روایت نویسنده زن عرب از کسب جایزه بوکر/ جهانی می‌شویم
بانوی نویسنده عمانی و نخستین نویسنده عرب برنده بوکر بین‌الملل درباره موفقیت رمانش و زبان و ادبیات عرب سخن به میان آورد.
ایران آرت: هفته گذشته جوخه الحارثی، نویسنده چهل‌ساله عمانی، با دریافت جایزه من‌بوکر بین‌المللی برای نگارش رمان "بانوان ماه" که در زبان انگلیسی به "اجرام آسمانی" ترجمه شده به اولین نویسنده عربی تبدیل شد که برنده این جایزه جهانی می‌شود.
خانم الحارثی در دانشگاه ادینبورگ شعر کلاسیک عربی خوانده و حالا استاد دانشگاه سلطان قابوس در مسقط عمان است. او اولین نویسنده عمانی است که آثارش به زبان انگلیسی ترجمه می‌شوند و تاکنون سه رمان و چندین مجموعه داستان منتشر کرده و برای رمان "پرتقال تلخ" نیز برنده جایزه سلطان فرهنگی و ادبی قابوس در سال 2016 شده بود. او در رمان اخیرش که درباره تغییرات دوران پسااستعماری عمان است داستان زندگی سه خواهر با نام‌های مایا، اسما و خوله را در روستایی با نام العوافی روایت می‌کند و نحوه زندگی طبقه متوسط در عمان و رویارویی آن‌ها با تغییرات گسترده در جامعه و تحولات اجتماعی را به تصویر می‌کشد.
به گزارش ایبنا، شبکه الجزیره به همین مناسبت مصاحبه‌ای را با او ترتیب داده که نویسنده عمانی در این گفت‌و‌گو درباره این رمان و موفقیت آن و علاقه‌اش به زبان و ادبیات عرب صحبت کرده که در ادامه می‌خوانیم.
رمان "بانوان ماه" از داستانی درباره یک جامعه بومی و محلی به رمانی در مقیاس جهانی تبدیل شد. نظر شما دراین باره چیست؟
در این رمان تم‌های بومی و داخلی بسیاری وجود دارد؛ اما ارزش‌هایی که در آن مطرح می‌شود و مورد مداقه و پرسش قرار می گیرند جهان‌شمول است و ما همگی به عنوان انسان در آن شریک و سهیم هستیم. ارزش‌هایی مانند عشق و آزادی و نوع نگاه به زندگی. بومی و محلی بودن در تضاد و تناقض با جهانی بودن نیست و گمان می‌کنم که هر خواننده‌ای از هرکجای جهان می‌تواند در این رمان، صدای خودش را بیاید.
آیا رمانتان را در ردیف رمان‌های سترگی مانند "صد سال تنهایی" و یا رمان "الحرافیش"(حماسه عیاران) نجیب محفوظ قرار می‌دهید؟
خیر قرارش نمی‌دهم. تصمیم‌گیری در این باره بر عهده خواننده است.
سرچشمه الهام شما برای نوشتن این رمان چه بود و آیا به منابع دیگری مانند آرشیو بریتانیایی برای توصیف زندگی در آن زمان مراجعه کردید؟
سرچشمه‌های الهام بسیارند. من در خانواده‌ای سرشار از قصه و حکایت و فرهنگ متنوع عمانی رشد یافتم که زبان‌های متعدد، مذاهب و فرهنگ‌های دوگانه مختلف با پشتوانه تاریخی غنی و پربار در آن جریان داشت و درباره رمان نیز از کلام بزرگان در روایت داستان‌های واقعی یا خیالی بهره بسیاری بردم. در همان دوران نیز به منابع دانشگاهی و منابعی از آرشیو بریتانیایی مراجعه کردم تا نحوه زندگی در اوایل قرن بیستم در عمان را بهتر درک کنم.
نظرتان درباره دگرگونی و تغییر در جامعه عمان که در رمانتان منعکس شده چیست؟
من جامعه‌شناس نیستم؛ اما جامعه موضوع رمان من به عنوان رمان‌نویس بوده. همواره جامعه و تغییرات آن را زیر نظر دارم که در مقایسه با گذشته بسیار سریع است. در دو قرن 18 و 19 و اوایل قرن بیستم آهنگ زندگی به مراتب کندتر از دوره‌ای بوده که ما در آن زندگی می‌کنیم. و طبیعتا این امر در زندگی مردم، بر ارزش‌ها، دیدگاه‌شان نسبت به خود و و زندگی اطرافیانشان موثر است.
آیا موفقیت شما برای دیگران نویسندگان در دنیا عرب الهام‌بخش خواهد بود؟
بله، امیدوارم چنین باشد و پنجره امیدی برای همه رمان‌نویسان عرب گشوده شود؛ چرا که ادبیات عرب شایستگی و استحقاق آن را دارد که خوانده و شناخته شود و نویسندگان عرب باید به خود و قدرت و توانایی ادبی خود برای رقابت در سطوح جهانی اعتماد کنند.
بنابراین ادبیات عرب جهانی می‌شود؟
شکی در آن نیست.
مهم‌ترین چالش پیش روی نویسندگان عربی برای ورود به عرصه بین‌الملل را در چه چه می‌دانید؟
چالش‌ها بیشتر مربوط به جوانب لجستیکی می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها گام‌های ترجمه و ناشر و انتشار کتاب است که در واقع گام‌های بسیار دشواری محسوب می‌شوند و به اعتقاد من بزرگ‌ترین چالش‌ها هستند و گرنه هیچ‌گونه تردیدی در کیفیت ادبیات عرب ندارم.
