از اشعار گرافیستی و نگارههای عشق تا تفسیر پیوسته یک متن و آیندهپژوهی بر روی بوم / گالری گردی ایرانآرت در 4 نمایشگاه
سارا ساسانی: در گالری گردی این هفته ایران آرت به نمایشگاههای گالری سهراب، هپتا، ژاله و ساختمان کندوان سر زدیم.
نمایشگاه خطنگارههای ابراهیم حقیقی در نگارخانه سهراب، نمایشگاه نوید عظیمی سجادی با عنوان «ایسِجِسیس» در ساختمان کندوان، نمایشگاه نقاشیهای مونس احمدیپور با عنوان «عشق» در گالری هپتا و نمایشگاه نقاشیهای امیرحسین امیرجلالی با عنوان «فراسو» در گالری ژاله سوژههای این هفته گالریگردی هنرآنلاین هستند.
اشعار گرافیستی
ابراهیم حقیقی در مجموعه اخیر خود در نگارخانه سهراب آثاری نقاشیخط به نمایش گذاشته است. نقاشیخطهایی با مضامین شاعرانه که به جز دو اثر اغلب بر روی پسزمینهای با رنگ یکنواخت و یکدست ساده، واژگانی با تایپوگرافی فارسی را بر روی زمینه اثر ترسیم کردهاند. عباراتی شاعرانه از شعرای معاصر و کلاسیک ایرانی با مضامینی روشن و زلال که نوید امید، پیام ناامیدی و زمستان و همچنین در برگیرنده پیامهایی تعلیمی با مضمون آسان گرفتن زندگی، گذران روزگار و ای کاشها و دریغها میدهند.
عبارتهایی همچون؛ به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد (فروغ فرخزاد)، غنیمتی است تو را داشتن (خویی)، نقش غلط نبین که همان لوح سادهایم (حافظ)، چیست این سقف بلند بسیار نقش (حافظ)، ای کاش آب بودم (شاملو) و غیره؛ بر روی بم نقاشی شدهاند و فرمهایی تو در تو اما منظم و ریتمداری را نقش کردهاند. شدت و کنتراست رنگها در برخی از آثار مورد توجه قرار گرفته است.
در برخی از آثار از رنگهای درخشنده و براق استفاده شده است و در این آثار واژگان و چرخش آنها بر روی بوم تحت شعاع درخشندگی این کلمات قرار گرفتهاند و تکرار مداوم این عبارات در پسزمینه اثر، بافتی از ریتم واژگان فارسی ایجاد کرده است.
حقیقی در بیشتر آثار به نمایش درآمده در نگارخانۀ سهراب به نظمی در اجرای آنها توجه داشته است و عبارات مورد نظر را در مرکز کادر و بر روی سطحی تخت طراحی کرده است اما در دو اثر موجود در نمایشگاه برخوردی متفاوت داشته است، او به شیوهای اکسپرسیو زمینهای متشگل از دو سه رنگ ساخته است و عبارات را بر روی آن به صورت تک رنگ و نسبتاً ساده طراحی کرده است.
در مجموع ابراهیم حقیقی به عنوان گرافیست برجسته معاصر ایرانی در این نمایشگاه نیز به نمایش ذهن گرافیکی خود پرداخته است و خطنقاشیهای او با دیگر آثار هنرمندان در این شاخه هنری بسیار متفاوت است. او به گرافیک خط پرداخته تا نقاشی آن و ترکیببندی، ریتم و حرکت بیش از پیش مخاطب را درگیر یک اثر گرافیکی میکند تا یک اثر نقاشی یا خط که البته در آثار حقیقیِ گرافیست این مسئله امری بدیع و بعید نیست.
نمایشگاه آثار ابراهیم حقیقی در گالری سهراب تا 25 مهر ادامه دارد. گالری سهراب در خیابان سمیه، قبل از خیابان رامسر شمارۀ 142 واقع شده است.
رشتههای پیوستۀ تفسیر یک متن
ایسِجسیس؛ فرآیند تفسیر یک متن یا بخشی از متن است به طوری که فرایند پیش فرضها، برنامهها و یا تعصبات خود را به متن و بر روی آن معرفی میکند. این قانون اغلب مورد استفاده قرار میگیرد تا "به اثبات" نکتۀ پیشینی که نگرانی خواننده را برانگیخته است و با توجه به دستورالعمل پیش از آن، او را با تعصب تأیید مواجه کند. ایسِجسیس زمانی رخ میدهد که یک خواننده تفسیر خود را به متن و بر متن تحمیل میکند. این اصطلاح اغلب در حالت خفیف و ناخوشایند استفاده میشود.
