سامانه تازه صدور مجوز اجرای تئاتر گیج کننده یا ترسناک!
هرچند کرونا و پیامدهای آن دیگر توانی برای جامعه تئاتری باقی نگذاشته تا درباره دیگر مشکلات‌شان اعتراضی کنند، اما در همین وضعیت هم گاهی پچپچه‌هایی درباره بعضی نارضایتی‌ها شنیده می‌شود. یکی از این نارضایتی‌ها، سامانه جدیدی است که برای صدور مجوز اجراها راه‌اندازی شده است.
ایران آرت:گروه‌های نمایشی که در چند وقت اخیر برای اجرای آثار خود اقدام کرده‌اند، متوجه شده‌اند که مراحل صدور مجوز در قیاس با گذشته تغییر کرده و حالا همه چیز از طریق یک سامانه تازه انجام می‌شود اما از آنجا که هیچ اقدامی برای معرفی این سامانه انجام نشده است، گروه‌های نمایشی و سالن‌های اجرا اطلاعات بسیار مبهم و ناقصی درباره آن دارند و تعدادی از آنان در گپ و گفت‌های دوستانه اعلام کردند که با وجود این سامانه، گیج و سردر گم‌شان کرده است.
به گزارش ایسنا، هرچند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از مدت‌ها قبل اعلام کرده که هدفش کاهش ترددهای حضوری و کاهش صدور مجوزهای غیر ضروری است، ولی ابهام‌های زیادی که درباره این سامانه وجود دارد، در آغاز این نگرانی را ایجاد کرد که این سامانه به نهادهایی خارج از وزارت ارشاد تعلق داشته باشد و این پرسش بزرگ مطرح شد که چه کسانی خارج از ارشاد مسئولیت صدور مجوز را بر عهده گرفته‌اند. این نگرانی و البته ابهام‌ها و پرسش‌های زیادی که اهالی تئاتر با آن رو به رو هستند، سبب شد تا ایسنا از چند و چون راه‌اندازی این سامانه گزارشی تهیه کند.
در گام نخست سراغ سید وحید فخر موسوی، رییس شورای نظارت و ارزشیابی، رفتیم.
او درباره دلیل وجودی این سامانه می‌گوید: از دو سال پیش روی سامانه جامع صدور مجوز اجرای نمایش‌ها کار شده و در حال حاضر همه مراحل صدور مجوز به آن منتقل شده است. به این معنا که دریافت متن، هماهنگی تاریخ بازبینی، دریافت سی دی پوستر و ... که پیش از این از طریق مراجعه حضوری به دفتر شورای نظارت و ارزشیابی در مرکز هنرهای نمایشی انجام می‌شد، حالا همه از طریق سامانه انجام می‌شود.
اجازه نمی‌دهیم کار گروه‌های نمایشی روی زمین بماند
فخر موسوی اضافه می‌کند: البته سامانه هنوز کامل نشده است و بعضی از سالن‌ها هم هنوز روی خط آن قرار نگرفته‌اند. به همین دلیل اجازه نمی‌دهیم کار گروه‌های نمایشی روی زمین بماند و اگر گروهی نتواند کار خود را از طریق سامانه جلو ببرد، مراحل صدور مجوز اجرایش را همچون گذشته به صورت دستی انجام می‌دهیم.
رییس شورای نظارت و ارزشیابی درباره کُند شدن روند تبلیغات نمایش‌ها به دلیل وجود این سامانه جدید می‌گوید: گروهی که کارش در بازبینی پذیرفته شود، مشکلی برای تبلیغات جزیی ندارد. ضمن اینکه تا یک ماه آینده همه سالن‌ها روی خط سامانه جامع قرار می‌گیرند و روال کارها سرعت پیدا می‌کند.
فخر موسوی درباره صدور مجوز پوستر و بروشور نمایش‌ها که ظاهرا یکی از مواردی است که مورد نقد گروه‌های نمایشی قرار گرفته، توضیح می‌دهد: مجوز این دو بخش از طریق واحد تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می‌شود اما در هر حال اجازه نمی‌دهیم کار بچه‌های تئاتر دچار مشکل شود.
