اولین خواننده زن که پس از انقلاب کنسرت برگزار کرد
میگوید اوایل دهه هفتاد در خانهها کنسرت برگزار میکرد تا اینکه فضا بازتر شد و توانست مجوز اجرا برای خانمها را بگیرد و راهشگای حضور بانوان در وادی موسیقی شود.
ایران آرت: با اینکه بعد از انقلاب خوانندگی بانوان در ایران عملاً ممنوع شد، اما به ایران آمد؛ چون اعتقاد داشت بستر کار، عشق و فعالیتش اینجاست. به کشورش برگشت و تلاش کرد تا در دنیای موسیقی جایی هم برای خانمها باز کند.
صحبت از پری ملکی است؛ یکی از معدود خوانندگان زن پس از انقلاب که محدودیتها و ممنوعیتها نهتنها جلوی فعالیتش را نگرفت، بلکه برای او به انگیزهای تبدیل شد تا در تمام این سالها با گامهای محکم و استوار در مسیر بازگشایی فعالیت بانوان در دنیای موسیقی قدم بردارد.
به گزارش همشهری، انتشار کتاب زندگینامه پری ملکی با عنوان "آوای یک زندگی" را بهانه کردهایم تا این بانوی جسور آواز ایران برایمان از فضای این روزهای موسیقی بانوان، کمیها و کاستیهای این دنیای کمتر شناخته شده و تأثیر موسیقی در محیط خانه و جامعه بگوید.
خواندن از چه زمانی برایتان جدی شد؟ یعنی از کی متوجه شدید که سرنوشتتان خوانندگی است؟
من از زمانی که خودم را شناختم شروع به خواندن کردم. خاطرم هست که کلاس اول دبستان بودم که برای نخستین بار در جمع همکلاسیهایم آواز خواندم. بعد هم مرتب در مسابقات و جشنهای مختلف مدرسه شرکت میکردم و مرتب جایزه میگرفتم.
خانوادهتان مخالفتی نداشتند؟
خیلی اطلاعی از این فعالیتهایم در مدرسه نداشتند. بعد که متوجه شدند هم فکر نمیکردند خواندن برای من تا این اندازه جدی باشد. درواقع خیلی خواننده شدنم را جدی نمیگرفتند. تا اینکه سرانجام برنامه اجرا کردم و کنسرت گذاشتم و آنها هم من و کارم را جدی گرفتند!
دقیقا این جدی شدن خوانندگی از کی اتفاق افتاد؟
خوانندگی برای من از همان ابتدا که در مدرسه میخواندم، خیلی جدی بود. اما از زمانی که ازدواج کردم، با تشویق و حمایتهای همسرم توانستم بهطور جدی بهدنبال یادگیری آواز بروم و فعالیتم را هدفمند کنم. همان زمان ایرج تیمورتاش از ترانهسرایان بزرگ آن دوره مرا به وزارت فرهنگ و هنر برد و آنجا با تعلیم زیرنظر استاد محمود کریمی، کلید کار حرفهای من زده شد. بعد چند سالی ایران نبودم و وقتی برگشتم زیرنظر استاد نصرالله ناصحپور، استاد علی جهاندار و امیر پایور آواز را ادامه دادم.
اتفاقا سؤال بعدی من درباره همین برگشتتان به ایران است. شما در فاصله سالهای 56تا 59 در انگلیس زندگی میکردید، وقتی به ایران برگشتید که انقلاب شده بود و فعالیت بانوان در حوزه موسیقی رسما ممنوع بود. چرا در آن دوره تصمیم گرفتید به ایران برگردید؟
راستش را بخواهید آن زمان بیشتر بهخاطر همسرم به ایران برگشتم. اما واقعیت ماجرا این است که بستر کار، فعالیت و عشق من اینجا بود. علاقه من به موسیقی سنتی اینجا میتوانست شکل بگیرد و شکوفا شود، برای همین با وجود اینکه در تمام این سالها همیشه میتوانستم خارج از ایران فعالیت کنم، اما هیچوقت ضرورت آن را احساس نکردم. چون موسیقی سنتی، موسیقی این کشور است و مخاطبان من اینجا هستند.
و ماندید و برای حضور خانمها در فضای موسیقی تلاش کردید. آنقدر که امروز شما را بیش از آواز و تدریس، به فعالیتتان برای بروز استعدادهای بانوان در این عرصه میشناسند. این راه را چطور طی کردید؟
خب اوایل انقلاب که حتی آقایان هم برای فعالیتهای موسیقایی با مشکل مواجه بودند، تکلیف ما کاملا مشخص بود. تا اینکه رفتهرفته کمی فضا مهیاتر شد و تا سال 1370 برخی خانمهای خواننده موفق شدند یکیدوکنسرت خصوصی برای خانمها برگزار کنند. اما من همیشه فکرم این بود که خانمها هم باید در این عرصه حضور داشته باشند. برای همین از اوایل دهه 70 تصمیم گرفتم برای خانمها اجرا بگذارم. تا یکیدوسال همراه با گروه نوازندهام در خانهها کنسرت برگزار میکردیم و در هر اجرا بهطور میانگین 100تا 150نفر مخاطب داشتیم. تا اینکه مسئولان وزارت ارشاد متوجه این فعالیتها شدند و پرسیدند چرا وقتی قرار است کنسرت برگزار کنی، به ما خبر نمیدهی؟ من هم در جوابشان گفتم چون اجازه نمیدهید! اجازه بدهید تا به شما هم خبر بدهم! آنها هم در آن دوره روی باز نشان دادند و گفتند بیا امتحان کن. نتیجه این شد که از همان زمان بهدنبال گرفتن مجوز رفتم. با اینکه خیلی سخت بود و ماهها دوندگی کردم، اما بالاخره توانستم بهعنوان نخستین بانوی خواننده، مجوز اجرا برای خانمها را بگیرم و راهگشای حضور بانوان در وادی موسیقی باشم. با این مجوز سال 74 نخستین اجرای قانونیام را در ورزشگاهی نزدیک تجریش برگزار کردم و تا سال 78 به اجرای کنسرت ویژه بانوان ادامه دادم. از آن سال به بعد هم با تغییر نگاه جامعه و فراهم شدن امکان همخوانی خانمها، کنسرتهایم را بیشتر به سمت کنسرتهای مشترک بردم و با همخوانی و همنوازی برای عموم مردم برنامه اجرا کردم.
این روزها مشغول چه کاری هستید؟ اجرای جدید ندارید؟
چرا، گروه خنیا بهمنماه با چند مهمان ویژه در فرهنگسرای نیاوران اجرا دارد. بهخاطر همان مشکلاتی که گفتم چند وقتی است که دیگر نمیتوانم برنامههایم را در تالار وحدت برگزار کنم. چون هیچوقت دلم نمیخواهد بلیت کنسرتهایم را گران بفروشم. دوست دارم مخاطبهایمان کسانی باشند که موسیقی را دوست دارند، نه کسانی که صرفا متمول هستند. بهخاطر هزینههای بسیار زیاد تالار وحدت، انشاءالله بهمنماه در در فرهنگسرای نیاوران پذیرای علاقهمندان به موسیقی هستیم.