نگاهی به گروه راک ایرانی ِ گره؛
تعهد به ورژن اصلی: نعل به نعل
"گره" گروهی تشکیل شده از سهیل زرین کلک، هادی کیانی، شهروز گودرزی، آندره خاچیکیان، محمد نیک، نوید رهبر و بهزاد اشعاری است.
ایران آرت: ادیبهشت ماه امسال رقابت عجیبی در برگزاری کنسرت وجود دارد و دلیلش هم انتخابات پیشِ رو است. تمام گروهها و موزیسینها در تکاپو هستند که پیش از ماه خرداد و برگزاری انتخابات ریاستجمهوری، کنسرتشان را برگزار کنند تا تغییرات احتمالی بر کارشان تاثیری نگذارد. از گروههای جریان اصلی پاپ که بگذریم بسیاری از گروههای دیگر مانند: پالت، چارتار، کوارتت کاسته، کلون، نیوش، کوارتت سبو، مونهد و خیلیهای دیگر، اردیبهشت ماه را برای اجرای زنده انتخاب کردند. در میان رقابت تمام این گروهها با سبکهای مختلف و سابقههای کم و زیاد نام گروهی نه چندان قدیمی و کمتر شناختهشده هم وجود دارد؛ «گره». گروهی که اجراهای زنده خود را سال گذشته آغاز و در عمل موجودیت خود را اعلام کرد. سیامک قلی زاده در روزنامه امروز اعتماد نوشت: چنین رکوردهایی اصولا برای خوانندههای پاپ و گروههایی با رویکرد تولید موسیقی پرفروش و مردمی مطرح است. حالا گروهی چنین بازخوردی دریافت کرده که هیچ ارتباطی با آن طیف ندارد.
"گره" گروهی تشکیل شده از سهیل زرین کلک، هادی کیانی، شهروز گودرزی، آندره خاچیکیان، محمد نیک، نوید رهبر و بهزاد اشعاری، که کارش را با کاور کردن (بازنوازی) آثار راک (هارد راک و سافت راک و گاهی پاپ راک) و هوی متالِ جهان آغاز کرد. پس از آن هم به سرعت از برخی قطعاتشان در اجراهای زنده رونمایی کردند و حالا تعداد این قطعات هم در حال افزایش است. مخاطب ایرانی تشنه دیدنِ کنسرت گروههای بزرگ راک جهان است، همچنین آنهایی که موسیقی راک و متال را در دنیا دنبال کردند با گروههایی مانند متالیکا، آیرون میدن، سیستم آو داون، اسکورپیونز و بسیاری دیگر، گره خوردهاند. حالا که امکان حضور در چنین اجراهایی را ندارند همین که بتوانند در ایران کاور این قطعات را بشنوند برایشان غنیمت است. نگرش گروه در کاور کردن قطعات بسیار متعهد به ورژن اصلی است و در بیشتر موارد به اصطلاح نعل به نعل است. اعضای گروه شاید برای بسیاری از مخاطبان شناخته شده نیستند اما طرفداران و به اصطلاح خورههای راک و متال در ایران یک کلونی نسبتا بزرگ هستند که اتفاقا اعضای این گروه را به خوبی میشناسند. وجود چنین جمعی که موزیسینها و نوازندهها و حتی دیگر مخاطبانِ همسلیقه را میشناسند شانس بزرگی به راک استارهای ایرانی داده است. این دسته از مخاطبان، «فن» هستند البته نه فنِ یک موزیسین یا خواننده، بلکه طرفدار دو آتشه این استایل و ژانر موسیقی هستند و از بیشتر آرتیستهای این جمع حمایت میکنند. چنین جمعی، مخاطب اصلی نخستین کنسرتهای گره بودند. شاید گروههای دیگر هم کاور میکنند اما کیفیت این اجراها هم اهمیت دارد. اعضای گروه از تکنیکیترینهای ایران هستند. دیدن آنها روی صحنه در برج آزادی، تصویری فراتر از انتظار را رقم میزند. تمام آنچه از اجرای یک کنسرت راک در ایران به ذهن خطور میکند با