همه واقعیتهای پشت پرده زندگی «باب راس» / نقاشی که هنوز آثارش را هیچ موزهای نشان نداده / نقاشیهای «باب راس» کجا هستند؟
حسین شاکری: حالا پس از 19 سال پس از درگذشت باب راس شرایطی فراهم شده تا آثار این هنرمند پا به محیطی دیگر بگذارد.
ایران آرت: «باب راس» را در ایران به عنوان یک آموزشدهنده نقاشیهای رنگ روغن از مناظر طبیعی با مجموعه «لذت نقاشی» میشناسند؛ نقاشی با موهای فرفری پرپشت که در عرض حدود 20 دقیقه هم تابلویی مسحور کننده از طبیعت برمیساخت و هم بینندگان تلویزیونی را با فنون این کار آشنا میکرد. با این وجود تاکنون از آثار این هنرمند درگذشته معاصر، نه تنها هیچ اثری به نمایش عمومی گذاشته نشده بلکه از تعداد دقیق آنها نیز اطلاعی در دست نیست.
جستجو در «سیمتسونیان»
به گزارش نیویورک تایمز: «باب راس» تا زمان زنده بودن فقط برای برنامههای تلویزیونی خود بیش از یک هزار نقاشی مناظر طبیعی خلق کرده است.
گفته میشود، از هر اثر این هنرمند فقید که در مجموعه آموزشی «لذت نقاشی» دیده شده، سه نسخه اصلی وجود دارد؛ نخست نسخهای پیش از برنامه تلوزیونی که منبع اصلی محسوب میشده؛ دوم نسخهای که در هر قسمت برنامه 26 دقیقهای دیده شده که برخی اوقات در دقایق آخر به طور اتفاقی در ترکیببندی آن تغییراتی میداده و نسخه سوم آثاری از همان مناظر است که برای کتابهای آموزشی آماده کرده است.
بخشی از این آثار، شامل نسخههای تهیه شده برای کتابهای آموزشی از فصل 30 مجموعه «لذت نقاشی» به همراه مجموعه دیگری با عنوان «در یک روز پاکیزه» (On a Clear Day) در اختیار موسسهای با نام «سیمتسونیان» است. مابقی آثار اقتباسی است از کارهای روی بوم که در فصلهای دو و سه «لذت نقاشی» مورد استفاده قرار گرفتهاند.
دیگر آثار کجا هستند؟
«اریک جنتچ» مدیر واحد آموزش موسسه «سیمتسونیان» از موزه تاریخ هنر آمریکا و همکاراش، «رایان لینتلمن» که در جستوجوی تصاویر و طرحهای اولیه منحصر به «راس» به موسسه او رفته است دراینباره میگوید: «دشوارترین کار انتخاب آثار است.»
موسسه «سیمتسونیان» همچنین به دنبال نامههای هواداران این هنرمند معاصر است که پس از مرگ وی در سال 1995 در سن 52 سالگی برای او ارسال میشده است. «جنتچ» میگوید: «این نامهها آشکار میکند که چگونه راس روابط فردی و اجتماعی را از هم تفکیک میکرده و کمکی است برای توصیف احساسات آنها.»
گفته میشود از 22 مارس سال 2019 آثار یافت شده از «باب راس» به عنوان مجموعه دائمی در اختیار «سیمتسونیان» از موزه تاریخ هنر آمریکا قرار گرفته است. هر چند این موسسه هنوز هیچ برنامهای برای به نمایش عمومی درآوردن آنها ندارد.
دقیقا چند اثر از «راس» موجود است؟
اینکه دقیقا چند اثر از این هنرمند معاصر موجود است را کسی نمیداند. بنابر تحقیقات انجام شده، 381 اثر از 403 اثر برنامه «لذت نقاشی» متعلق به «راس» است؛ گفته میشود مابقی آثار تولید یک هنرمند میهمان بودهاند.
با احتساب اینکه از هر اثر سه نسخه اصلی وجود داشته باشد، کارشناسان وجود حدود 1143 اثر را پیشبینی میکنند؛ با این وجود خود موسسه «باب راس» 1165 اثر را بر روی وبسایت خود ثبت کرده است.