سامانه فی نفسه خوب است اما این سامانه گیج‌مان کرده
اما گپ و گفت ایسنا با بعضی از گروه‌هایی که این روزها مشغول آماده‌سازی نمایش‌های خود هستند، نشان می‌دهد که آنان فی‌نفسه با این سامانه مشکلی ندارند و وجود آن را مفید می‌دانند بویژه که با وجود این سامانه، همه چیز ثبت می‌شود و از حالت شفاهی بیرون می‌آید ولی مشکل آنان با نحوه سرویس‌دهی آن است که به باورشان، روند کار را کُند و سخت‌تر از قبل کرده و این در حالی است که قرار بوده این سامانه، کارها را سریع‌تر و آسان‌تر جلو ببرد.
آنان یادآوری می‌کنند که برای یک گروه تئاتری که تازه مجوز گرفته، پروسه تبلیغات، امری حیاتی است که سرنوشت کار را رقم می‌زند اما از آنجاکه هنوز ساز و کار این سامانه روی روال نیفتاده، روند تبلیغات با مشکلات اساسی رو به روست چراکه در سیستم پاسخ‌دهی آنلاین، مشخص نیست طرف حساب شما چه زمانی آنلاین است در حالیکه اگر در لحظه جواب گروه را بدهند، وجود چنین سامانه‌ای می‌تواند مفید باشد.
علاوه بر این، آنها معتقدند در شیوه جدید پروسه دریافت مجوز برای انتشار تیزر تبلیغاتی پیچیده است و به طور واضحی برای سالن‌ها و گروه‌های نمایشی توضیح داده نشده است.
مجموعه این ابهام‌ها سبب شد تا با حمید کرمی، مسئول این سامانه نیز صحبت کنیم.
هدف وزارت ارشاد کاهش ترددهای حضوری است
او در آغاز درباره دلیل راه‌اندازی آن چنین توضیح می‌دهد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حذف تردد ارباب رجوع، پنجره واحدی را طراحی کرده است که از طریق آن تمام بخش‌هایی که نیازمند مجوز هستند، شامل کتاب، فیلم، موسیقی، نمایش و ... برای دریافت مجوزهای خود اقدام کنند. یکی از این پنجره‌ها هم سامانه صدور مجوز اجرای نمایش است.
او ادامه می‌دهد: برای ورود و ثبت‌نام در این سامانه دو حالت وجود دارد؛ یکی برای اجرا در سالن‌های تئاتر و دیگری برای اجرا در فضای باز که به آن اجراهای محیطی گفته می‌شود.
کرمی درباره نحوه ثبت‌نام برای دریافت مجوز در هر دو شکل از اجراها می‌گوید: در مورد نمایش‌های محیطی، کارگردان، خود از طریق درگاه اقدام و ثبت نام می‌کند اما در مورد اجراهای داخل سالن، کارگردان به سالن مراجعه می‌کند. سالن پیش از این در سامانه ثبت‌نام کرده است. برای سالن‌های دولتی، ما کلمه کاربری و رمز عبور را درست می‌کنیم اما سالن‌های غیر دولتی که ساختار موسسه دارند، شناسه ملی دارند که خودشان با همین شناسه ثبت نام و نماینده‌ای را مشخص می‌کنند. به طوری که برای ثبت هر تقاضایی، همچون رمز دوم بانک‌ها، هر بار به تلفن همراه این نماینده، رمز عبور ارسال می‌شود.
مدیر سامانه جامع اضافه می‌کند: سالن‌های نیمه خصوصی مانند خانه‌های فرهنگ، سینماها و ... نیز از ارگان بالادستی یا همان بهره‌بردار خود نامه می‌گیرند و آن بهره‌بردار را معرفی می‌کنند و با درج یکسری از اطلاعات مانند کد ملی، شماره تلفن همراه و ... در سامانه ثبت نام می‌کنند.
