انتقاد استاد امیرخانی از حذف صدای محمدرضا شجریان
استاد برجسته خوشنویسی گفت: اگر مثنوی قبل افطار استاد شجریان استفاده میشد، کدام شنوندهای در برابر آن زانو نمیزد؟ چه کسانی این مشق غلط را میدهند که این صدای آسمانی محدود شود؟
ایران آرت: آزاده جعفریان: نخستین نمایشگاه بینالمللی خوشنویسی راه ابریشم «رقص قلم» با حضور جمعی از اهالی فرهنگ، هنر، مسئولان و اهالی رسانه در فرهنگستان هنر افتتاح شد.
غلامحسین امیر خانی، هنرمند پیشکسوت عرصه خوشنویس در ادامه این مراسم اظهار کرد: خوشنویسی باید به عنوان یک میراث گرانقدر جایگاه خود را حفظ کند و شاگردان باید حقشناسی کنند. بر اساس سخن جامعهشناسان بزرگ، سه رکن دانش، کار و اخلاق در جهان اهمیت دارد. ما در دنیای امروز تامل و توجه را نداریم، زیرا سرعت این دوره این اجازه را به ما نمیدهد.
او عنوان کرد: توجه به این که اجداد فرهیخته از ما راضی هستند، بخشی از فرهنگ ما است. باید بدانیم که چقدر حق نعمت را ادا کردهایم و در همین راستا باید در نشستی علمی و فرهنگی و غیرسیاسی به این سوالات جواب دهیم.
این استاد خوشنویسی ادامه داد: بعد از جنگهای جهانی بشر به این نکته رسید که چه شد همدیگر را کشتیم؟ این نقص از کمبود اخلاق است. به همین خاطر است که باید خرد و اخلاق را سرلوحه قرار دهیم.
امیرخانی گفت: امکانات در کنار همت و شجاعت و احساس وظیفه میتواند کاروان زندگی را در جامعه به صحت برساند. آیا نیرومندی یک کشور به سیاست و سلاح است یا اندیشه و تربیت فرزندان، فرهیختگان و فرزانگان؟ چرا ما به استاد شجریان میدان ندادیم؟ اگر مثنوی قبل افطار استاد استفاده میشد، کدام شنوندهای در برابر آن زانو نمیزد؟ چه کسانی این مشق غلط را میدهند که این صدای آسمانی محدود شود؟
وی تاکید کرد: ما باید امکان رساندن صدای ناب را به گوشهای منتظر فراهم کنیم. امروز سخن از چین و راه ابریشم است. راه ابریشم مقدمهای است که مدیران، اندیشه را به جهانیان ارائه کنند که خوشبختانه آغوش جهانیان نیز برای این مهم باز باشد. در فرهنگ ما تک ستاره پیدا میشود، اما رشد به معنای مشارکت جمعی هنوز ایجاد نشده است. امروز باید کوشش کنند سازمان مللی از منتخبین فرهنگی به دور از سیاست تشکیل شود.
علیرضا اسماعیلی، سرپرست فرهنگستان هنر، ضمن خوشامدگویی به حضار و هنرمندان، ایام منتهی به زادروز استاد غلامحسین امیرخانی و استاد محمود فرشچیان، از اعضای پیوسته فرهنگستان هنر را، تبریک گفت و اینگونه آغاز سخن کرد: راه ابریشم مسیر زندگی است؛ مسیری که اقتصاد، فرهنگ و هنر، امنیت و سیاست در آن جلوههایی عالی از خود را در تاریخ پرفراز و نشیب بشر به نمایش گذاشتهاند. این مسیر تنها اقتصاد شرق و غرب دنیای قدیم را به هم متصل نساخته بود، بلکه جهان انسان شرقی را به جهان انسان غربی پیوند میداد. انسان غربی فقط در اقتصاد وامدار انسان شرقی نبود که در دانش و هنر نیز چشم به جهان انسان شرقی داشت. این سروری و سیادت از امنیت موجود در این مسیر برخاسته بود؛ امنیتی که حوزههای مختلف را در بر میگرفت. رواداری روی دیگر سکۀ رایج امنیت در راه ابریشم بود. همان نکتهای که حافظ شیرازی وجودش را آسایش دو گیتی دانسته است- با دوستان مروت، با دشمنان مدارا-.
