فینال جام جهانی و تماشای تئاتر ایرانی در فرانسه

تعداد قابل توجهی از فرانسوی‌ها در حین فینال جام جهانی که تیم ملی کشورشان در آن حضور داشت، ترجیح دادند تئاتر کارگردان ایرانی را تماشا کنند.

ایران آرت: هفتاد و دو سال برگزاری، قدمت و ابهت ویژه ای به جشنواره آوینیون می بخشد؛ جشنواره ای با ابعاد حیرت انگیز که هر سال در ماه ژوئیه در این شهر تاریخی زیبا در جنوب فرانسه برگزار می شود و در کنار ادینبورگ، بزرگ ترین جشنواره هنرهای نمایشی جهان را رقم می زند؛ امسال با دعوت از چهل و دو اثر از کشورهای مختلف و حضور بیش از هزار و پانصد اثر در بخش جنبی Off.

به گزارش ایران آرت، برگزاری این جشنواره، ده ها هزار نفر از سراسر فرانسه و کشورهای دیگر را به این شهر کوچک روانه می کند و طبیعتاً رونق اقتصادی به همراه دارد، با این حال برگزاری جشنواره ای با این ابعاد و با دعوت از گروه های مختلف تئاتری از کشورهای دیگر، هزینه های گزافی دارد که خوشبختانه کماکان توسط دولت تامین می شود.

اما با آن که ده ها هزار جهانگرد از کشورهای گوناگون به هنگام برگزاری جشنواره به آوینیون سفر می کنند، این جشنواره، تنها به زبان فرانسه برگزار می شود؛ به این معنا که اجراها یا به زبان فرانسه هستند یا زیرنویس فرانسوی دارند و کماکان از زیرنویس انگلیسی خبری نیست.

"بی تابستان" اثر امیررضا کوهستانی

خبرنگار بی‌بی‌سی به تحلیل دوره اخیر جشنواره آوینیون پرداخته است:

خانم فرانسوی کناری ام در صف ورود برای تماشای نمایش "بی تابستان" اثر امیررضا کوهستانی به بغل دستی اش می گوید: "دو بر یک در نیمه اول جلو هستیم، می بریم، دیگه فکرش رو نکن، تمرکز کن و نمایشت رو نگاه کن!" نیمه اول فینال جام جهانی فوتبال تمام شده بود و چیزی نمانده بود به قهرمانی فرانسه، اما تعداد قابل توجهی از فرانسوی ها به جای تماشای نیمه دوم بازی، عازم تماشای تئاتری از ایران بودند، تا آنجا که تالار نمایش تقریباً پر شد.

امیررضا کوهستانی قاعده بازی را فرا گرفته و هر سال بیش از هر کارگردان ایرانی دیگری در جشنواره های مختلف جهانی حضور دارد.

امسال او برای دومین بار در جشنواره آوینیون شرکت کرد؛ جشنواره ای که در طول هفتاد و دو سال برگزاری، در بخش اصلی به طور رسمی تنها دو بار میزبان اثری از ایران بوده؛ هر دو هم نمایش هایی از امیررضا کوهستانی.

"بی تابستان" که قسمت سوم سه گانه او محسوب می شود، در حال و هوای آثار قبلی، با تکنیکی کم و بیش مشابه و با استفاده از دوربین ویدئویی شکل می گیرد.

خلاصه "بی تابستان" به این شکل است: حیاط یک مدرسه ابتدایی جایی است که همه وقایع در نه ماه از سال (سال تحصیلی) اتفاق می افتد و سه شخصیت اصلی( با بازی لیلی رشیدی، مونا احمدی و سعید چنگیزیان) در یک موقعیت خاص عاطفی و احساسی با یکدیگر درگیرند...

آثار خوب و بد جشنواره

جشنواره آوینیون در حمایت از تئاتر مدرن بوجود آمد، اما عجیب این که هر سال تعداد اجراهای مطلقا کلاسیک- غالباً استوار بر دیالوگ- بیشتر است از تعداد آثار مدرن.

مشکلی که در جشنواره های تئاتر جهانی و به ویژه در آوینیون دیده می شود، اهمیت دادن بیش از اندازه به موضوع و محتوای نمایش هاست. این نگاه محتوایی باعث می شود برخی از آثار ارائه شده، تنها به دلیل ربط موضوعی شان به تم جشنواره انتخاب شوند وگرنه احتمالاً گردانندگان جشنواره هم می دانند که این آثار ارزش هنری لازم برای دعوت شدن به جشنواره آوینیون را ندارند.

شاید باورتان نشود اما ریموند هوگ از آلمان، در اجرایی به نام "شماره سی و شش، خیابان ژرژ مندل"، با پخش اپراهای ماریا کالاس، نود دقیقه روی صحنه فقط راه رفت و اگر آن دو درخت تنومند شکوهمند چند صد ساله ( به قول پرویز دوایی "هنر دست اول") در حیاط محل اجرا نبود، واقعاً چه چیز دیگری را می شد تماشا کرد؟

اما به مانند هر سال، معدودی هم اثر شگفت انگیز می توان در لابلای اجراها سراغ کرد. اولی اثری از ساشا والتز، طراح رقص آلمانی با عنوان "انسان" که مفهوم قدرت را با رقص خیره کننده چهارده رقصنده از نژادهای گوناگون می کاود و دومی، "چیزهایی که می گذرد"، نمایشی از ایوو ون هوف، کارگردان بلژیکی با شهرت افسانه ای، که مفهوم خانواده را در فضایی برگمان وار به چالش می کشد.