پدر داستان کوتاه فارسی کیست؟
جمال میرصادقی گفت: جمالزاده نخستین کسی است که داستان کوتاه را به سبک و سیاق مدرن به ایران وارد کرد. اما سبک او پیرو چندانی نداشت و زود به افول رسید و صادق هدایت با شیوهای بسیار مدرنتر، سبکی نو در داستاننویسی باب کرد
ایران آرت: همزمان با فرارسیدن سالروز درگذشت محمدعلی جمالزاده، جمال میرصادقی از این نویسنده و پدر داستان کوتاه فارسی سخن گفت.
هفدهم آبانماه در تقویم ایرانی یادآور درگذشت یکی از چهرههای برجسته داستاننویسی، محمدعلی جمالزاده است. او را پدر داستان کوتاه زبان فارسی و آغازگر سبک واقعگرایی در ایران میدانند. بسیاری از ما آثار شاخص او نظیر "یکی بود یکی نبود"، "فارسی شکر است" و "دارالمجانین" را خواندهایم و با قلم روان و شیرین او تاحدودی آشنایی داریم. محمدعلی جمالزاده افزون بر داستاننویسی، به روزنامهنگاری و ترجمه نیز پرداخته و از کنشگران سیاسی روزگار خود نیز بوده است.
به مناسبت سالروز درگذشت این نویسنده، اعضای دفتر معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی در خانه جمال میرصادقی حاضر شدند و ضمن تجلیل از این نویسنده، مدرس داستاننویسی و پژوهشگر داستان، دمی به یاد محمدعلی جمالزاده، مخاطب صحبتهای میرصادقی درباره این نویسنده و سبک او شدند.
به گزارش ایسنا میرصادقی درباره تاریخ داستاننویسیِ ایران گفت: داستان کوتاه در ایران، حدود صد سال پیش (۱۳۰۰) با کتاب "یکی بود یکی نبود" جمالزاده شکل گرفت. پیش از این کتاب، مجموعهای از داستان کوتاه به شکل امروزی وجود نداشت. جمالزاده به سبب حضور در اروپا، تسلط بر زبان و ادبیات فارسی، همچنین آشنایی و شناخت ادبیات غرب پایهگذار داستان کوتاه فارسی شد.
این نویسنده و پژوهشگر درباره سبک نوشتاریِ جمالزاده یادآوری کرد: زبان نوشتاریِ جمالزاده طنزآمیز، آمیخته به زبان عوام، و پر از مَثَل و واژگان و تعبیرهای عامیانه است. برخی نیز پس از وی، از این سبک تقلید کردند، ازجمله علی دشتی و محمد حجازی.
او درباره اهمیت جمالزاده در شکلگیری داستان کوتاه بیان کرد: جمالزاده نخستین کسی است که داستان کوتاه را به سبک و سیاق مدرن به ایران وارد کرد. اما سبک او پیرو چندانی نداشت و زود به افول رسید و صادق هدایت با شیوهای بسیار مدرنتر، سبکی نو در داستاننویسی باب کرد.
میرصادقی با اشاره به توانمندیِ خلاقانهنویسیِ جمالزاده ابراز کرد: از دو قوه خلاقیت و آگاهیِ فرهنگی، برای نگارش داستان، جمالزاده تنها اولی را داشت؛ زیرا در ایران زندگی نمیکرد و از فرهنگ ایران دور بود.
او به تأثیر گی دوموپاسان، نویسنده فرانسوی بر جمالزاده اشاره و اظهار کرد: داستانهای جمالزاده درست مانند داستانهای گی دوموپاسان بر پایه حادثه شکل میگیرد، نه روانشناسیِ شخصیتهای داستانی.
از نگاه این مدرس داستاننویسی، بهترین و ماندگارترین اثر جمالزاده، همان اثر نخستینش یعنی مجموعه داستان "یکی بود یکی نبود" است، و باقیِ آثارش به مرور که فاصلهاش از ایران و ایرانی بیشتر شد، و شناختش از زبان مردم کوچه و بازار بهروز نشد، در میان مردم از اقبال کمتری برخوردار شد.