مهدی یزدانی‌خرم: فشارهای سیاسی دلیل تعطیلی جوایز ادبی بود
هر جایزه‌ای در سراسر دنیا برگزار شود انبوهی ناراضی دارد و اندکی راضی.
ایران آرت: مهدی یزدانی خرم، نویسنده و منتقد شناخته‌شده‌ای در حوزه ادبیات ایران در سال‌های اخیر است. از جوایز ادبی پرتعدادی که رمان‌های او از آن خود کرده‌اند که بگذریم او سابقه حضور در ترکیب هیأت داوران جایزه منتقدان و نویسندگان مطبوعاتی را هم دارد که در نوع خودش جایزه مهمی به حساب می‌آمد. آن جایزه اما تعطیل شد و حالا خبر رسیده یزدانی‌خرم و جمع زیادی از اعضای هیأت داوران جایزه تعطیل‌شده در جمع هیأت داوران جایزه «احمد محمود» هم حضور دارند. با او درباره علت تعطیلی جایزه‌های ادبی در ایران و البته این موضوع که چرا جوایز ادبی در ایران به جای اعتباردادن به برندگانشان بیشتر از نام آنهاست که اعتبار می‌گیرند، گپ کوتاهی زدیم.
یزدانی‌خرم درباره تعطیلی جوایز ادبی می‌گوید: افول جوایز ادبی در ایران سه دلیل عمده دارد. دلیل اول سیاست‌های مغرضانه دولت سابق بود که با برنامه اندیشیده‌شده به‌طور همه‌جانبه به این جوایز فشار آورد؛ فارغ از این‌که سعی می‌کرد برای جوایز ادبی و هیأت داوران پرونده‌سازی سیاسی کند، همکاری لازم را برای برگزاری مراسم اهدای جوایز در سالن‌ها و موسسه‌ها انجام نمی‌داد. همیشه هم که نمی‌شود در زیرزمین کار کرد. نکته بعدی این بود که اصولا در هشت‌سال دولت‌های نهم و دهم یک افسردگی عمومی تمام ارکان ادبیات در ایران را فراگرفت. این امر به جوایز ادبی هم تسری پیدا کرد. نکته بعدی هم البته مشکلات مالی بود. بیشتر این جایزه‌ها اسپانسر نداشتند. به‌عنوان مثال مرحوم بی‌نیاز فارغ از جایزه مهرگان از جیب خودش برای برگزاری بسیاری از جوایز هزینه می‌کرد.
او افزود: نمی‌شد به این شکل هیأتی جوایز را برگزار کرد. این جوایز نیازمند سازوکاری بود تا داوران بتوانند دستمزد بگیرند. هر چند حواشی هم در این بین زیاد بود. هر جایزه‌ای در سراسر دنیا برگزار شود انبوهی ناراضی دارد و اندکی راضی. وقتی جایزه نوبل به باب دیلن داده شد در ایران بیش از آکادمی زبان‌ها به شکایت باز شد.
او در ادامه گفت: فارغ از این مشکلات دلسردی و پرونده‌سازی سیاسی که برای این جوایز مخصوصا جایزه گلشیری، جایزه منتقدان، تا حدود جایزه روزی روزگاری، جایزه یلدا و یکی دو جایزه دیگر تأثیر زیادی بر وضع به وجود آمده داشت.
یزدانی‌خرم در پایان درباره جایزه تازه تأسیس «احمد محمود» و تلاش‌های صورت گرفته برای جلوگیری از تکرار تجربه تلخ جوایز ادبی دیگر هم گفت: آنطور که آقای محمدی اعلام کرده این جایزه اسپانسرهایی جذب کرده است. از سوی دیگر شرایط تغییر کرده و در این فضا بهتر می‌شود کار کرد. به علاوه باید بگویم من آدم خوشبینی هستم و معتقدم برگزاری جوایز ادبی که دبیرخانه و سازوکار مشخصی دارند تأثیرات مثبت خود را بر عرصه ادبیات کشور خواهد گذاشت.
این گفت‌وگو را سامان آسمانی در روزنامه شهروند انجام داده است
