هنگامه اخوان: آنها نمیخواهند ما بیاییم
پولهای کلانی درآورده و کنسرتهایشان را هم برگزار کردهاند اما سرسوزنی دلشان برای ما بانوان نسوخته است.
ایرانآرت: به نظر میرسد مشکلات موجود در حوزه موسیقی بانوان به این یک مورد محدود نمیشود. کم بودن سالنهای اجرا در تهران، برگزاری کنسرتهای بانوان در ساعت ١٤ یا ١٥ و طولانی بودن مسیر اخذ مجوز بخشی از مسائلی است که بر پیکره موسیقی بانوان در ایران سایه انداخته است. از سوی دیگر با توجه به کم بودن امکانات تبلیغی و معرفی گروههای فعال در حوزه موسیقی بانوان، حالا انگار وضع به سمتی پیش رفته که بسیاری از اجراهای بانوان بیش از کنسرت به میهمانی شبیه شده است. بسیاری از نوازندهها و آهنگسازان درجه اول موسیقی بانوان در این شرایط با تنگنا مواجه هستند و در عوض افرادی در این حوزه مشغول کارهای بیشترند که از منظر ارزش موسیقایی و کیفیت کار ارایه شده عملکرد قابل دفاعی ندارند. با این وجود آنها با مخاطبشناسی که صورت دادهاند به خواستهای بانوان شنونده که بیشتر آنها زنان خانهدار هستند تن میدهند و کارهایی را اجرا میکنند که احتمالا هیچ ربطی به برنامه کنسرت ندارد.
پری ملکی خواننده و نوازنده شناخته شده موسیقی ایرانی بهعنوان یکی از منتقدان وضع به وجود آمده مشکل را در جای دیگری جستوجو میکند. او در گفتوگو با «شهروند» به بخشی از این نکات اشاره میکند: برخی آقایان اهل موسیقی که آمدهاند دراینباره حرف زدهاند تاکنون مگر چه ضرری را متحمل شدهاند؟ در تمام این سالها تقریباً بیشترین بهره را بردهاند، بعضیهایشان پولهای کلانی درآورده و کنسرتهایشان را هم برگزار کردهاند اما سرسوزنی دلشان برای ما بانوان نسوخته است. کار به جایی رسیده که اگر هر کدام از این آقایان بیایند حرفی بزنند، من باورشان نمیکنم. برای اینکه تمام این سالها کمتر حمایتی از خانمها نکردهاند. حتی یک بار در برنامههای این خانمها هم حاضر نشدهاند.
او میگوید: این آقایان در برنامهای که با چند آقا و چند خانم به صورت همخوانی اجرا میکنیم، هم شرکت نکردهاند تا حداقل ذرهای حمایت کرده باشند. آنها در زمان دیگر بلافاصله میچرخند و باز به نفع خودشان حرکت میکنند.
او در بخش دیگری از سخنانش با تأکید بر اینکه مشکل را باید در بین اهالی موسیقی جستوجو کرد و بعد به سراغ دولت رفت توضیح میدهد: دولت به ما نمیگوید نباید بخوانید یا برنامه همخوانی اجرا نکنید. اجرای موسیقی بانوان از نظر وزارت ارشاد که باید متولی اصلی هنر در کشور باشد، پذیرفته شده است. همانطور که من سالهاست به صورت همخوانی برنامه اجرا میکنم، اما وقتی خود خانمها با این ماجرا مشکل دارند، چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟
ملکی در بخش پایانی سخنانش باز هم بر اهمیت کار تیمی و حمایت همه اقشار موسیقی از موسیقی بانوان اشاره کرد و گفت: متاسفانه در موسیقی هر کسی فقط به خودش فکر میکند، درحالیکه موسیقی یک کار اجتماعی و گروهی است و نمیتوان به صورت تک نفره کار را پیش برد.
یکی از هنرمندان دیگری که برای پیگیری مشکلات موسیقی بانوان به سراغش رفتیم چهره شناخته شدهای است که میگوید آقایان نمیخواهند خانمها در حوزه موسیقی فعال باشند.
هنگامه اخوان، خواننده شهیر موسیقی ایرانی میگوید: من حدود ١٢، ١٠سال است که در مطبوعات میگویم «ما زحمت میکشیم و کارها را آماده میکنیم اما اجازه ضبط نداریم.» من از بس این حرفها را زدهام که تکراری شده است. حرفی که خریدار ندارد، گفتنش بیفایده است.
او با اشاره به اینکه «نه پول میخواهد و نه هیچ چیز دیگری» از گلایههایی گفت که در تلاش است به نوبه خودش برای برطرف شدن آنها کاری کند: من ٦٢سال دارم و برای خودم چیزی نمیخواهم. تنها درخواست من آزادی کنسرت بانوان در شهرستانهاست.
هنگامه اخوان در ادامه به «شهروند» گفت: مگر کسی چون من چقدر میتواند منتظر دستور آقایان برای خواندن یا نخواندن بماند؟ من که مطرب نیستم. میخواهم موسیقی سنتی ارایه دهم ولی با این شرایط نمیتوانم.
او هم مثل بسیاری دیگر از چهرههای فعال در حوزه موسیقی بانوان از صادر نشدن مجوز کنسرت بانوان در شهرستانها دلگیر است: در شهرستانها میشود مجوز گرفت اما نمیگذارند. دوسال پیش یک خانمی در شهر رشت برای برگزاری کنسرت من برنامهریزی کرد و همه کارها را انجام داد، دو روز مانده به اجرا یک مسئول استانی گفت «خانمها حق ندارند اینجا بخوانند.»
او در بخش پایانی سخنانش به نکتهای اشاره کرد که در جان سخن برخی دیگر از چهرههای موثق موسیقی بانوان هم به چشم میخورد: متاسفانه دور در دست آقایان افتاده است و آنها نمیخواهند خانمها بیایند. آنها دوست ندارند خانمها حضور پیدا کنند چون اگر ما بتوانیم کارمان را ارایه دهیم، آنها دیگر جایگاهی ندارند.»
فارغ از اینکه سخنان مطرح شده تا چه حد نزدیک به واقعیت هستند میشود با نگاهی دوباره به عکسالعملهای انگشت شمار مردان به این گزینه هم فکر کرد که احتمالا بخشی از بدنه موسیقی ایرانی ترجیح میدهد بدون داشتن رقیب به کار خودش ادامه دهد. آن هم رقیبی که ظرفیتهای زیادی برای هنرنمایی دارد. با این توضیح هم باید این سوال را از مسئولان ادارات ارشاد در شهرستانها پرسید که «چرا فعلا صلاح نیست مجوز کنسرت بانوان را صادر کنید؟» و هم باید از مسئولان فعال در حوزه موسیقی که اکثر قریب به اتفاق آنها آقایان هستند پرسید «برای بهبود وضع اجرای بانوان چقدر کوشیدهاید؟»