عکاسی مد چگونه به وجود آمد؟
عکاسی مد یک شاخه مستقل در هنر عکاسی است که تاریخچه‌ای نسبتا طولانی دارد
ایران آرت: وقتی یک مجله مد را ورق می‌زنیم با تصاویر خیره کننده و جذابی روبرو می‌شویم که قبل از هر چیزی محصول صنعت عکاسی مداست. تصاویری که وظیفه تبلیغ و بازاریابی محصولات دنیای مد را دارند و از طریق ایجاد جذابیت‌های بصری مشتری را به سمت خود می‌کشند. اما عکاسی مد چیست و چه تفاوتی با دیگر شاخه‌های عکاسی به خصوص عکاسی تبلیغاتی دارد؟ عکاسی مد تاریخچه‌ای نسبتا طولانی دارد و تقریبا همزمان با ابداع عکاسی، عکاسی مد هم پا به عرصه گذاشته است. در ادامه با خواندن این مقاله که توسط مجله قرمز ترجمه و منتشر شده، با تاریخچه و چگونگی شکل گیری عکاسی مد و فشن آشنا خواهید شد.
عکاسی مد چیست؟
عکاسی مد همان طور که از نامش پیداست یک ژانر خاص از عکاسی است که به نمایش دادن لباس‌ها و دیگر عناصر فشن اختصاص دارد و برای مجلات مد و سایر رسانه‌هایی که فصد تبلیغ محصولات مد و فشن را دارند فعالیت می‌کند. فشن همیشه از پر مخاطب‌ترین شاخه‌های تبلیغات بوده است و مجلات مختلف مد هر یک زیبایی شناسی خاصی برای نمایش دادن لباس‌ها و عناصر مد داشته‌اند مثل عکاسی در فضاهای عجیب و غیرمعمول و اضافه کردن عناصر غیرمعمول برای ایجاد شوک در بیننده و جلب توجه او.
تاریخچه عکاسی مد
آغاز عکاسی مد تقریبا به همان روزهای اول ابداع عکاسی بازمی‌گردد. در سال ۱۸۵۶ آدولف براون کتابی را منتشر کرد که حاوی ۲۸۸ عکس از ویرجینیا اولدوینی Virginia Oldoini کنتس کاستیلیون (یک نجیب زاده توسانی در دربار ناپلئون سوم) منتشر کرد. او در این تصاویر در لباس‌های رسمی دربار ظاهر شده بود و همین اتفاق ویرجینیا اولدوینی را به اولین مدل در دنیای مد و فشن تبدیل کرد. نمونه‌های مشابه دیگری نیز از این سبک عکاسی مد در قرن نوزدهم موجود است اما تا شروع قرن بیستم این سبک از عکاسی جنبه تخصصی به خود نگرفت.
در دهه اول قرن بیستم بود که یک تحول مهم در صنعت چاپ موسوم به چاپ هافتون به عکاسان این اجازه را داد تا تصاویر عکاسی شده را در مجلات به چاپ برسانند و این اتفاق مصادف شد با الوین حضور تصاویر عکاسی شده در مجلات مد. اولین مجلاتی که به چاپ این تصاویر پرداختند مجلات فرانسوی و آمریکایی مثل هارپرز بازار و لا مد پرکتیک بودند اما تحول بزرگ در سال ۱۹۰۹ زمانی صورت گرفت که کنده نست Conde Nast مجله ووگ را خریداری کرد چاپ تصاویر عکاسی شده را سرلوحه کار خود قرار داد، پیش از این دوران نقاشی‌ها و تصویرسازی‌ها، عکس‌های غالب مجلات به خصوص مجلات مد بودند و هنوز عکاسی مد به دوران اوج خود نرسیده بود.
در سال ۱۹۱۱ لوسین ووگل سردبیر مجله ژاردین دو مد از ادوارد استیچن عکاس معروف آن زمان درخواست کرد تا فشن را به عنوان یک هنر در عکاسی به کار ببرد و تحولی در این صنعت پدید آورد. استیچن از لباس‌های مجلسی طراحی شده توسط پل پوآروتصاویری تهیه کرد که در همان سال در مجله هنر و دکوراسیون به چاپ رسیدند و عکاسی فشن مدرن دقیقا در همین زمان متولد شد. تصاویری که او تهیه کرد آن چنان کامل بودند که می‌شد کیفیت فیزیکی لباس‌ها را به خوبی در آن‌ها حس کرد و از این نظر تفاوت زیادی با تصاویر نقاشی شده و مجسمه‌واری داشتند که پیش از آن تحت عنوان عکاسی مد شناخته می‌شد.
با رقابت دو رقیب دیرینه در دنیای مجلات مد، یعنی ووگ و هارپرز بازار، دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ به دوره اوج و شکوفایی عکاسی مد تبدیل شد. عکاسانی مثل استیچن، هورست پی هورست و سسیل بیتون عکاسی مد را به شکلی از هنرهای زیبا تبدیل کردند که هنوز هم در زمره جذاب‌ترین شاخه‌های عکاسی قرار می‌گیرد. در میانه دهه ۱۹۳۰ که جنگ جهانی دوم در شرف وقوع بود تمرکز صنعت مد از اروپا به سمت آمریکا جلب شد، جایی که دو رقیب دیرینه یعنی ووگ و هارپرز بازار در حال فعالیت بودند. در سال ۱۹۳۶ مارتین مونکاسکی اولین تصویر مد را در ژست‌های اسپرتی در ساحل ثبت کرد که مورد توجه مجله هارپرز بازار قرار گرفت و این سبک از عکاسی را به عنوان سبک شاخص خود برگزید. پس از آن عکاسانی مثل ایروین پن، ریچارد آودون و لوییس دال وولف عکاسی مد دهه را شکل دادند و تاثیر آن‌ها تا دوران پس از جنگ دوم جهانی نیز پابرجا بود.
پس از جنگ دنیای مد دچار تغییرات زیادی شد، با اشغال پاریس، پیوستگی و ارتباط بین ایالات متحده و آمریکا از بین رفت و بسیاری از خانه‌های مد از بین رفتند یا به تعطیلی کشیده شدند. پس از این دوران عکاسی مد به خصوص نوع صنعتی و تبلیغاتی آن به ورطه‌ای از اغراق و بی‌هنری افتاد، مدل‌ها احساسات اضافی و بیهوده‌ای از خود نشان می‌دادند و ایده‌های عکاسی روز به روز بی‌معنی‌تر می‌شد. اما در موازات این کارهای بی‌ارزش هنرمندانی هم بودند که با ایده‌های جذاب و خلاقانه از نابودی عکاسی مد جلوگیری کردند.
عکاسی مد در دنیای معاصر
در دوره جدید هنرمندان متعددی به عنوان چهره‌های عکاسی مد شناخته می‌شود که از میان آن‌ها می‌توان به ماریو تستینو، استیو میزل، پیتر لیندبرگ و آنی لبوویتز اشاره کرد. در دهه‌های اخیر با ابداع اینترنت عکاسی مد محبوبیت و همه گیری بیشتری پیدا کرد و همه بدون آن که نیازی به خرید مجلات مد داشته باشند می‌توانند از تصاویر هنری و جذاب دنیای مد بهره مند شوند.