هر چند، از آنجایی که این نقاش مناظر طبیعی، مدرس نقاشی بوده و نیز برا امور خیره نیز نقاشی میکرده است، برآورده از تعداد بسیار بیشتری اثر حکایت دارد.
هر اثر «راس» چقدر قیمت دارد؟
«جوآن کوالسکی»، مدیر موسسه «باب راس» میگوید در حراجیهای نادری که آثار این هنرمند مناظر طبیعی در معرض فروش گذاشته شدهاند، قیمتها بر اساس اینکه چه کسی آنها را خریده است، متفاوت بودهاند. او در فروشهای آنلاین این قیمت را بین 8 تا 10 هزار دلار آمریکا اعلام کرده است. او میافزاید که تاکنون در فروش فضای مجازی eBay این قیمت تا 55 هزار دلار هم افزایش را نشان میدهد.
آیا آثار «راس» فقط مناظر طبیعی بودهاند؟
طی 11 سال برنامه آموزش تلویزیونی نقاشی، تعداد معدودی از آثار وجود دارند که در آن شمایل انسانی نیز به تصویر کشیده شده است. به عنوان مثال در تابلوی «پیادهروی صبحگاهی» (فصل 17، قسمت 11) دو نفر از دور دیده میشوند که در میان جنگل در حال قدم زدن هستند؛ و در نقاشی «اردو» (فصل 3، قسمت 10) شمایل انسانی دیده میشود که به تنه درختی تکیه زده است که گویا دومی یک از آثاری است که مورد علاقه خود «راس» نیز بوده است. اگر چه در بسیاری از آثار او تصاویر کلبههای دیده میشود که از دودکش آنها دود بیرون میآید که خود به طور غیرمستقیم از حضور انسان در طبیعت حکایت دارد.
راز سنجابهای «راس»
در چندین قسمت از فصل 18 مجموعه «لذت نقاشی» سنجابی تصویر شده است به نام «بابت» که برگرفته از نامهای «باب» و «آنت کوالسکی»، مادر مدیر کنونی «باب راس» است؛ هر چند در فصلهای 22 و 23، سنجاب دیگری با نام «پیپاد» در تابلوها ظاهر میشود و در فصلهای 30 و 31 نیز «پیپاد جونیور» نیز در آثار این هنرمند دیده شده است.
اندر حکایت موهای فرفری
گفته میشود موهای «باب راس» همیشه فر نبوده است. به گفته «آنت کوالسکی» این هنرمند معمولا موهای خود را فر نگه میداشته زیرا از رفتن به آرایشگاه ارزانتر درمیآمده است. او میافزاید، «راس» از مد دوری میکرده است ولی از آنجایی که آرم و نشان موسسه «راس» تصویر او با موهای فرفری است، او این استایل را همیشه حفظ کرد.
«بیل آلکساندر» کیست؟
«ویلیام آلکساندر» خالق مجموعه تلویزیونی «جادوی نقاشی رنگ روغن» از سال 1974 تا 1982 که از شبکه PBS پخش میشده و به یکباره به طور نمادین قلمموی خود را در یک حراجی به «باب راس» داده بود.
اگر چه بعدها بین آنها جدایی افتاد؛ «آلکساندر» در سال 1991 در گفتویی با نیویرک تایمز گفت، «راس» به من خیانت کرد، من از او دعوت به کار کردم به او آموزش دادم؛ درحالی که «راس» از روی دست من کپی میکرد؛ اگر چه خیانت او من را آزار نمیدهد، آنچه من را اذیت میکند این است که فکر میکند از من بهتر است.
و در نهایت؟
تاکنون آثار «راس» در هیچ موزهای در معرض دید عموم قرار نگرفته است؛ او در سال 1994 در یک گفتوگوی تلویزیونی در پاسخ به این پرسش که آیا روزی نقاشیهای او در موزهای به نمایش درخواهد آمد یا نه گفته بود، شاید روزی به نمایش درآیند که البته در «سیمتسونیان» نخواهد بود.