دستخط تازه منتشر شده محمدعلی جمالزاده درباره سعدی/ عکس

هم‌زمان با اول اردیبهشت، روز سعدی، دست‌نوشته‌های محمدعلی جمالزاده در قالب "سندنامه ۳: سعدی به روایت جمال‌زاده" توسط آرشیو ملی ایران منتشر شد.

ایران آرت: آرشیو ملی (معاونت اسناد کتابخانه ملی ایران) همزمان با اول اردیبهشت، روز سعدی شیرازی دست‌نوشته‌هایی از محمدعلی جمال‌زاده، پدر داستان‌نویسی ایران درباره این شاعر بزرگ را برای اولین‌بار منتشر کرد.

"سعدی ما در اکناف جهان چنان شهرتی دارد که دیگر احتیاجی به معرفی او نداریم" محمدعلی جمالزاده این را درباره شاعری نوشت که "نام واقعی و شخصی او که اکنون ما آن را "نام کوچک" می‌خوانیم از قرار معلوم مجهول مانده است.

نام سعدی را به قول معروف مصلح‌الدین نوشته‌اند؛ ولی بعضی از صاحبان تذکره مصلح‌الدین را لقب پدر او (عبدالله) دانسته‌اند و نام خودش را مشرف‌الدین دانسته‌اند و بهتر است همان مصلح‌الدین بدانیم و بخوانیم.

اما شیخ اجل سعدی همان است که به تعبیر پدر داستان‌نویسی کوتاه ایران "او را افصح‌المتکلمین دانسته‌اند و جای تردید نیست که به راستی از غایت اشتهار مستغنی‌الوصف است."

جمال‌زاده در سال 1317 به مناسبت جشن 700 سالگی تألیف "گلستان" در کتاب "گلستان نیکبختی" یا "پندنامه سعدی" قسمتی از "پندها و نصایح منثور آن کتاب مستطاب را که یکتا شاهکار نثر فارسی و سرتاپا مشحون است به در معانی و گوهرهای گرانبهای حکمت و معرفت" گلچین کرده و در دفتری گرد آورد.

دست‌نوشته‌هایی از جمال‌زاده در آرشیو ملی ایران موجود است که او اشعار سعدی را در ورق‌هایی نوشته و موضوع‌بندی کرده است.

چند یادداشت نیز در میان این دست‌نوشته‌ها موجود است که یکی گفتاری است به مناسبت هشتصدمین سال تولد شیخ سعدی شیرازی و دیگری نوشته‌ای که به گذشت 727 سال قمری از تألیف گلستان اشاره دارد.

سید محمدعلی موسوی جمال‌زاده اصفهانی (23 دی 1270 در اصفهان– 17 آبان 1376 در ژنو) نویسنده و مترجم معاصر ایرانی بود. او را پیشتاز قصّه‌نویسی معاصر، پدر داستان کوتاه در زبان فارسی و آغازگر سبک واقع‌گرایی در ادبیات فارسی می‌دانند. او نخستین مجموعهٔ داستان‌های کوتاه ایرانی را با عنوان "یکی بود و یکی نبود" در سال 1300 در برلین منتشر ساخت.

جمال‌زاده در سال 1965 نامزد جایزه نوبل ادبیات شد. او به همراه زین العابدین رهنما، حسین قدس نخعی و ابوالقاسم اعتصام‌زاده تنها چهار فارسی‌زبانی هستند که آکادمی سوئد نامزد این جایزه اعلام کرده‌است – و هیچ‌یک جایزه را نبرده‌اند. وی در سال 1969 نیز در یک قدمی جایزه بود.

داستان‌های وی انتقادی (از وضع زمانه)، ساده، طنزآمیز و آکنده از ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات عامیانه است. وی در سال 1376 در 105 سالگی در یک آسایشگاه سالمندان در ژنو، سوئیس درگذشت.