گفت‌و‌گو با کارگردانان نمایش«هفت روز از تیرشصت»؛
قهرمانان فراموش شده تاریخ معاصر بر صحنه تئاتر+عکس
نمایش«هفت روز از تیر شصت» نوشته کامران شهلایی و کارگردانی مشترک کامران شهلایی در تالار سایه روی صحنه است.
ایران آرت: نمایش«هفت روز از تیر شصت» نوشته کامران شهلایی و کارگردانی مشترک کامران شهلایی و محمدلارتی با محوریت شهدای حادثه تروریستی هفتم تیرماه سال 1360، در تالار سایه مجموعه تئاترشهر روی صحنه است.
شهلایی در مورد تلاش برای جلوگیری از کلیشه شدن در پرداخت به موضوع شهدا، گفت: «اصلی ترین هدفم در نگارش متن و کارگردانی آن همراه با محمدلارتی، دوری از کلیشه شدن بود. ما می خواستیم همه اتفاقات مستند باشد و جای خیال پردازی باقی نماند. این مستندات خیلی جزئی است و ممکن است برای خیلی از افراد تازگی داشته باشد و به ان پرداخت نشده است».
محمد لارتی هم در پاسخ به این سوال به عنوان یکی از کارگردانان نمایش گفت: «وقتی داستانی که روایت می شود، قوی است و کشش دراماتیک کافی دارد، ناخودآگاه کلیشه نمی شود. آنهایی که در حادثه هفتم تیر بودند، انسان های منحصر فردی هستند. نویسنده با وسواس داستان ها و بخش هایی را امتخاب کرده که وارد کلیشه نمی شود».
لارتی در مورد مخاطب امروزی تئاتر و ارتباط با موضعات این چنینی توضیح داد: «موضع آنقدر ناب است و مخاطب برای اولین بارآن را می شنود و به اندازه کافی جذب می شود و درمقایسه با سایر آثار روز برای او جالب است و کنجکاو می شود و برایش ناب و تازه است».
شهلایی در ادامه در مورد علت پرداخت به موضوع شهدای هفتم تیر توضیح داد: «به طور کلی به تاریخ معاصرایران، به خصوص تاریخ اوایل انقلاب علاقه مند هستم. علاوه بر این فکر می کنم این موضوعات بسیار تازه هستندو حرف های زیادی برای گفتن وجود دارد و جوانان هنوز بسیاری از وقایع را نمی شناسند و از بسیاری از حوادث بی خبر هستند. فکر می کنم ملتی که تاریخش را نداد جلو نمی رود و پیشرفتی نخواهد داشت».
شهلایی در مورد شرایط روز جامعه درآفرینش یک اثر هنری مثل نمایش «هفت روز از تیر شصت» افزود: «اگر آفریننده اثرهنری به مسائل روزآگاهی نداشته باشد، نمی تواند درست کار کند. من در نگارش نمایش نامه هایم بیش ازهرچیز به همین مسئله توجه دارم و آنچه به ذهنم می رسد برآمده از وضعیت روز است. وقتی در نوشتن یک متن به مسائل روز توجه شود، هم باعث همذات پنداری مخاطب می شود هم گفته ها برایش قابل فهم تر هستند».
لارتی هم در پاسخ به این سوال گفت: «هرهنرمندی حتما شرایط روز را مد نظر می گیرد. اگراینطورنباشد نمی توان اثر مناسب تولید کرد. مخاطب خوراکی می خواهد که ارتباط کافی با آن برقرار کند. بازخوردی که ما از مخاطب گرفتیم، فهمیدیم که اوتوانسته با اثر ارتباط برقرار کند. متاسفانه منابع بسیار کمی در مورد موضوعات تاریخ معاصر ما وجود دارد و با اینکه جذابیت ها زیاد است، خیلی کم به آن پرداخته شده است».
لارتی در موردعلت کم کاری در این حوزه توضیح داد: «شاید بخشی از این کم کاری به علت سیاست گذاری ها باشد. به علت تولید کم آثار در مورد حادثه ترور هفتم تیرسال شصت ، به فکر تولید نمایش «هفت روز از تیر شصت» افتادیم. تولید آثار هنری نیازمند پشتیبانی مالی و معنوی است و خوشبختانه ما در تولید این نمایش از حمایت بنیاد شهید و معاونت هنری وزارت ارشاد، اداره کل هنرهای نمایشی و مدیریت مجموعه تئاترشهر برخوردار هستیم».
او گفت: «سختی چنین آثار این است که نمی توانیم خیال پردازی کنیم. باید واقعیت ها را به درستی و جذابیت کافی نوعی بیان کنیم که مخاطب به آن جذب شود. وقتی به سمت این مسائل می رویم ناخودآگاه جذاب می شود. بازیگران اثر در ابتدا اطلاعات چندانی نداشتند، اما بعد از مدتی تمرین خودشان هرروز دنبال اطلاعات تازه ای بودند».
کامران شهلایی در مورد تجربه کارگردانی مشترک گفت: «ما مدتی است که با محمد لارتی به صورت مشترک کار می کنیم و مشکلی هم نداریم. کار عملی در موردهنر تئاتر بسیار جواب می دهد و خوب است که ماهم کار جمعی و گروهی را یاد بگیریم».
لارتی درپاسخ به تجربیات مربوط به کارگردانی مشترک گفت: «نمایش «هفت روز از تیرشصت» سومین کارگردانی مشترک من و کامران شهلایی است. به نظر ما تئاتر وقتی به صورت گروهی انجام می شود نتیجه بهتری هم می دهد و با توجه به امکانات کم و مشکلات، ما گروهی کارکردن را بیشتر می پسندیم».
او در مورد قحطی قهرمان در دنیای درام و تاثیرهنر تئاتر برای معرفی قهرمانان کشور گفت: «از شاهنامه فردوسی تا قهرمانان امروزی که گاهی گذرا معرفی می شود، همه می توانند تاثیرات مثبتی در جوانان داشته باشند. البته باید حواسمان باشد که به خوبی و جذاب آنها را معرفی کنیم. هرجا که ایثار و از خودگذشتگی باشد انسن به ان جذب می شود و قهرمان به این دلیل که از خود می گذرد در ذهن تماشاگر جاودان می شود».
شهلایی در مورد سفارشی بودن تولید چنین نمایش هایی با چنین موضوعاتی گفت: «در مورد نمایش ما اینطور نبود و خودمان پیشنهاد اجرای این موضوع را دادیم. به طور کلی در زمینه جنگ من چند نمایش نامه نوشته ام و نسبت به مسائل و موضوعات این چنینی حساس و علاقه مند هستم».
او درباره منابع تحقیقاتی که برای نگارش«هفت روز از تیر شصت» افزود: «مرجع بسیار اندکی درعرصه تاریخ معاصر وجود دارد و پرداختن به مسائل آن کار آسانی نیست. در مورد حادثه هفتم تیرماه که منابع بسیار اندک بود. ما از خانواده های شهدای هفتم تیر کمک خواستیم، اما آنها از نتیجه کاری که می خواستیم انجام دهیم ناامید بودند چرا که پیش از ما ظاهرا افرادی به دنبال تولید آثاری بودند که چندان جالب از آب در نیامده. حتی آنها گله می کردند که گروه ها آمده اند وعکس های قدیمی را گرفته اند و حتی پس نداده اند. خوشحالم که حالا با روی صحنه رفتن این اثر خانواده شهدا که به دیدار اثر آمدند از این نمایش راضی بودند، هرچند تماشای این وقایع برایشان سخت بود، اما به هر حال تلاش ما ظاهرا به ثمر نشسته است».
