطعاتی از ویدئوی دست‌ساخته‌های هنرمند دیده می‌شود و در ادامه زنی که در مسیری در آب شنا می‌کند و به سکویی در میان آب می‌رسد بر روی صندلی مستقر بر سکو می‌نشیند و بی‌مقدمه روزنامه می‌خواند. آب به مثابه مسیر دسترسی به هدف و مسیر پژوهشی و پیمایشی تلقی شده است و رسیدن به سکو به مثابه هدف.
آثار ویدئویی و شنیداری در زمره هنرهای جدید ابزاری متفاوت از هنرهای دو بعدی همچون نقاشی، تصویرسازی و عکاسی هستند و امکان حرکت و تاثیرات شنیداری را بر روی مخاطب امتحان می‌کنند که مسیری جدی برای بیان ایده و دریافت‌های جدید هستند.
اثر جولیانا لوژان به نبراس هویزاوی «مناظر دستکاری شده» در مدرسه بیدار و همچنین فستیوال دسترسی محدود تا 15 مرداد در پروژه‌های آران، مدرسه بیدار، پروژه‌های نیومدیا، پلت فرم 3، استودیو مارکف و موسسه فرهنگی تیرافکن ادامه دارد.