مجوز تیزرهای تئاتر از طریق دفترهای تبلیغاتی صادر می‌شود
او با ارایه توضیحاتی درباره روند صدور مجوز برای آثار نمایشی در این سامانه می‌گوید: این سه گروه در آغاز فایل PDF پی دی اف متن را بارگذاری و گروه خود را هم معرفی می‌کنند. سپس کارشناس، کار را می‌بیند و مجوز را در سامانه صادر می‌کند. این مجوز به سالن می‌رود و در ادامه پنجره‌ای برای تبلیغات کار باز می‌شود. در این مرحله گروه‌های نمایشی پوستر و بروشور خود را بارگذاری می‌کنند که کارشناس وزارت ارشاد این اقلام را بررسی می‌کند.
کرمی درباره صدور مجوز برای دیگر اقلام تبلیغی هم توضیح می‌دهد: گروهی که تیزر یا بیلبورد دارد، باید به یکی از کانون‌های تبلیغاتی که از وزارت ارشاد مجوز دارند، مراجعه کند و از آنها مجوز بگیرد و سپس این مجوز را در سامانه ثبت کند.
او در پاسخ به این پرسش که چرا مجوز تیزر همچون قبل از سوی مرکز هنرهای نمایشی صادر نمی‌شود، توضیح می‌دهد: تیزر تئاتر به اداره تبلیغات وزارت ارشاد مربوط می‌شود که کارمندشان با ما در ارتباط است.
کرمی در پاسخ به انتقاد گروه‌های نمایشی مبنی بر کُند شدن روند کارها در این شکل تازه، می‌گوید: بین بازبینی و صدور مجوز نهایتا یکی دو روز فاصله می‌افتد اما مدیریت شواری نظارت و ارزشیابی این اختیار را دارد که اگر گروهی برای دریافت مجوزش عجله داشت، این مراحل به صورت دستی انجام شود. با این حال هدف تمام سازمان‌های دولتی، کاهش مراجعه افراد است.
بعضی انتقادها به دلیل تفاوت ساعات کاری است
مدیر سامانه یادآوری می کند: بعضی از انتقادها به دلیل تفاوت ساعات کاری سالن‌های اجرا با بخش اداری است. به این معنا که بعد از وقت اداری یا عصر پنجشنبه دیگر بخش اداری تعطیل است . اینها مشمول زمان‌دهی مدیریت آن مجموعه است که باید10 روز پیش از اجرا کارها را دنبال کنند. مشکل دیگر این است که ساعت کاری ما با سالن‌ها متفاوت است. سالن‌ها عصرها کار می‌کنند و ما صبح‌ها . بخشی از اینها ضعف مدیریت‌هاست. اگر مدیر مدیر باشد، می‌داند که باید در وقت اداری، اقدام کند. قانونا تمام اینها برای این است که کارها را سریع‌تر و سالم‌تر پیش ببریم.
از تغییر می‌ترسیم
کرمی به دو موضوع اشاره می‌کند؛ ترس از تغییر و نیز اشکالاتی که سامانه دارد و در ادامه توضیح می‌دهد: ما معمولا در برابر سامانه‌ای شدن امور، مقاومت داریم که ریشه آن در ترس از تغییر است. از سوی دیگر سامانه ما هم قدری اشکال دارد که بتدریج در حال برطرف شدن است. با این حال در سه چهار ماه گذشته، مجوزهای زیادی صادر کردیم و برای موارد خاص هم اجازه داریم امور را به صورت دستی انجام دهیم.
ما مسئول استوری نیستیم
مدیر سامانه درباره صدور مجوز استوری در صفحات اینستاگرامی که یکی از موارد مهم برای تبلیغات اجراهای نمایشی است، می‌گوید: مسئولیت استوری با ما نیست. ما مجوز تئاتر می‌دهیم اما مسئول نظارت بر فضای مجازی نیستیم. در این زمینه اگر مشکلی پیش بیاید، خود گروه و عوامل باید پاسخگوی مدعی‌العموم باشند.
ایسنا برای تکمیل این گزارش با مسئول پشتیبانی این سامانه هم تماس گرفت تا نظرات او را درباره سازو کار این سامانه و نقدهایی که به پشتیبانی آن مطرح می شود، جویا شود اما مسئول این بخش تمایلی به پاسخگویی تلفنی نداشت. او معتقد بود که انتقادهای مطرح شده، کلی گویی است و باید همه پرسش‌ها به صورت مصداقی مطرح شوند.
