شکوفه آذر بوکر بینالمللی را میبرد؟/ شانس نویسنده ایرانی برای تاریخسازی
برای نخستین بار در تاریخ جایزه ادبی بوکر، رمانی از یک نویسنده ایرانی به فهرست نهایی نامزدهای جایزه بوکر بینالمللی راه یافت.
ایران آرت: به نوشته فرارو، رمان "اشراق درخت گوجهسبز"، نوشته شکوفه آذر، نویسنده ایرانی مقیم استرالیا، با موضوع زندگی سانسورشده ایرانیان، به فهرست نامزدهای نهایی جایزه بوکر بینالمللی ۲۰۲۰ راه یافت.
بر اساس رأی داوران بوکر بینالمللی، شکوفه آذر و مترجم ناشناس انگلیسی رمانش به جمع شش نویسنده و مترجمی راه یافتهاند که آثارشان برای دریافت این جایزه معتبر جهانی داوری میشود.
پنج نامزد دیگر جایزه ۵۰ هزار پوندی بوکر بینالمللی، که به طور مساوی بین نویسنده و مترجم اثر تقسیم میشود، عبارتاند از ماجراهای آهن چینی، نوشته گابریلا کابسون کامارا (آرژانتین)؛ تیل، نوشته دانیل کِلمان (آلمان)؛ فصل طوفان، نوشته فرناندا مِلکور (مکزیک)؛ پلیس خاطرات، نوشته یوکو اوگاوا (ژاپن)؛ عدم آسایش در غروب، نوشته ماریکه لوکاس رینهفلت (هلند).
جایزه بوکر بینالمللی سال گذشته به یوخا الحارثی، نویسنده عمانی رمان "اجرام آسمانی"، و مترجم انگلیسی آن اهدا شد.
جایزه ادبی بوکر، پیش از این به نام بوکر مک کانل طی سالهای ۱۹۶۹ تا ۲۰۰۱ و طی سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۹ به نام جایزه من بوکر شناخته میشد. این جایزه هر سال به بهترین رمان اصلی نوشته شده به زبان انگلیسی و چاپ شده در انگلیس اهدا میشود. نویسندگان شهروند کشورهای همسود (اتحادیهای متشکل از ۵۳ کشور) به علاوه ایرلند، آفریقای جنوبی و بعدها زیمبابوه در سالهای اول تا سال ۲۰۱۴ واجد شرایط دریافت این جایزه بودند، در ادامه به هر رمانی که به زبان انگلیسی نوشته شده باشد گسترش یافت.
جایزه بوکر که طی سالها با تغییرات عمدهای روبرو بوده است، از سال ۲۰۱۶ به بعد به جایزهای به یک کتاب ترجمه شده به انگلیسی به ارزش ۵۰ هزار پوند را نیز افزود که مساوی بین نویسنده و مترجم تقسیم میشود. این جایزه که به منبوکر بین المللی (Man Booker International Prize) مشهور است سال گذشته به کتاب اجرام آسمانی (Celestial Bodies) نوشته یوخا الحارثی (Jokha Alharthi) از عمان و مریلین بوث (Marilyn Booth) مترجم این اثر رسید.
روند انتخاب برنده جایزه با تشکیل یک کمیته مشورتی شامل یک نویسنده، دو ناشر، یک نماینده ادبی، یک کتابفروش، یک کتابدار و یک ریئیس منتصب بنیاد جایزه بوکر آغاز میشود. سپس کمیته مشورتی، هیات داوران را که عضویت آن هر ساله تغییر میکند، برمیگزیند. داوران از میان منتقدان برجسته ادبی، نویسندگان، دانشگاهیان و شخصیتهای برجسته عمومی انتخاب میشوند.