نوید عظیمی سجادی در نمایشگاه اخیر خود با عنوان «ایسِجسیس» در ساختمان کندوان به بیان تجربههای خود از مرگ و تفسیرهایی آخر الزمانی میپردازد. او به بازتولید تصویری نشانههای آیینی مذاهب مختلف در زمینۀ آخرالزمان میپردازد. روایتهای غیر مستقیم عظیمی با عنوان ایسجسیس به معنی تفسیر به رأی با کلمۀ اِکسِجسیس معنا پیدا میکند.
این آثار به تفسیر به رأی از سوی مخاطب میپردازد اینکه انسان از هر اقلیمی که میآید با هر تجربۀ زیستهای از واژگان تفسیر خودش را دارد.
ایسِجسیس: کنش دوم به معنای بخشبندی پروژۀ نوید عظیمی است. او اغلب به پروژههایی چند بخشی و دنبالهدار میپردازد و جریانی را شروع میکند و آن جریان را در چند نمایشگاه و رخداد هنری ادامه میدهد.
حجمها و چیدمان ایسِجسیس در کنار هم قرار میگیرند و با هم یک جریانی را میسازند. صحنهای که از کنار هم قرار گرفتن این آثار به وجود آمده است فضایی ساکن از نشانهای مذهبی در ادیان مختلف را ایجاد کرده است. این آثار بهگونهای نورپردازی شدهاند که قدرت و عظمت نهفته در سکون احجام را چندین برابر کرده است.
رشتههای متصل در متریال به کار گرفته شده در آثار همچون حلقههای زنجیر متصل به دیوار و رشتههای پیوستۀ ستاره پنجپر همان تفاسیر لغات هستند که به شکلی پیوسته در ذهن مخاطبان متن یکی در پی دیگری میآید.
هر یک از آثار نمایشگاه ایسجسیس برگرفته از یک مکان یا رویداد مذهبی در ادیان متفاوت است. یک اثر حجمی بزرگ برگرفته از بال فرشتگانی در بنای ایاصوفیه است. این مجسمۀ چوبی ترکیبی از بال فرشتگان بر روی یک حجم بتونی برگرفته از سنگ قبه الصخره در اورشلیم است که معراج از آنجا صورت گرفته است.
نمایش این احجام همراه با طراحی صدایی بود متشکل از نویزهایی که دیالوگی را در ذهن تداعی میکرد. این دیالوگ میان دو نفر رخ میداد، دیالوگی به شکل دکلمۀ یک متن که در درون یکدیگر تداخل میکرد.
در اثری در بخش دیگر نمایشگاه یک حرمی با ارتفاع کم قرار دارد که نشان دهندۀ مقبرهای گرانقیمت با بافتی قدیمی است. بر چهارطرف این حرم سردیسهایی قرار گرفته است. این سردیسها به رنگ سیاه هستند و آبجکتهای سیاه که نور زیادی را جذب میکنند منابعی سرشار برای دریافت انرژی هستند. این اجسام سیاه نشانۀ ظلمات هستند و در مذاهب شرقی تاریکی سرآغاز ورود به روشنایی است و ثنویت سیاهی و سپیدی در نهایت به روشنایی ختم میشود.
نمایشگاه ایسجسیس بازآفرینی چندگانه است و به چندلایه بودن معانی اشاره دارد که هر یک از این آثار با هم و در جایی به شکلی مستقل معانی مختلفی را در خود جای دادهاند و معانی متفاوتی را به ذهن مخاطب متبادر میکنند.
نمایشگاه نوید عظیمی سجادی با عنوان «ایسِجسیس» تا 27 مهر در ساختمان کندوان ادامه دارد. ساختمان کندوان در خیابان حافظ، خیابان غزالی، شمارۀ 17 قرار دارد.
نگارۀ عشق
«... عشق چیزی نیست مگر آتشی که نورش روشنایی میدهد و گرمایش دل را زنده میکند و حیات میبخشد ... حتی افلاک به دلیل نیروی عشق در حرکتاند ...» مونس احمدیپور در نمایشگاه اخیرش از عشق و نیروی تکاندهندۀ آن حرف میزند.
نمایشگاه مونس احمدیپور با عنوان «عشق» در گالری هپتا برپاست. او آثاری در ابعاد بزرگ در این نمایشگاه به نمایش در آورده و در آثار او میتوان عناصری پیوسته را دید که بخشی از یک مجموعۀ بزرگتر هستند. نقاشیهای مونس احمدیپور بافتی را در خود ایجاد کردهاند که این بافت در آثارش تکرار شدهاند و هر کدام جزئی از یک کل را نمایندگی میکنند.
