خوانندههای نابلد در تلویزیون معروف میشوند
کیوان ساکت میگوید در چند دهه اخیر بیشترین لطمه به فرهنگ و هنر ایران را سازمان صدا و سیما وارد کرده است.
ایران آرت: کیوان ساکت که از آهنگسازان و نوازندگان برجسته موسیقی ایرانی به شمار میرود، معتقد است که برای ارتقای موسیقیهای اصیل و اندیشمندانه، نیاز به افتتاح شبکه اختصاصی موسیقی احساس میشود. خبرگزاری تسنیم گفتگویی با این آهنگساز و نوازنده انجام داده است که بخشهایی از آن را در ادامه میخوانید.
اوضاع موسیقی اصیل در تلویزیون را چگونه میبینید. آیا آنگونه که شایسته است به موسیقی اصیل ایرانی(موسیقی سنتی) پرداخته میشود. آیا مسیری که اکنون در تلویزیون دنبال میشود، در راستای حمایت از موسیقی اصیل ایرانی است یا در مقابله با آن.
در چند دهه اخیر بیشترین لطمه به فرهنگ و هنر ایران را سازمان صدا و سیما وارد کرده است. یکی از دلایل اصلیاش آگاه نبودن و آشنا نبودن تهیه کنندگان و مدیران این سازمان با مفاهیم و مبانی فرهنگ و هنر و به ویژه موسیقی ایران است. من بارها و بارها به جلسات بسیاری دعوت شدهام تا موسیقی و مبانی فرهنگی موسیقی را برای کسانی که در صدا و سیما کار میکنند، درس بدهم. اما متاسفانه آنچه ما گفتهایم تاثیر چندانی نداشته است. چیزی که من در این کلاسها برای تهیه کنندگان و مسئولان صدا و سیما میگفتم، شاید در یک دوره کوتاه مدت تاثیری داشته است اما لازمه تاثیر عمیق در این زمینه، آموزشِ درازمدت و مداوم است.
فقط در سایه آموزشهای مداوم و پیدرپی برای مدیران و تهیه کنندگان صدا و سیما است که ما میتوانیم انتظار داشته باشیم صدا و سیما و دیگر رسانههایمان، به فرهنگ و هنر واقعی بپردازند تا شاید در سایه چنین فعالیتهایی تاثیر فرهنگهای نامتعارف و دور از فرهنگ ایرانی بر جوانانمان را کمتر کنند.
در ساخت یک اثر موسیقی، آهنگساز بیشترین نقش را دارد و صاحب معنوی اثر محسوب میشود. به نظرتان رسانه ملی در جهت حمایت از صاحبان معنوی آثار موسیقی، گامهای درستی برداشته است؟
در رادیو و تلویزیون فقط به خواننده پرداخته میشود. در حالی که اگر آهنگساز و نوازندگان نباشند، خواننده چه چیزی را میخواهد بخواند.
کدام یک از خوانندگان را سراغ دارید که آهنگساز باشند و اثری ساخته باشند که در حافظه تاریخی مردم ما ماندگار شده باشد. ممکن است چند تن از خوانندگان، ملودیهای سادهای را ساخته باشند، ولی در واقع این آهنگسازان هستند که بار اصلی ساخت موسیقی را به دوش میکشند. این آهنگسازان هستند که موسیقیهای جدید را میسازند و قدم در راه فرهنگسازی میگذارند.
من بارها و بارها با شماره ۱۶۲ سازمان صدا و سیما تماس گرفتهام و به این نکته اعتراض کردهام که چرا فقط نام خواننده را برای معرفی آثار بیان میکنید و چرا نامی از آهنگساز که صاحب اصلی اثر است، آورده نمیشود. متاسفانه در این زمینه هم هیچگاه کار جدی انجام نمیشود.
نظرتان درباره خوانندگانی که به برنامههای پرمخاطب تلویزیون میروند چیست. در یک سال گذشته شاهد حضور خوانندگان تازهکارِ حوزه پاپ در برنامههای پرمخاطب تلویزیون بودهایم. به نظر میرسد این روند حتی به موسیقی پاپِ با کیفیت هم ضربه میزند. نظر شما در این باره چیست. در یک سال گذشته برخی از خوانندگان که حتی یک آلبوم رسمی هم در کارنامهشان نبود، به برنامههای پرمخاطب تلویزیون دعوت شدند.
متاسفانه در یک سال اخیر دیده شده که صدا و سیما از خوانندگانی حمایت کرده که کمترین سابقه ممکن در عرصه موسیقی را دارند. برخی از این خوانندگان که به برنامههای پرمخاطب تلویزیون هم دعوت شدهاند، حتی یک آلبوم هم منتشر نکرده بودند. وقتی این خوانندگان با آثاری که کیفیت پایینی دارند، به صدا و سیما میآیند و در برنامههای پرمخاطب جلوی دوربین مینشینند، طبیعی است که موسیقی سطحی به گوش مردم میرسد و آنها هم همین آثار را میشنوند.
مطمئنم که مافیای پنهانی در این کار دست دارد. قبلا هنرمندان و آهنگسازانی در صدا و سیما کار میکردند که اگر نامشان بر روی آلبومهای مختلف نمیآمد، آن اثر مجال انتشار پیدا نمیکرد. امروز این مسئله(گروکِشی) به شکل دیگری پدیدار شده است.
متاسفانه در عرصه موسیقی پاپ آثار بسیاری را شنیدهام که ملودیهایشان را از آهنگهای دیگر و جاهای دیگر گرفتهاند. حتی خوانندگانی که آثار وطنی میخوانند هم ملودیهایشان از جای دیگری گرفته شده است. بخش زیادی از ملودیهای موسیقی پاپ که امروز در کشورمان مجوز پخش میگیرند، از ملودیهای خوانندگانی ترکیهای گرفته شدهاند.
به هر حال نقش صدا و سیما در مشهور کردن خوانندهای که شاید خیلی هم جایگاه هنری نداشته باشد، بسیار جدی است.
حاضرید در تلویزیون نوازندگی کنید؟ شرایطتان برای این کار چیست؟
تلویزیون ملک شخصی کسی نیست. این سازمان مال من و مال همه هنرمندان ایران است. این سرزمین متعلق به همه مردم ایران است. اگر شرایطی باشد که شان فرهنگ و هنر رعایت شود، با کمال میل مایل به اجرا در تلویزیون رسمی کشورم هستم. فکر کنم دیگر هنرمندان هم همینگونه هستند و هدفشان معرفی موسیقی ایرانی به مردم است.
شما مولف آثار بسیاری در عرصه موسیقی هستید. آیا تلویزیون حقوق مولف را درباره آثار شما رعایت میکند؟
صدا و سیما بارها و بارها پیش آمده که آثار من و دیگر هنرمندان را پخش میکند و گمان نمیکنم که برای هیچ کدام از هنرمندان حقوق کپی رایت را رعایت کرده باشد.