چرا کپی رایت در ایران رعایت نمی‌شود؟/ رابطه عجیب کپی رایت و سانسور
کپی رایت سال‌هاست که در ایران نادیده گرفته می‌شود؛ قانونی که فقدان آن صدای عده زیادی از هنرمندان در حوزه های مختلف را درآورده. با این حال گویا گوش شنوایی نیست و اظهارنظرها هم فعلا در حد رفع تکلیف باقی مانده است.
ایران آرت: یک تهیه کننده موسیقی درباره پیوستن ایران به کنوانسیون جهانی کپی رایت، بیان می‌کند: ایران کشور ایدئولوژیکی است و این ویژگی، پیوستن ما را به کنوانسیون جهانی کپی رایت سخت می‌کند؛ زیرا اگر آن کنوانسیون را بپذیریم و امضا کنیم، دیگر به هیچ وجه نمی‌توانیم سانسور انجام دهیم؛ یعنی سریال‌های تلویزیونی که صداوسیما می‌خرد و آنها را پخش می‌کند، دیگر به هیچ عنوان حق دخل و تصرف در آنها را ندارد.
به گزارش ایسنا، کپی رایت سال‌هاست که در ایران نادیده گرفته می‌شود؛ قانونی که فقدان آن صدای عده زیادی از هنرمندان در حوزه های مختلف را درآورده. با این حال گویا گوش شنوایی نیست و اظهارنظرها هم فعلا در حد رفع تکلیف باقی مانده است.
در این میان برخی هم از نبود این قانون سود می‌برند؛ حال حوزه موسیقی باشد، سینما، هنرهای تجسمی و هر هنر دیگر. در این شرایط افراد به راحتی و بدون خلاقیتی، آثار دیگران را کپی کرده و به اسم کالای اصل به خورد مخاطبان می دهند و اگر هم در نهایت مشخص شود که کارشان متعلق به خود آنها نبوده است، حالت تدافعی به خود گرفته و طرف مقابل را به روش‌های مختلف متهم کنند؛ درواقع متعهد نبودن به کپی رایت موجب شده، به اصلاح هنرمندانی روی کار بیایند که علاقه چندانی به فکر کردن و تولید یک اثر ناب هنری ندارند.
نیما جوان، مدیر نشر و پخش جوان در پاسخ به اینکه تعبیه کپی رایت در ایران چه اثراتی خواهد داشت؟ بیان می‌کند: فردی که کار غیر قانونی می‌کند بهتر است که حذف شود. پناه بردن به قانونی چون کپی رایت صد درصد منفعت است. اگر به کنوانسیون جهانی برن بپیوندیم در صورتی که هر کدام از ناشران ما تعدادی اثر از ناشران خارجی به صورت غیرمجاز منتشر کنند، باید جریمه‌های بسیار سنگینی پرداخت کنند. شاید این امر به نظر دشوار باشد ولی این امر اصلا مشکلی ندارد؛ زیرا از یک جا باید تاوان داد و درست شد.
محمدحسین توتونچیان، تهیه کننده موسیقی هم در پاسخ به این سوال که در صورت شکایت از رعایت نشدن قوانین کپی رایت در ایران، پرداخت حق و حقوق به چه صورت خواهد بود؟ پاسخ می‌دهد: اگر از اثر هنرمندی کپی صورت گرفته باشد، در وهله اول باید به دادگاه فرهنگ و رسانه مراجعه کند و سپس با ارجاع پرونده به کارشناس، بحث صورت گرفتن کپی اثبات شود. اگر بتوانند این امر را اثبات کنند، قاضی به سرعت برخورد می‌کند و در صورت عدم اثبات، مبرا خواهد شد.
«رعایت کپی رایت در ایران خوب است یا بد؟» بیان می‌کند: در نهایت به نفع موسیقی است؛ زیرا اگر هنرمند بداند که با کپی کردن از یک اثر چه داخلی و چه خارجی از او شکایت خواهد شد، یا خلاقیت به خرج داده و اثر اورجینال می‌سازد و یا اگر خلاقیت نداشته و توانایی ساخت اثر خالص را نداشته باشد، از عرصه تولید و ساخت موسیقی کناره می‌گیرد که این هم باز به نفع موسیقی است. زیرا کسانی که تخصصی ندارند حذف شده و افرادی که هنر واقعی دارند به روی کار می‌آیند و می درخشند.
او همچنین درباره ساز و کار پرداخت حقوق ناشی از کپی رایت در جهان توضیح می‌دهد: از فردی که در یک آلبوم موسیقی کمترین نقش موسیقایی را داشته است تا خود آهنگساز و تنظیم کننده و درواقع تمام کسانی که در تولید یک اثر صوتی نقش داشته‌اند، به نسبت درصدی از حقوق معنوی آن اثر بهره‌مند می‌شوند. درواقع هر سه ماه یا شش ماه یک بار یک برگ چک به آدرس هر کدام از این عوامل ارسال می‌شود و به میزان درصد درآمد حاصل از فروش اثر در کل پلتفرم‌های جهانی که مردم با پرداخت هزینه اندکی از امکانات آنها استفاده می‌کنند، به آنها پول پرداخت می‌شود. هر اثری که از این پلتفرم‌ها شنیده شود به تعداد هر بار پلی شدن، مبلغی به حساب تهیه کنندگان واریز شده و صاحبان آثار و موسیقیدان‌ها به این صورت همیشه چه در ایام خاص مثل کرونا و چه دیگر زمان‌ها می‌توانند کسب درآمد داشته باشند.
