کدام نویسندگان زن برنده نوبل ادبیات شدند؟

«هان کانگ» نویسنده اهل کره جنوبی نام خود را به عنوان هجدهمین زن برنده نوبل ادبیات ثبت کرد.

ایران آرت: آکادمی سوئدی نوبل در روز پنجشنبه «هان کانگ» نویسنده اهل کره جنوبی را برای «نثر شاعرانه‌اش که آسیب‌های تاریخی را شامل می‌شود و شکنندگی زندگی انسان را آشکار می‌کند» به عنوان برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۲۴ معرفی کرد و به این ترتیب این نویسنده ۵۳ ساله علاوه بر اینکه در کشورش به نخستین نویسنده برنده جایزه نوبل ادبیات تبدیل شد، عنوان هجدهمین زن برنده این جایزه را نیز کسب کرد.

«هان»‌ بیشتر برای رمان «گیاهخوار» که در سال ۲۰۰۷ در کره جنوبی منتشر شد و در سال ۲۰۱۶ جایزه بوکر بین‌الملل را برای او به ارمغان آورد شناخته می‌شود.

با این حال بر اساس گزارش «نیویورک‌ تایمز»، انتخاب «هان کانگ»‌ به عنوان برنده نوبل ادبیات غافل‌گیرکننده بود؛‌ چراکه پیش از اعلام برنده امسال بر اساس پیش‌بینی‌های مردم «کان ژو»‌،‌ نویسنده آوانگارد چینی از شانس بالایی برای دریافت این جایزه برخوردار بود.

به گزارش ایسنا، پیش از «هان کانگ»، «آنی ارنو»‌ نویسنده نامدار فرانسوی، زنی بود که در سال ۲۰۲۲ میلادی به عنوان برنده نوبل ادبیات انتخاب شده بود

«آلیس مونرو» در سال ۲۰۱۳، «سوتلانا الکسی‌یویچ» در سال ۲۰۱۵ و «اولگا توکارچوک» در سال ۲۰۱۸ و «لوییز گلوک» شاعر آمریکایی که در سال ۲۰۲۳ درگذشت در سال ۲۰۲۰ به عنوان برنده نوبل ادبیات انتخاب شدند.

دیگر چهره‌های ادبی زن برنده نوبل ادبیات از سال ۲۰۰۰ به بعد «الفریده یلینک» (۲۰۰۴)، «دوریس لسینگ» (۲۰۰۷) و «هرتا مولر»  در سال ۲۰۰۹ هستند.

با نگاهی به فهرست برندگان جایزه نوبل ادبیات متوجه می‌شویم در سال‌های اخیر توجه این جایزه به زنان نویسنده بیش‌تر شده؛ به طوری که در سال‌های قبل‌تر فاصله انتخاب زنان در این جایزه طولانی‌تر بود. دیگر نویسندگان زن برنده نوبل ادبیات که از سال ۱۹۰۱ اهدا می‌شود و تا کنون بیش‌تر برگزیدگانش مردان بوده‌اند به این شرح‌اند: «ویسواوا شیمبورسکا» (۱۹۹۶)، «تونی موریسون» (۱۹۹۳)، «نادین گوردیمر» ۱۹۹۱)، «نلی زاکس» (۱۹۶۶) ، «گابریلا میسترال» (۱۹۴۵)، «پرل باک» (۱۹۳۸)، «زیگرید اوندست» (۱۹۲۸)، «گراتزیا دلدا» (۱۹۲۶) و «سلما لاگرلوف» (۱۹۰۹). 

سلما لاگرلوف سوئدی نخستین زنی بود که در سال ۱۹۰۹ یعنی هشت سال پس از اعطای اولین نوبل ادبیات موفق شد این افتخار را برای جامعه زنان کسب کند. نویسندگان زن برای دریافت دومین جایزه‌ نوبل ادبیات ۱۷ سال انتظار کشیدند. «گراتزیا دلدا» نویسنده‌ ایتالیایی بود که در سال ۱۹۲۶ نوبل ادبیات را از آن خود کرد. «زیگرید اوندست» از نروژ سومین زن برنده نوبل سه سال بعد این جایزه را گرفت و «پرل باک» نویسنده آمریکایی بود که ۱۰ سال بعد از آن در سال ۱۹۳۹ برای شرح روشن زندگی در چین برنده نوبل ادبیات شد.

پنجمین جایزه‌ نوبل ادبیات برای زنان در سال ۱۹۴۵ به شاعری شیلیایی به نام «گابریلا میسترال» رسید. در سال ۱۹۶۶ «نلی زاکس» شاعر و نمایشنامه‌نویس سوئدی برگزیده‌ نوبل شد و در سال ۱۹۹۱ نام «نادین گوردیمر» به عنوان هفتمین برنده زن نوبل ادبیات اعلام شد. پس از او «تونی موریسون» به عنوان اولین زن آفریقایی آمریکایی در سال ۱۹۹۳ جایزه‌ نوبل را به دست آورد. به فاصله‌ سه سال از خالق رمان «معشوق»، شاعری مطرح از کشور لهستان به نام «ویسواوا شیمبورسکا» که در فوریه ۲۰۱۲ از دنیا رفت، جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرد.

نویسنده‌ زن بعدی که موفق به دریافت مهم‌ترین جایزه‌ ادبی جهان شد، «الفریده یلینک» بود. سه سال پس از او «دوریس لسینگ»، نویسنده انگلیسی جایزه‌ نوبل ۲۰۰۷ را به خانه برد. «هرتا مولر» آلمانی عنوان برنده‌ سال ۲۰۰۹ این جایزه‌ عرصه ادبیات را یدک می‌کشد. «آلیس مونرو» نویسنده ۸۹ساله کانادایی نیز در سال ۲۰۱۳ موفق به کسب این جایزه شد.

سال گذشته «یون فوسه» نمایش‌نامه‌نویس و رمان‌نویس نروژی را برای «نمایشنامه‌ها و نثرهای بدیع او که صدای  ناگفتنی‌هاست» به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۳ معرفی کرد.