من ترسو نشده ام/گفته های متفاوت مدیرکل هنرهای نمایشی/گلایه های شهرام کرمی از برخی هنرمندان
نمی توانم کتمان کنم هجمه ای علیه تئاتر هست
ایران آرت : شهرام کرمی، مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگو با مهر نکاتی جالب توجه درباره این روزهای تئاتر بیان کرده است.
گزیده این سخنان را می توانید اینجا بخوانید:
- از جهت شرایط هنری ما با رشد قابل توجه و گستردگی زیادی در تئاتر طی یک دهه اخیر مواجه بوده ایم. بیش از ۱۷ هزار هنرمند در سراسر کشور به صورت حرفه ای مشغول فعالیت در عرصه تئاتر هستند و ۱۲۹۲ سالن نمایشی در سراسر کشور داریم که هر کدام به نحوی درگیر فعالیت های تئاتری هستند. شبی ۱۴۵ تئاتر در شهر تهران اجرا می شود و تعداد زیادی جشنواره های تئاتری برگزار می شود، از طرفی در چند سال اخیر شاهد رشد گرایش مردم به عرصه تئاتر هستیم و تماشای تئاتر در سبد فرهنگی خانواده ها رشد قابل توجهی داشته است
مرکز آمار ایران یک ماه گذشته آمار گرایش فرهنگی مردم را انتشار داد و ۵.۱ درصد جمعیت ایران علاقه مند و یا جزو مخاطبان تئاتر محسوب می شوند در صورتی که این رقم چند سال قبل ۳ درصد بود. این نشان می دهد تئاتر به عنوان یک هنر در جامعه و ارکان فرهنگی و هنری خیلی موضوع و اهمیت پیدا کرده است. الان مخاطبان ما به هر شکلی تئاتر را شناخته و خودشان را جزو علاقه مندان هنر تئاتر می شناسند اما یک ضعف عمده داریم و آن هم این است که ما با توجه به گستردگی هنر تئاتر، مخاطبان سالن های تئاتر و حتی جمعیت هنر تئاتر، همچنان همان ساختار ۲۰ سال گذشته و همان تشکیلات و اعتبار گذشته و همان نیروی انسانی را که باید به هنر تئاتر کمک کنند در اختیار داریم.
-این روزها شرایط فرهنگی ما خیلی تغییر کرده و نمی توان گسترش فضای مجازی و نقش آن، تاثیر آدم های سیاسی، نقش نهادهای ناظر حوزه های فرهنگی و هنری، نقش شخصیت های حساس در جامعه و نقش فشارهای سیاسی را نادیده گرفت. همه اینها عناصری هستند که دست به دست هم داده تا در دوره فعلی شرایط فرهنگی ما به نحوی نسبت به شرایط فرهنگی حداقل سه سال پیش بسیار متغیر شود.
- بله، شرایط سیاسی تر شده است، برای همین اگر چند سال پیش چنین اتفاقی یک رویه معمولی بود الان تبدیل به یک معضل می شود. به عنوان نمونه شاید برای صدور مجوز اجرای نمایش‌هایی که در طول سال های گذشته به صحنه رفته اند، با همان کیفیت، شکل و قالب در شرایط حاضر دچار چالش شویم یا محتوای آثاری که می توانست ۲ یا سه سال پیش روی صحنه برود حالا ایجاد حساسیت می کند. این فقط در حوزه فرهنگ و هنر نیست بلکه در بخش های مهم جامعه و اجرایی این حساسیت وجود دارد که بخشی از آن را ناشی از تغییر شرایط سیاسی و آرایش گروه های سیاسی و وضعیت و شرایطی که دولت در آن قرار گرفته است.
