دوستی خاله خرسه با میراث فرهنگی / تذکر سید محمد بهشتی به مدیران دولتی
سیدمحمد بهشتی می‌گوید حفاظت از محیط زیست و میراث فرهنگی مخل توسعه نیست و حالا وقت آن رسیده که تفکر مدیران نسبت به حفاظت از میراث فرهنگی تغییر کند.
ایران آرت: رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نشست خبری دومین همایش ملی میراث فرهنگی و توسعه پایدار که یک شنبه هشتم مهر در پژوهشگاه میراث فرهنگی برگزار شد، با بیان این‌که همایش ملی میراث فرهنگی و توسعه پایدار به دنبال بهبود چالش‌های بسترهای توسعه ومیراث فرهنگی است، گفت: دنیا بعد از جنگ جهانی وقتی تلاش می‌کرد تا بازسازی خانه‌ها و مکان‌ها را انجام دهد، موضوع میراث فرهنگی را مطرح کرد، در این میان شاهد بودیم که در آن زمان نسبت به دو موضوع میراث فرهنگی و محیط زیست رویکرد منفی وجود داشت، چون فکر می‌کردند حفاظت از محیط زیست و میراث فرهنگی مخل توسعه است.
به گزارش ایسنا، سیدمحمد بهشتی با بیان این‌که خبرها دیر به ایران می‌رسد، بنابراین بعد از گذشت دهه‌ها ما نیز اکنون دچار چنین تصوری هستیم که حفاظت از میراث فرهنگی مخل توسعه است، ادامه داد: به همین دلیل تخریب‌هایی که در زمان توسعه اتفاق می‌افتد بسیار وسیع است و در بافت‌های تاریخی و محوطه‌ها شاهد تخریب هستیم.
وی با اشاره به برنامه‌های توسعه در سال‌های گذشته گفت: از برنامه سوم بود که موضوع میراث فرهنگی در برنامه‌ریزی‌ها مطرح شد و تلاش شد تا نسبت به میراث فرهنگی و توسعه نگاهی عادلانه و مناسب انجام شود. در این خصوص سندهایی در برنامه سوم و چهارم در نظر گرفته شد. هرچند در برنامه چهارم آنچه که در خصوص میراث فرهنگی در نظر گرفته شده بود عملی نشد اما شاهد آن هستیم که میراث فرهنگی در سندهای بالادستی مورد توجه قرار گرفت.
او تاکید کرد: تجربه نشان داده توسعه زمانی متعارف، متوازن و پایدار است که مبتنی بر یافته‌های میراث فرهنگی باشد، به همین دلیل یونسکو نسبت فرهنگ و توسعه را تعریف می‌کند و می‌گوید توسعه باید مبتنی بر فرهنگ باشد و مبداء و مقصد آن فرهنگ باشد.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: توجه به توسعه و فرهنگ بود که در سال ۹۴ با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه و سایر علاقه‌مندان این حوزه درصدد برگزاری همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار برآمدیم تا فتح بابی نسبت به ایجاد تلقی جدید در خصوص میراث فرهنگی و توسعه باز شود.
بهشتی، چالش تحولات اقلیمی مانند آب را در این زمینه مورد توجه قرار داد و افزود: امروزه نسبت به شیوه زیستن دچار نیستان و فراموشی شده‌ایم، باید بتوانیم کیفیت مطلوب زندگی را در این سرزمین احیا کنیم چون سیاحان که از دوره صفوی به بعد وارد ایران می‌شدند همیشه به این نکته تاکید داشتند که نمی‌دانند چطور ایرانی‌ها این سرزمین را برای زیستن انتخاب کرده‌اند. آنها در مقایسه با سرزمین خود ایران را مناسب زیستن نمی‌دانستند. با این وجود از شهرهایی مانند اصفهان و شیراز به عنوان شهرهای خرم و سرسبز یاد می‌کردند. این نشان می‌دهد که مردمان ما روش زیستن در سرزمین را پیدا کرده بودند اما طی یک قرن اخیر این راز را فراموش کرده‌ایم و دوباره باید به آن برسیم.
او با بیان این‌که در سال‌های گذشته شاهد آن بودیم که مدیران ما در بسیاری از موارد برای توسعه «قربته عندالله» میراث را تخریب می‌کردند تا توسعه اتفاق بیفتد، ادامه داد: هرچند ممکن است نیت‌شان خیر بوده باشد اما در واقع آن «دوستی خاله خرسه» است، اینجاست که باید تفکر این مدیران را نسبت به حفاظت از میراث فرهنگی تغییر دهیم.
وی ایران را سرزمینِ بحران‌ها دانست و افزود: آموخته‌ایم با این بحران‌ها روبرو شویم و سعی داریم تا الگوهای رفتاری‌مان را یادآور شویم. مدتی است که پژوهشکده مردم شناسی درخصوص انسان و آب تحقیقات گسترده‌ای انجام داده است و در این راستا حدود ۷۰ کتاب در دست چاپ دارد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بیان کرد: برای آنکه بتوانیم تعاملی بین میراث فرهنگی و توسعه پایدار ایجاد کنیم همه‌ی وزارتخانه‌هایی که فعالیت‌شان منجر به دخالت در این حوزه می‌شود را باید مشمول این تعامل کنیم. در این میان می‌توان به وزارتخانه‌هایی مانند راه و شهرسازی، نیرو، نفت، کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت یا سازمان برنامه و بودجه اشاره کرد.
او با اشاره به وجود مشکلاتی مانند در حوزه‌هایی مانند معدن و کشاورزی افزود: حتی در وزارت راه و شهرسازی نیز در بخش راه هنوز تعامل مورد نظر و هماهنگی مورد نیاز میان میراث فرهنگی و مدیران آن اتفاق نیفتاده است.
