روایت حسین علیزاده از شوریدگی کیهان کلهر
حسین علیزاده به بهانه سالروز تولد کیهان کلهر درباره شوریدگی این هنرمند و موفقیت خود و کلهر در نامزدی جایزه گرمی صحبت کرد.
ایران آرت: تقویم، تاریخ تولد کیهان کلهر را سوم آذر ماه 1342 نشان می‌دهد؛ هنرمند نام آشنای موسیقی ایران که نوای مسحورکننده کمانچه‌اش نه تنها برای ایرانیان بلکه برای بسیاری از علاقه‌مندان موسیقی ملل در آن سوی آب‌ها نیز آشناست. حسین علیزاده هنرمند برجسته موسیقی ایران که در آلبوم‌هایی چون "سرود مهر"، "ساز خاموش"، "زمستان است" و... با کلهر همکاری داشته، او را "هنرمندی شوریده" لقب داده است. علیزاده پیام تبریک خود را در زادروز این هنرمند اینگونه آغاز می‌کند: "ای مرد عاشق تولدت مبارک، تو خنیاگری هستی که همیشه ساز و دلت در مشتت است و این ارمغان گرانبها را همیشه به همه دنیا عرضه کرده ای. آرزوی سلامتی دارم و آرزو دارم سالیان سال بنوازی و همه دنیا از سازت لذت ببرند." گفت‌و‌گوی ندا سیجانی خبرنگار روزنامه ایران با حسین علیزاده به انگیزه سالروز تولد کیهان کلهر را در ادامه می‌خوانید.
اولین همکاری و آشنایی شما با استاد کیهان کلهر چه زمانی بود؟
فکر می کنم حدود 18 سال پیش بود. یک سالی بود که در امریکا زندگی می‌کردم و در دانشگاه مشغول تحصیل بودم و درآنجا با ایشان ملاقات داشتم. البته پیش ازاین با خانواده آقای کلهر آشنایی داشتم و دورا دور صدای ساز ایشان را شنیده بودم و یک شیدایی خاصی در نواختن داشتند که برای من جالب بود و مرا جذب می‌کرد. آن زمان که در امریکا بودم بسیاری از دوستان مشترکمان پیشنهاد دادند اجراهایی درامریکا و دیگر کشورها داشته باشیم که البته این اتفاق خیلی زود میسر شد و نخستین کنسرت مشترک ما با آقای پژمان حدادی و آقای کیهان کلهر برگزار شد. بعد از مدتی قرار بر این شد به اتفاق آقای شجریان، آقای کلهر و آقای همایون شجریان کنسرت‌های مشترک داشته باشیم که حدوداً 8 سال این برنامه‌ها پا برجا بود و بعد از آن در اروپا به اتفاق آقای مجید خلج و آقای کیهان کلهر کنسرت برگزار کردیم درواقع مجموعه کنسرت‌های بسیاری به شکل‌های مختلف در ایران و کشورهای دیگر انجام شد اما در حال حاضر مدتی است که این همکاری وجود ندارد.
آیا این عدم همکاری علت خاصی دارد؟
خیر. همکاری‌ها نمی‌تواند دائمی و همیشگی باشد به‌هرحال من و ایشان به‌دنبال کارهایی دیگر هم هستیم. مشغله‌های بسیاری که در زمینه‌های مختلف موسیقی دارم سبب شده فرصت کمتری داشته باشم و ایشان هم که تمام مدت سال در حال برگزاری کنسرت هستند.
استاد کلهر علاوه بر نوازندگی کمانچه تجربه‌ای هم در نواختن ساز سه تار دارند؛ باتوجه به سال‌ها تجربه شما در این ساز ارزیابی شما از نوازندگی سه تار ایشان چیست؟
آقای کلهر موسیقیدان برجسته و بسیار خوبی هستند و سلیقه خوبی هم در موسیقی دارند و با آنکه سه تار ساز دوم ایشان است نواهایی که با این ساز می‌نوازند بسیار خوش صداست.
آیا نسل امروز هم توانسته‌اند هنرشان را به جهان عرضه کنند؟
بله. کم و بیش در نسل جوان هم دیده می‌شود. موسیقی در دوره های مختلف به شکل‌های متفاوت عرضه شده است ، البته به شرط آنکه با هویت و فرهنگ ایرانی معرفی شود و به ریشه‌ها وصل باشد.
ارزش کاری استاد کلهر در موسیقی ایرانی را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه تعریفی از ایشان خواهید داشت؟
من کیهان کلهر را هنرمندی شوریده می‌دانم که قلبش همیشه در مشتش بوده و با یک آرشه آن عشق را شعله ور می‌کند. وقتی هنر به زبان حسی بیان شود نیاز به ترجمه ندارد و کیهان کلهر نمونه بسیار خوب این موضوع است و موسیقی او هیچ گاه نیاز به ترجمه نداشته است.
موفقیت‌های شما و آقای کلهر در عرصه موسیقی تا بدانجا بود که توانستید منتخب و نامزد جایزه گرمی باشید که این اتفاق بسیار خوبی در موسیقی ایران است اما متأسفانه تا به امروز هیچ گاه نتوانسته‌ایم این جایزه را دریافت کنیم.
جایزه گرمی تنها به کارهایی تعلق می‌گیرد که درامریکا تولید و منتشر شده است که تعداد آن نسبت به کارهایی که تولید می‌شود اندک است.اگر آثار خوبی در ایران یا اروپا تولید و منتشر شود نمی‌تواند درجایزه گرمی قرار گیرد.اما مسأله مهم این است که با وجود شرایط سیاسی بسیار تنگ بخصوص درارتباط با ایران و امریکا، موسیقی ایران در چند نوبت کاندیدای جایزه گرمی شده و مسائل سیاسی را کنار زده است. به‌نظر من هنرمندان موسیقی ایرانی در رقابت‌ها یا فعالیت در عرصه جهانی بسیار نادر بوده و تجربه کمتری نسبت به همه دنیا داشته‌اند. ما چهل سال رنج شرایط موسیقی ایرانی را در ایران داشته‌ایم و داریم و خارج از ایران شرایط به این صورت نیست و خیلی مواقع موسیقی که تولید می‌کنند از یک رهایی برخوردار است و نیاز به مجوز ارشادی ندارد.
ما قطعاً معتقد نیستیم هنر نزد ایرانیان است و بس، اما معتقد هم نیستیم که ایرانی‌ها افراد کند ذهنی هستند و تا جایی پیشرفت می‌کنند. در لابه لای این همه سال‌های سخت درایران نشان دادیم آقای اصغر فرهادی هم می‌تواند جایزه اسکار بگیرد. اما مسأله این است که آن‌طور که تمام دنیا هنر و موسیقی‌شان را به جهان معرفی می کنند ما نمی‌توانیم و دستمان بسته است یعنی نه راحت سفر می‌کنیم و نه کسان دیگری می‌توانند راحت به ایران سفر کنند و سد‌های زیادی برسر راه قرار دارد؛ با وجود این باید به دوستان ، همکاران و هنرمندان خسته نباشید بگویم. با وجود شرایط سختی که در ایران وجود دارد موسیقی ایرانی توانسته در عرصه جهانی و کل خاورمیانه طی این چند دهه بسیار مطرح شود و اگر شرایط سیاسی بهتر شود قطعاً از نظر فرهنگی و هنری موفق‌تر خواهیم بود.
