تخریب بناهای تاریخی کرمان لکه‌ی زشتی به چهره‌ی شهر
فعالان میراث فرهنگی کرمان می‌گویند سال گذشته دست‌کم ۱۰ خانه تاریخی در کرمان تخریب شده‌اند؛ بناهایی که نبودن‌شان امروز بافت تاریخی پیوسته این شهر را به لکه‌های تاریخی تبدیل کرده و هیچ نمادِ دیگری از بافت در دل کرمان باقی نگذاشته است.
ایران آرت:چند لکه تاریخی در بازار، کاروانسرا و یخدانِ کرمان را نشانی از گذشته این شهر می‌دانند و از خانه‌های تاریخی اسم می‌برند که با عنوان شناسایی نشدن زیر تیغِ لودرِ مالکانِ بناهای تاریخی فرو می‌ریزند، از خانه «تیمو» گرفته تا خانه قاجاری قرارگرفته در حریم مسجد ملک که بیش از صد سال زیر بارِ برف و باران و زلزله سر خم نکرد و با تیغِ لودر صاحبش با خاک یکسان شد.
به گزارش ایسنا، اکنون امید ابراهیمی - فعال میراث فرهنگی کرمان - در گفت‌وگو با ایسنا از احتمال تخریبِ یکی دیگر از بناهای واجد ارزش شهر و در عرصه بازار تاریخی و کاروانسرای وکیل کرمان خبر می‌دهد.
او نسبت به احتمال تخریبِ خانه یکی از طلافروشان قدیمیِ کرمان که گفته می‌شود جزو نخستین کسانی بوده که در دوره قاجار صنعت طلا را به کرمان وارد می‌کند، نیز هشدار می‌دهد و می‌گوید: هر چند این خانه در فهرست آثار ملی شناسایی نشده و احتمالا میراث فرهنگی مانند دیگر بناهای تاریخی تخریب‌شده آن را دلیلی برای کم‌کاری خود می‌داند.
او با تاکید بر این‌که هنوز برای نجات این خانه زمان هست، اشاره می‌کند: بهتر است تا مدیریت شهری و میراث فرهنگی قبل از تخریب کاملِ آن که اکنون در وضعیت چندان مناسبی به سر نمی‌برد، اقدام کنند.
او با اشاره به خانه‌های تاریخی تخریب‌شده در طول چند سال گذشته در کرمان، مانند خانه منسوب به «تیمو» و خانه کنار مسجد ملک که یکی از نخستین سکونت‌های انسان‌های اولیه را در خود جای داده، می‌گوید: هر چند این خانه‌ها بعضا به گفته میراثی‌ها حتی هنوز شناسایی نشده‌اند و به همین دلیل در فهرست آثار ملی هم به ثبت نمی‌رسند، اما برخی در حریم درجه یک و برخی از آن‌ها در عرصه بافتِ تاریخیِ باقی‌مانده قرار دارند.
ابراهیمی تاکید می‌کند: با پشت سر گذاشتن تخریب‌های رخ‌داده در طول چند سال گذشته در این شهر و تجربه‌هایی که متولیان شهر به دست آورده‌اند، از میراث فرهنگی و حتی مدیریت شهری انتظار می‌رود که ضوابط مشخصی برای نجاتِ خانه‌های قدیمی داشته باشند تا کرمان دیگر دچار این نوع تخریب‌های ناگهانی و شوکه‌کننده برای متولیان این دستگاه نشود.
او ادامه می‌دهد: خانه به مرز هشدار رسیده در کرمان، اکنون ستون‌های سنگی خود را از دست داده و بخش زیادی از آن دچار تغییر و تحول شده است، این تغییرات را حتی می‌توان از روی نقشه هوایی هم به راحتی متوجه شد.
او با بیان این‌که بیشتر بناهای تاریخی، املاک شخصی هستند که چون ثبت ملی نشده‌اند، نمی‌توان برای‌شان کاری انجام داد، ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد بهترین راه‌حل را در این دیده‌اند تا بتوانند بافت تاریخی شهر کرمان را در سکوت تخریب کنند و برج‌ها به جای آن بالا بروند، اتفاقی که در گودال خشت‌مال‌ها نیز رخ داد و سیتی‌سنتر در وسط بافت تاریخی کارمان در حال تکمیل شدن است.
این فعال میراث فرهنگی کرمان اما یکی از مهم‌ترین مشکلاتِ خانه‌های تاریخی را که مالکان‌شان قصد حفاظت از آن‌ها را دارند، هزینه زیادی می‌داند که مالکان برای مرمت بناهای خود نیاز دارند و می‌گوید: معمولا وام‌هایی که برای مرمت پرداخت می‌شوند، بازپرداخت‌های بدون استراحت دارند، به همین دلیل اکنون، مشکلِ صاحبانِ این بناها علاوه بر نبودِ ساز و کار مناسب برای مرمت بناهای خود، تامین بودجه و سرمایه برای مرمت نیز هست.
ابراهیمی با اشاره به این‌که از حدود ۱۰ سال قبل، بافت تاریخی شهر کرمان روبه فرسایش رفته و این وضعیت همچنان ادامه‌دار است، ادامه می‌دهد: واقعیتِ امروز بافت تاریخی کرمان به گونه‌ای است که امروز بسیاری از این خانه‌های نیمه‌مخروبه به اتباع بیگانه اجاره داده می‌شود و اغلب خانه‌های اعیانی متروکه نیز در دستِ کسانی است که ضایعات جمع‌آوری می‌کنند و این خانه‌ها را به انباری تبدیل کرده‌اند.