- نمی توانم کتمان کنم هجمه ای علیه تئاتر هست و این هجمه شرایطی را به وجود آورده که من به عنوان مدیر کل هنرهای نمایشی باید از حقوق هنرمندان صیانت کنم. وقتی تعداد زیادی از هنرمندان در چارچوب قوانین و با حفظ اصول و سیاست های فرهنگی و هنری کار هنری می کنند چرا باید به گروهی که خارج از این ضوابط کار می کند اجازه دهیم این فرصت را از دیگران سلب کنند و هجمه را بیشتر کنند و این بدبینی را در جامعه و قشرهای مختلف ایجاد کردند که تئاتر به بیراهه می رود. در ابتدا هم گفتم با گروه های حرفه ای مشکلی نداریم چون این گروه ها ضوابط را رعایت می کنند و به اصول و سیاست های فرهنگی و هنری توجه می کنند
- اینکه بعضی گروه های نمایشی به یکسری قوانین واضح و مبرهن توجه نمی کنند و برای منافع خودشان هر کاری انجام می دهند طبیعی است که ما نمی توانیم درباره آنها بی توجه باشیم. ممکن است این رفتار برخی از گروه های نمایشی به کلیت تئاتر آسیب برساند. ما در تهران به شکل میانگین بالای ۱۰۰ اجرای تئاتری داریم، تئاتر هنر زنده ای است، کنترل و نظارت و فعالیت این گروه هنری بسیار پراهمیت است. اگر از ۱۰۰ گروه نمایشی یک گروه نمایشی یک رفتار غیرمتعارف داشته و بی توجه به شرایط فرهنگی باشد بقیه گروه ها هم لطمه می بینند. الان در فضای مجازی شاهدیم یک عکس به سرعت می تواند موج و هجمه ای را ایجاد کند. برای خودم جای تعجب است برخی گروه های نمایشی عکس های شخصی خود را به عنوان فعالیت نمایشی انعکاس می دهند، نمی توانیم بگوییم گروه ناآگاه است و ندید بگیریم. این به فضای تئاتر و جامعه هنری لطمه می زند، وظیفه مان این است که مانع اینطور اتفاقات شویم. شما در نظر بگیرید که در ۶ ماهه اول سال حدود ۶۰۰ تقاضای اجرای عمومی داشتیم که ۵۶۰ اثر توانسته اند از ما مجوز بگیرند.
- درباره نصب دوربین ها در تالارهای نمایشی یک مصوبه و ابلاغی است که باید در تمام اماکن عمومی اجرا شود ولی هیچ وقت در پشت صحنه تئاتر دوربین نصب نخواهد شد. اماکن طبق قانون بر صحنه سالن های نمایشی و سالن انتظار چون اماکن عمومی هستند، نظارت می کند. این قانون است و تعریف دارد. در بعضی از سالن های ما نظیر سنگلج و تالار هنر و مجموعه بنیاد رودکی دوربین های مداربسته نصب شده و ضرورت داشت در سالن های خصوصی هم که اماکن نقش نظارتی بر سالن های خصوصی دارد دوربین مداربسته نصب شود ولی هیچ وقت پشت صحنه کسی این کار را نخواهد کرد زیرا فضای هنری است. قطعا اگر این اتفاق رخ دهد تخلف و غیرقانونی است و نباید پشت صحنه دوربین نصب شود.
- طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی استفاده از کلاه گیس ممنوع است مگر به ضرورت شخصیتی که در نمایش وجود دارد و به نحوی که این آرایه (این پوشش) مشخص باشد. در مرحله بازبینی گروه های نمایشی به ما پوشش بازیگران برای اجرا را نشان می دهند ولی یک دفعه طراح گریم در شب اول اجرا تشخیص می دهد که یک بازیگر باید از کلاه گیس استفاده کند. بعد کلاه گیسی که استفاده می شود به شکل نامناسب است و آرایه بودنش مشخص نیست.
- شما مطرح کردید که من محافظه کار و ترسو شده ام ولی واقعا من این رویه را نداشتم که بعد از اتفاق تئاتر شهر( بازداشت یک شبه رئیس تئاتر شهر) محافظه کارانه رفتار کنم، خودم چنین تحلیل و برداشتی ندارم. اگر در عملکرد من این تلقی ایجاد شده ضعف من است و باید برطرفش کنم.
- من برای فعالیتم در حوزه هنرهای نمایشی از طرف هیچ ارگان، نهاد و شخصی تحت فشار نیستم و تمام ارکان بالادستی و نهادهای ناظر به شدت با من همکاری می کنند حتی قوه قضاییه در چند مورد که پیش آمد، همکاری کردند.