او با تاکید بر اهمیت جایگاه خوشنویسی افزود: ملتهای کهن این مسیر مانند ایرانیان، هندیان و چینیان با این دو شاخصه توانستهاند از میان تمدنهای کهن باقی بمانند. از آنان تنها نام و اثری به یادگار نمانده، بلکه خود نیز باقی ماندهاند تا حال و آیندۀ جهان انسانی را بسازند. مهمترین هنرهای برآمده در این مسیر نیز از ظرافت و استحکام ابریشمین برخوردارند. خوشنویسی، نگارگری، کاشیکاری و معماری در سرزمینهای راه ابریشم با آنکه هنرهایی مستقل به نظر میرسند، اما مرتبط با هم هستند. هنرهایی که از شعر و ادبیات شرق به ویژه ادبیات پارسی بهره بردهاند.
علیرضا اسماعیلی راه ابریشم را، بهعنوان الگویی از سیاست، ادبیات و هنر برای ایرانیان معرفی کرد و گفت: اگرچه راه ابریشم با اقتصاد وارد عرصۀ تاریخ شد، اما این هنر و فرهنگ مردمان در مسیر آن است که میراثی عظیم را به جهان انسانی هدیه کرده است؛ میراثی که رنگ کهنگی نپذیرد و با گذشت روزگار ارزشهایش بیشتر نمایان میشوند؛ ارزشهایی که رهاوردهایی مانند صلح و امنیت را برای بشر به ارمغان آوردهاند. راه ابریشم از گذشته مسیری دوسویه بوده و در جهان معاصر هم مبادلات چند جانبه امری ضروری است. امیدواریم این مبادله و تفاهم در آینده در سایر بخشهای فرهنگ و هنر هم صورت پذیرد.
سرپرست فرهنگستان هنر با اشاره به اهمیت جایگاه اساطیر ایرانی در فرهنگ و هنر ایران خاطرنشان کرد: اگر در اساطیر ایرانی آمده که آرش کمانگیر برای تعیین حدود ارضی ایران جانش را چاشنی تیر در چلۀ کمان کرد، در عالم واقع نیز هنرمندان با هنرشان مرزهای فرهنگی ایران را ساختند؛ مرزهایی که از ورای قرنها و حوادث گوناگون همچنان پا برجایند. چه این مرزها را هنر و فرهنگ ساختهاند. مقولههایی که مرزهای برساختۀ بشری را برنمیتابند و با جان و روان انسانها سر و کار دارند. از جمله هنر خوشنویسی همچون خطی مرزی از شرق تا غرب آسیا را به یکدیگر متصل ساخته است؛ هنری که در مساجد و اماکن مذهبی بیشتر خودنمایی میکند؛ اماکنی که هنرمندان و معماران در کسب رضای خالق در آنها بیشتر هنرنمایی کردهاند. بیجهت نیست که عبادتگاهها در تمامی تمدنها و فرهنگها جلوه و شکوهی بیمانند دارند.
وی درپایان سخنان خود هنر خوشنویسی را هنری مقدس دانست و عنوان کرد: در این میان هنر مقدس خوشنویسی به جهت حرمت مجسمهسازی و تصویرگری در فرهنگ و تمدن اسلامی از اقبال بیشتری در اماکن دینی برخوردار بود. جز این، خوشنویسی تلاقی هنر و ادبیات است. در این هنر آنچه شاعران و ادیبان بر زبان جاری کردهاند، توسط خوشنویسان نگارشی زیبا یافتهاند. خوشنویسان با «رقص قلم»شان مفاهیم والای بر زبان آمدۀ شاعران و ادیبان و متفکران را مانایی بخشیدهاند. آنان به مدد حس زیباشناختی بشر در نهادینهساختن این مفاهیم کمک کردهاند. این هنر، صورت زیبایی از فکر و اندیشهای است که فرهنگ و تمدن اسلامی را ساخته است.
در ادامه حجتالله ایوبی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، با تشکر از همة کسانی که در برگزاری و شکلگیری این رویداد مهم کمک کردند و این روزهای خوب را پس از روزهای سرد و خاکستری کرونایی رقم زدند، گفت: همه ما دستاندرکاران این مراسم، از هر جایی که مشارکت داشتیم، زیبایی، شکوه و افتخارات این رویداد را به مناسبت زادروز استاد امیرخانی، به پیشگاه ایشان تقدیم میکنیم.