دیدن این اجرا تغییر میکند. صدابرداری بینقص در اجراهای گره، همراه با اتمسفر مناسبی که سالن آزادی دارد مخاطب را به دنیایی دیگر پرتاب میکند. خوشبختانه این سالن در اختیار بسیاری از گروههای راک قرار گرفته و اتفاقا کاورنوازی هم در مقاطع مختلف توسط گروههای متفاوت روی صحنه رفته اما همیشه یک جای کار ایراد داشته است؛ کیفیت بدِ صدا، ضعف در نوازندگی، خوانندههایی که صرفا سلبریتی بودند. حالا گره با رقم زدن این استاندارد به همه ثابت کرده در آزادی میتوان صدابرداری خوب داشت و همچنین بازنوازی با کیفیت بالا، میتواند مخاطب زیادی داشته باشد. بسیاری گروهها به چنین کاری (کاور کردن) اعتقاد ندارند و آن را کسرِشأن خود میدانند غافل از اینکه بیشتر گروههای معتبر راک جهان کارشان را با تقلید از گروههای محبوبشان آغاز کردند و در ادامه راه خود را رفتند. حالا در ایران بسیاری از نوازندگان تازه کار از ابتدا میخواهند آثار خودشان را تولید کنند و اعتقادی به کاور ندارند. درست است که «کاوربند» بودن با کاور کردن کارهای مورد علاقه آن هم در ابتدای راه فرق دارد اما جای خالی هر دو در موسیقی ایران به خوبی حس میشود. گره تا اینجای کار به عنوان یک کاوربند موقعیت و موفقیت خوبی داشته است. اینکه بسیاری از گروهها برداشت خودشان از آثار را در کاور کردن ارایه میدهند مبحث دیگری است؛ ارزش هنری چنین کاری بیشک بیشتر از کاورِ نعل به نعل است اما این گونه برداشتها اصولا زمانی زیبا شده که در بالاترین سطح موسیقی جهان انجام شده است. اینکه گروههای ایرانی هم، چنین کاری انجام دهند با ارزش است اما نه در ابتدای کار. نکته دیگر اینکه به هیچ عنوان ارایه چنین آثاری مانند کاورهای مشابه نمیتواند چنین مخاطب گستردهای جذب کند. به نظر میرسد گره بیش از اینکه از پیش یک گروه باشند یک جمع بودند که با توجه موقعیت زمانی کنار هم جمع شدهاند اما نتیجه فراتر از انتظار بوده است چراکه پیش از باز شدن فضا و امکان اجرا در برج آزادی این گروه فعالیت خاصی نداشت. حالا آنها حضوری پرقدرت دارند و جای خالی وجود کاوربندی با کیفیت در موسیقی ایران پرکردهاند. با اینکه آنها به فکر تولید آثار خودشان هم هستند اما سیاست درستی برای عرضه کارهایشان را انتخاب کردند و در کنار چندین بازنوازی یکی از آثارشان را هم اجرا میکنند. تجربه نشان داده گروههای زیادی (حتی با حضور همین اعضا) وجود داشتند که آثاری با اشعار انگلیسی و سطح نوازندگی بالا ارایه دادند اما چنین مخاطبی نداشتهاند. دلیل هم واضح است: آثار غیرایرانی در این حوزه چند سرو گردن بالاتر است. همچنین فراموش نکنیم مخاطب این گروه به خاطر تجدید خاطره با آهنگهای مورد علاقه و خاطره انگیزشان تا این حد علاقهمند ظاهر شده است. نکته این است که دلیل اصلی استقبال از اجراهای گره کاور کردن آثار مهمِ دنیای راک است و نه هیچ چیز دیگر. گره نشان داده که حتما نیاز نیست به هر ضرب و زوری با برداشتن موتیفهای معروف ایرانی (کاری که گروههای تلفیقی زیاد میکنند) یا مشابهسازی آناتما و بلکفیلد و ردیوهد موسیقی دست دوم تولید کرد.