خالق ادبیات نوردیک نوآر درگذشت
نویسنده‌ای که به عنوان خالق آثار نوآر منطقه اسکاندیناوی شناخته می‌شد در ۸۴ سالگی درگذشت.
ایران آرت: ماژ شیووال سوئدی که همراه همسرش رمان‌های جنایی می‌نوشت و به عنوان مبدع ژانر "نوردیک نوآر" شناخته می‌شد، در ۸۴ سالگی از دنیا رفت.
آن ماری اسکارپ رییس انتشارات پیراتفورلاگت که ناشر آثار شیووال بود به ای‌اف‌پی گفت این نویسنده که پیشگام رئالیسم تیره و الهام‌بخش بسیاری از نویسندگان جنایی مدرن بود، "امروز بعد از بازه‌ای طولانی از بیماری درگذشت."
شیووال در کنار همسرش پر والو که در سال ۱۹۷۵ درگذشت، یک مجموعه ۱۰ قسمتی نوشت که حول محور شخصیت بدخلق، میان‌سال و کاملاً غیرقهرمان مارتین بِک و تیم کارآگاه‌های او در دفتر ملی مبارزه با قتل استکهلم می‌چرخید.
کتاب‌هایی از جمله "روزآنا"، "پلیس خندان" و "مرد منفور" که آن‌ها با هم نوشتند از خطوط داستانی با ساختارهای پیچیده استفاده می‌کردند که پر از جزییات واقع‌گرایانه بودند و وارد تمام ریزه‌کاری‌های کار سخت پلیس می‌شدند.
اسکارپ گفت: "۱۰ رمانی که شیووال و والو با هم درباره مارتین بک نوشتند تبدیل به کتاب‌های کلاسیک این ژانر شده‌اند و می‌توانم با جرات بگویم الهام‌بخش تمام نویسندگان در قید حیات رمان‌های جنایی بوده‌اند."
این دو نفر رمان‌های خود را چند دهه پیش از جهانی شدن این ژانر توسط چهره‌هایی مانند هنینگ مانکل و استیگ لارسن، خلق کردند.
به گزارش مهر، هنینگ مانکل در معارفه‌ای که برای نسخه انگلیسی سال ۲۰۰۶ "روزآنا" نوشت گفت "آن‌ها از الگوهای قبلی داستان‌های جنایی فاصله گرفتند". داستان‌هایی که خود این نویسنده سه دهه بعد از تاریخ اولیه انتشار این کتاب درباره شخصیت کارآگاه کرت والاندر نوشت خیلی از آثار این زوج الهام گرفت.
دیلی تلگراف در سال ۲۰۱۵ در مقاله‌ای که درباره این زوج منتشر کرد، نوشت: "شیووال غولی بود که بزرگان مدرن ژانر داستانی جنایی اسکاندیناویایی روی شانه‌هایش ایستاده‌اند."
شیووال و والو بسیار فراتر از داستان‌های جنایی رفتند و در آثار خود با نوآوری‌های فراوان به بررسی موشکافانه دلایل شکست جامعه سوئد پرداختند. موضوع‌هایی که آن‌ها در آثارشان به چالش کشیدند شامل کودک آزاری، قاتلان زنجیره‌ای، صنعت کار جنسی و خودکشی می‌شد.
ول مک‌درمید نویسنده شهیر اسکاتلندی آثار جنایی در معرفی نسخه انگلیسی سال ۲۰۰۶ "مردی که دود شد" نوشت: "از طریق چشمان مارتین بک و همکارانش، آن‌ها آیینه‌ای را جلوی جامعه سوئد گرفتند، آن هم در زمانی که ایده‌آل‌های رفاه داشتند زیر حقایق زندگی روزمره خرد می‌شدند."
شیووال که بیست‌وپنجم سپتامبر ۱۹۳۵ به دنیا آمده بود، به تحصیل در رشته روزنامه‌نگاری و گرافیک در دانشگاه پرداخت. او به عنوان مترجم و مدیر هنری کار کرد و بعد روزنامه‌نگار مجله‌ها و روزنامه‌های سوئدی شد. او از طریق کار خود در سال ۱۹۶۱ با والو آشنا شد که یک روزنامه‌نگار سیاسی موفق بود. آن‌ها با هم ازدواج کردند و دو فرزند حاصل زندگی آن‌ها بود.
این زوج هر شب بعد از شام و خواباندن فرزندان‌شان می‌نشستند و هر کدام یک بخش از کتاب را می‌نوشتند. شیووال در سال ۲۰۰۹ به گاردین گفته بود: "خیلی با سبک خاصی کار می‌کردیم. می‌خواستیم سبکی را پیدا کنیم که نه شخصاً مال او بود و نه شخصاً مال من، بلکه سبکی بود که برای کتاب‌ها خوب بود."
این زوج پیش از نوشتن به دقت تمام خطوط داستانی را برنامه‌ریزی می‌کردند، سفر می‌کردند، صدها عکس می‌گرفتند، با افراد ملاقات می‌کردند و نقشه‌های شهری می‌کشیدند.
بعد از مرگ والو در ۴۸ سالگی به خاطر سرطان، آن هم تنها چند هفته پس از انتشار آخرین کتاب در مجموعه یعنی "تروریست"، شیووال به عنوان مترجم به کار خود ادامه داد. او همچنین در سال ۱۹۹۰ در نوشتن کتاب "زنی که شبیه گرتا گاربو بود" با توماس راس نویسنده جنایی هلندی همکاری کرد.
کتاب‌های مارتین بک به ۴۰ زبان ترجمه شده‌اند و تا به حال منبع ساخت ده‌ها فیلم سینمایی بوده‌اند.
