انتشار اسنادی تازه نشان میدهد رییس وقت آکادمی سوئد با اعطای جایزه نوبل ادبیات به ساموئل بکت مخالفت کرده است
پردهبرداری از کارشکنی علیه ساموئل بکت/ ما شما را نمیبخشیم آقای اوسترلینگ
رییس نوبلیها نوشته که طنز انسانگریزانه و بدبینی مفرط در آثار بکت چشمگیر است. میبینید چه بدسلیقه و دچار کلیشه است این آقای رییس!
ایرانآرت، صابر محمدی: لابد میدانید عدهای هستند که جایزه نوبل ادبیات را جدی نمیگیرند و اهمیتش را زیر سوال میبرند. فکر نکنید این باور از دو سه سال پیش، یعنی از وقتی شکل گرفت که این جایزه به باب دیلن اعطا شد؛ خواننده و ترانهسرایی که حالا خبر آمده مارتین اسکورسیزی در حال ساخت مستندی دربارهی اوست. آنهایی که جایزه نوبل ادبیات را جدی نمیگیرند از بسیار پیش از دیلن مثال میآورند و میگویند وقتی این جایزه در سالی که باید، به ساموئل بکت نرسیده، علنا از درجه اعتبار ساقط است.
حالا جالب است که اسناد جدید منتشرشده درباره چگونگی اعطای جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۶۸ شر تازهای در این باب میتواند به پا کند. آنطور که ایسنا گزارش گاردین را ترجمه کرده، این اسناد، حاکی از مخالفت سرسختانه رئیس آکادمی سوئد برای اعطای جایزه به ساموئل بکت نمایشنامهنویس برجسته ایرلندی است. اوه اوه... عجب سند دردناکی.
به معیارهای انتخاب برنده نوبل که مراجعه میکنیم، این را میخوانیم: آلفرد نوبل وصیت کرده این جایزه باید به نویسندهای تعلق بگیرد که برجستهترین آثار را به شکلی ایدهآل نوشته باشد؛ این برنده هر سال توسط اعضای آکادمی سوئد (فرهنگستان ادب سوئد) انتخاب میشود و ساز و کار انتخاب برنده نهایی پس از ۵۰ سال فاش میشود.
حالا بر اساس اسنادی که اخیرا درباره انتخاب برنده نوبل سال ۱۹۶۸ (پس از ۵۰ سال) منتشر شده، لو رفته که آندرس اوسترلینگ رئیس وقت آکادمی سوئد با اعطای جایزه نوبل به ساموئل بکت مخالف بوده و درباره همسو بودن آثار بکت با روح جایزه نوبل تردید فراوانی داشته است. او در توضیحی نوشته: «البته در تاثیر هنری نمایشنامههای بکت تردیدی نیست اما طنز انسانگریزانه و بدبینی مفرط در آثار او چشمگیر است». میبینید چه بدسلیقه و دچار کلیشه است این آقای رییس! تازه این را هم بدانید که او چهار سال پیش از این مخالفت هم یعنی در سال ۱۹۶۴ با اعطای جایزه نوبل ادبیات به بکت مخالف کرده و و این کار را پوچ و بیهوده توصیف کرده بوده است.
این مخالفتها در حالی است که بکت در میان دیگر اعضای کمیته اسکار سال ۱۹۶۸ چهرهای محبوب بود و آنها شفقت انسانی الهامگرفته در آثار او را میستودند. در آن سال آندره مالرو رماننویس فرانسوی، ویستن هیو آودن شاعر انگلیسی و یاسوناری کاواباتا دیگر شانسهای اصلی دریافت نوبل ادبیات بودند. ازرا پاوند منتقد و شاعر آمریکایی و ای.ام فارستر داستاننویس انگلیسی نیز به سبب سن بالایشان از گردونه رقابت نوبل ادبیات ۱۹۶۸ حذف شدند و ولادیمیر نوباکف باز هم به سبب غیراخلاقیخواندهشدن رمان «لولیتا» از سوی داوران کنار گذاشته شد. همچنین اوژن یونسکو برای ایجاد بدعت و خلاقیتی جدید در نمایشنامهنویسی مورد تمجید قرار گرفت اما به سبب محتوای بحثبرانگیز آثارش از گزینههای اصلی دریافت نوبل ادبیات ۱۹۶۸ حذف شد.
در این میان آندرس اوسترلینگ رئیس وقت آکادمی سوئد در تلاش برای انتخاب آندره مالرو بوده است، گرچه این نویسنده در آن زمان وزیر فرهنگ دولت شارل دوگل بود. اوسترلینگ اعطای جایزه به کاواباتا و ویستن هیو آودن را نیز توجیهپذیر میدانسته و در نهایت نیز جایزه به یاسوناری کاواباتای ژاپنی رسید و هیات داوران او را به سبب روایت استادانه ستود. گرچه دست «بکت» آن سال از جایزه نوبل ادبیات کوتاه ماند اما او سال بعد (۱۹۶۹) توانست این جایزه را کسب کند.
حالا اگر میخواهید بدانید چطور باب دیلن نوبل ادبیاتت سال 2016 را برد، باید بر اساس مخفی نگه داشتن اسرار چگونگی انتخاب برندگان نوبل تا پنجاه سال، تا سال ۲۰۶۶ منتظر بمانیم تا متوجه شویم آکادمی سوئد چگونه و طی چه سازوکاری در نهایت نوبل ادبیات ۲۰۱۷ را به این ترانهسرا و خواننده آمریکایی داد.