لوریس چکناواریان: همه ارامنه ایرانی هستند/ اولین سینما، تئاتر و ارکستر را ارامنه در ایران راه انداختند
چکناواریان که ارمنی‌تبار است از ماجرای مهاجرت پدر و مادرش به ایران و نقشی که ارامنه در رونق بخشیدن به هنر در ایران ایفا کردند سخن می‌گوید.
ایران آرت: لوریس چکناواریان آهنگساز و رهبر ارکستر ایرانی شناخته شده کشورمان می‌گوید: همه ارامنه ایرانی‌اند و در پایه‌گذاری کشور ایران سهم داشته‌اند.
چکناواریان در گفتگو با ماهنامه تجربه در پاسخ به این سوال که خانواده شما در کشتار ارامنه از ارمنستان به ایران مهاجرت کرده‌اند ولی چرا شما با مهاجرت موافق نیستید، بیان کرد: خانواده‌ی من به ایران مهاجرت نکرده‌اند. آن‌ها به وطن خودشان برگشتند، چون ایرانی بودند. همه ارامنه ایرانی‌اند و در پایه‌گذاری کشور ایران سهم داشته‌اند.
خالق اپرای "رستم و سهراب" اظهار می‌کند: ایران درواقع یک جغرافیای بزرگ فرهنگی‌ست. شاه‌عباس و فتحعلی‌شاه اشتباه کردند که ارمنستان غربی را دادند به ترکیه و ارمنستان شرقی را به روسیه، با این سیاست اشتباه‌شان باعث کشته شدن میلیون‌ها ارمنی شدند و ما را از وطن اصلی‌مان جدا کردند. مادرم در یک گاری مخفی شد و به ایران آورده شد. پدرم هم درحالی‌که عموهاش را در زندان‌های شوروی کشته بودند فرار می‌کند به ایران و می‌رود بروجرد و عاشق مادرم می‌شود. تازه بماند که ازدواج‌شان هم ماجرا دارد. پدربزرگم مخالف ازدواج‌شان بود و هر دو فرار می‌کنند به تهران.
این آهنگساز در گفت‌وگو با زینب مرتضایی فرد می‌گوید: من در خانواده‌های گریخته از آن روزگارِ سخت بزرگ شدم. ارامنه به ایران که آمدند هرچه را از اروپایی‌ها یاد گرفته بودند با خودشان آوردند. اولین سینما، تئاتر، ارکستر و اروپا را در ایران راه انداختند، اما همه داستان‌های تلخی داشتند. یکی شوهرش را از دست داده بود، یکی فرزند و دیگری زنش را. داستان‌های تلخی که هرگز نمی‌توانستند فراموش کنند و مدام برای یکدیگر تعریف می‌کردند. کودکی‌ام گره خورد با واگویی خاطره‌های تلخی که گاه آرام و گاه با صدای بلند بزرگ‌ترها برای هم زمزمه می‌کردند. الان هم اگر بعد از آن همه سال بخواهم آن وقایع را تعریف کنم گریه‌ا‌م می‌گیرد. این همه سرنوشت تلخ پیش آمد به خاطر حماقت شاه‌عباس و فتحعلی‌شاه.
او در پاسخ به این سوال که آیا قبول دارید بخش عظیم تاریخ در اختیار آدم‌های وحشتناک است، بیان می‌کند: همیشه دنیا از این اتفاق‌ها دارد. از هیتلر و استالین گرفته تا بسیاری دیگر.
چرا سمفونی می‌نویسید وقتی هنوز کلی کار اجرانشده دارید و می‌دانید اجرا هم نمی‌شوند؟، چکناواریان در پاسخ به این سوال می‌گوید: من عجله‌ای برای اجرا شدن کارهایم ندارم. به نظرم هنرمند در طول عمرش زندگی نمی‌کند، زندگی او بعد از مرگش آغاز می‌شود و آن‌جاست که معلوم می‌شود کار ارزشمندی داشته که کسی بخواهد اجرایش کند یا خیر.
