محمدرضا ترکی درباره وضع وخیم پاکیزه‌نویسی می‌گوید
شلخته‌ها فریاد استاد را درآوردند
محمدرضا ترکی می‌گوید بهتر است به جای درست‌نویسی از پاکیزه‌نویسی سخن بگوییم و سنگ بزرگ که نشانه نزدن است برنداریم و شعار نشدنی ندهیم.
ایران‌آرت: محمدرضا ترکی می‌گوید بهتر است به جای درست‌نویسی از پاکیزه‌نویسی سخن بگوییم و سنگ بزرگ که نشانه نزدن است برنداریم و شعار نشدنی ندهیم.
این استاد دانشگاه و شاعر در گفت‌وگو با ایسنا درباره وضعیت درست‌نویسی اظهار کرد: متاسفانه نظام آموزشی ما در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها به گونه‌ای نیست که درست‌نویسی را به شیوه مناسب به درس‌خوانده‌های ما بیاموزد یا حتی ضرورت درست‌نویسی را برای آن‌ها تبیین کند. نرم‌افزارهایی که اخیرا برای تشخیص درست و غلط طراحی شده‌اند و می‌توانند خطاهای نوشتاری را تا حدودی به نویسنده تذکر بدهند هنوز در جامعه ما شناخته نشده‌اند یا رواج و مقبولیت لازم را نیافته‌اند.
او گفت: روزنامه‌ها، نشریات و رسانه‌های فراگیر ما برای رعایت درست‌نویسی به نویسندگان و ویراستاران قوی‌تری نیاز دارند که متاسفانه در همه جا حضور ندارند. کار در برخی رسانه‌ها با کمال تاسف به دست کسانی افتاده است که نه خودشان دانش و آگاهی درستی از مبانی زبان دارند و نه حاضرند به توصیه متخصصان و حتی مراجع رسمی و علمی از قبیل فرهنگستان گوش بسپارند. موج تخریب‌ها و به مسخره گرفتن پیشنهادهای فرهنگستان عمدتا از سوی همین‌ها راه می‌افتد.
ترکی در ادامه افزود: این افراد معمولا از اجتهادهای شخصی خودشان در کاربرد کلمات، اصطلاحات و شیوه خط استفاده می‌کنند. اگر بنا باشد که سرنوشت زبان به سلیقه و دلبخواه اشخاصی که فاقد دانش و تجربه زبانی لازم هستند سپرده شود قطعا نتایج مطلوبی به بار نخواهد آمد.
این استاد دانشگاه با بیان این‌که یکی از مشکلات ما افراط در محاوره‌نویسی به بهانه ایجاد صمیمیت نوشتاری است، گفت: محاوره‌نویسی افراطی در فضای مجازی و حتی متون خبری و گزارش‌هایی که در وبگاه‌ها منتشر می‌شوند قطعا به زبان فارسی معیار لطمه می‌زند. زیانبارترین نوع این محاوره‌نویسی‌ها در زیرنویس‌های تلویزیون به ویژه برنامه‌های کودک و نوجوان اتفاق می‌افتد. بچه‌ها چون قدرت تشخیص گونه رسمی و معیار زبان را به طور کامل ندارند ممکن است زبان به‌کاررفته در این زیرنویس‌ها را زبان معیار تصور کنند و در نوشته‌های خودشان همین شیوه را به کار ببرند.
او یادآور شد: مشکل دیگر این است که مرزهای درست و غلط همیشه و همه جا و برای همه روشن نیست. کلمات و تعبیراتی را که برخی درست می‌پندارند ممکن است از نظر کارشناسان غلط باشد و برعکس.
ترکی با بیان این‌که باید بپذیریم درست‌نویسی در حد عالی آن برای ما هدف تقریبا دست‌نیافتنی است، ادامه داد: بهتر است که ما توقع‌مان را کمی پایین بیاوریم و به جای درست‌نویسی از پاکیزه‌نویسی سخن بگوییم، باید بپذیریم که درست‌نویسی در حد عالی آن در رسانه‌های فراگیر امروز برای ما یک هدف تقریبا دست‌نیافتنی است یا اگر بدبین نباشیم هدفی است که به دشواری حاصل می‌شود. بهتر است سنگ بزرگ که نشانه نزدن است برنداریم و شعار نشدنی ندهیم.
او همچنین تأکید کرد: در زمانه ما همین که یک رسانه نوشتاری از شلخته‌نویسی پرهیز کند، رسم‌الخط فرهنگستان را رعایت کند، در کاربرد اصطلاحات فرنگی افراط نکند، واژه‌های نامانوس عربی را بی‌دلیل به کار نبرد، دنبال سره‌گرایی و گسترش تعصب‌های زبانی نباشد و تصور نکند که کاربرد واژگان مانوس عربی و تعبیرهای جاافتاده و رایج فرنگی گناه کبیره است، به بهانه شتاب در تنظیم خبر یا ایجاد صمیمیت نوشتاری محاوره‌نویسی را رواج ندهد، حداقل‌های لازم را در ویرایش رعایت کند و گوشه چشمی هم به معادل‌های پیشنهادی فرهنگستان داشته باشد، یک رسانه پاکیزه‌نویس است و باید از او تقدیر و تشکر کرد.