در میان این عناصر پیوسته و پویا میتوان فیگور انسانهایی را یافت که با نیروی عشق به هم پیوستهاند و در کنار هم زیست میکنند. انسانهایی که جماعتی بزرگ را تشکیل دادهاند و کشش شگفتانگیز عشق، آنها را در کنار هم جمع میکند.
آثار او از سویی برگرفته از آثار نگارگری ایران است؛ انتخاب رنگها، بافت و شیوه پرداختن به آنها آثار نگارگری ایران را بازنمایی میکنند. انتخاب این شیوه برای پردازش این آثار با موضوع عشق خیلی دور از ذهن نیست، چراکه نگارگریهای ایران در مکاتب مختلف نیز اغلب برای شاهنامهها و داستانهای بزمی، رزمی و به ویژه عاشقانه به کار گرفته میشد.
از سوی دیگر آثار احمدیپور کهکشان و افلاک را متصور میشوند. در آثار او میتوان به فضا سفر کرد و کشش نیروی گستردۀ عشق را در میان افلاک یافت. سیارهها و ستارگان در حرکتاند و در پی دست یافتن به دیگری در سفر هستند.
احمدیپور از رنگهای متنوع و متفاوتی برای پرداختن به آثارش استفاده کرده است. رنگهایی که در آثار او با تونالیتههای مختلف بهکار گرفته شده است و برای نشان دادن بُعد و عمق میدان در آثارش، در میان بافتها و اجزا به هم پیوسته رنگها را از کم به زیاد و برعکس به کار بسته است.
در مجموع نمایشگاههایی با آثار یکنواخت و تکرار شونده و به ویژه با ارائهای واحد و یکدست، میتواند برای مخاطب کسلکننده و خستهکننده باشد که نمایشگاه عشق برخلاف موضوع پرکششی که دارد از این موضوع مبرا نبوده و یکنواختی در آثار میتوانست بر مخاطب آن نیز تأثیر منفی داشته باشد.
نمایشگاه مونس احمدیپور با عنوان «عشق» در گالری هپتا تا 18 مهر ادامه دارد. گالری هپتا در خیابان کریمخان زند، خیابان ایرانشهر، بن بست نیکوشهر، شمارۀ 3 قرار دارد.
آیندهپژوهی بر روی بوم
آثار امیرحسین امیرجلالی با عنوان «فراسو» در گالری ژاله به آیندهپژوهی در دنیای مدرن میپردازد. این آثار را میتوان پستمدرن دانست؛ وجود عناصری که شهر مدرن را نشان میدهد با حروفی لاتین در پیشزمینه اثر میتواند حضور آن را فراتر از دنیای مدرن متصوّر شد. در این نمایشگاه 12 اثر به روی دیوار رفته است؛ اینکه نقاش آثاری با ترکیببندی محکم و رنگهای پخته و نقاشانه خلق کرده و گاه طی فرآیندی اتفاقی به واسطه رنگهای خام و بیهویت سعی در برهم زدن این ترکیببندی و زیباییشناسی داشته یک رفتار معاصر و پست مدرنیستی محسوب میشود.
فراسو نگاهی به آینده دارد و آثار این نمایشگاه با عناصری شهری و پیشرو، آیندهای را ترسیم میکنند که گویا انسان در آینده به آن دچار خواهد شد. کنتراست زیاد در برخی از آثار و در مقابل آن کنتراست بسیار کم در رنگهای برخی دیگر از آثار، استعارهای از ترس، اضطراب و گمنامی انسان معاصر در جهان امروز است. ترس از آیندهای نامشخص که با سرعت پیشروندۀ توسعه و تولید تکنولوژیهای جدید، ترس از ناآگاهی از آینده و عدم توان انسان معاصر در پیشبینی آن.
امیرجلالی دست به تصویر آیندهای نامعلوم زده، آیندهای که ممکن است به این شکل رخ دهد و ممکن است اینگونه اتفاق نیفتد. صدای نویزهایی که همزمان با افتتاح گالری اجرا میشد بر القا و نهادینه شدن این ترس میافزود. این نمایشگاه سعی داشته آینده را مطالعه کند و آنچه که هنوز ممکن نشده است را برای مخاطب ترسیم میکند و بر تشویش و اضطراب مخاطب معاصر میپردازد.
نمایشگاه امیرحسین امیرجلالی با عنوان «فراسو» تا 24 مهر در گالری ژاله برپاست. این گالری در خیابان ایرانشهر، خیابان نوشهر، شماره 3 واقع شده است.